Peiling 11.11.11: meerderheid Belgen is voor regularisatie van mensen zonder papieren

Bijna 60 procent van de Belgen wil dat mensen zonder wettig verblijf geregulariseerd worden, als ze vijf jaar in het land verblijven en geïntegreerd zijn. Dat blijkt uit een peiling van 11.11.11. ‘Politici moeten het regularisatiedossier aanpakken’, vindt directeur Els Hertogen. ‘Zo’n collectieve regularisatie is het slechtste wat je kunt doen’, reageert staatssecretaris Nicole de Moor (CD&V).

Asiel- en migratie zal ook bij de komende verkiezingen ongetwijfeld een belangrijk thema worden. Het opvangbeleid van staatssecretaris Nicole de Moor (CD&V) blijft de gemoederen beroeren. De heisa rond het voorstel van minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) om asielzoekers tijdelijk onder te brengen in leegstaande ziekenhuizen, illustreert de gevoeligheid van het onderwerp. 

In elk geval is een ruime meerderheid van de Belgen gewonnen voor een regularisatie van mensen zonder papieren. Dat blijkt uit een peiling van 11.11.11, de koepelorganisatie voor internationale solidariteit. De concrete vraag luidde of men het eens of oneens was dat er ‘een regularisatie en toekenning van een arbeidskaart moet komen voor mensen zonder papieren die al minstens vijf jaar in België wonen en hun integratie hebben kunnen bewijzen’. Daarmee gaat 58 procent van de ondervraagden akkoord. Onder de Vlamingen is dat 54 procent, onder de Walen 63 procent. 

Els Hertogen, directeur van 11.11.11: ‘Er heerst in ons land momenteel een politiek taboe op het regulariseren van asielzoekers, maar dat taboe vinden we niet terug onder de bevolking. Het aantal landgenoten dat instemt met zo’n regularisatie neemt zelfs toe. Daarom ook onze oproep aan de politici: het thema leeft bij de bevolking. Laat dat politieke taboe vallen, pak dat dossier aan, maak het bespreekbaar.’

Staatssecretaris voor Asiel en Migratie Nicole de Moor ziet zo’n regularisatie niet zitten: ‘Een collectieve regularisatie voor iedereen die vijf jaar onwettig in ons land verblijft, is het slechtste wat je kunt doen als je juist het signaal wil geven dat een bevel om het grondgebied te verlaten geen vodje papier is. Daarom willen we met het nieuwe ‘aanklampend terugkeerbeleid’ iedereen die zo’n bevel krijgt, individueel opvolgen. Alleen om humanitaire redenen, in uitzonderlijke gevallen, kan iemand toch een regularisatie krijgen. Dat blijft een uitzondering op de regel. En de regel is dat wie een bevel krijgt om het grondgebied te verlaten, ook effectief het grondgebied moet verlaten. Met een collectieve regularisatie geef je mensen het signaal dat ze zich niet aan de regels hoeven te houden en dat ze, als ze maar lang genoeg wachten, toch een verblijfsrecht krijgen.’

(Lees verder onder de preview)

Oekraïense vluchtelingen

Uit de peiling blijkt dat een meerderheid van de Belgen anderhalf jaar na de Russische inval in Oekraïne nog altijd de tijdelijke beschermingsmaatregelen steunt voor de Oekraïense vluchtelingen in ons land. Zo’n 54 procent staat nog altijd achter de beslissing dat de Oekraïense vluchtelingen in ons land toegang krijgen tot werk, huisvesting, sociale bijstand, medische zorg en onderwijs. Onder de Vlamingen is dat zelfs 60 procent, bij de Walen 41 procent.

Wanneer gevraagd wordt of alle asielzoekers die oorlog of vervolging ontvluchten, ongeacht hun land van herkomst, onder dezelfde voorwaarden als de Oekraïners moeten worden opgevangen, daalt het enthousiasme enigszins. 41 procent van de Belgen gaat hiermee akkoord. Vooral de Vlamingen lopen minder warm voor dat idee. Terwijl 60 procent van hen achter de opvang van Oekraïners staat, daalt dat aantal tot 40 procent wanneer het over de opvang van alle oorlogsvluchtelingen in een gelijkaardige situatie gaat (Walen blijven rond de 40 procent hangen). Een op de drie Belgen vindt de uitbreiding van de beschermingsrechten voor Oekraïners naar alle oorlogsvluchtelingen ronduit een slecht idee, in Vlaanderen is dat 36 procent.

Els Hertogen: ‘Ja, het verschil tussen de steun voor Oekraïense vluchtelingen en voor vluchtelingen, om dezelfde reden, met een andere nationaliteit, springt in het oog. Ik zie twee redenen. De aandacht die de media geeft aan een conflict bepaalt mee de draagkracht voor de opvang van vluchtelingen uit die regio. Daarnaast heeft het jammer genoeg ook te maken met waarmee mensen zich kunnen identificeren. Vluchtelingen met een andere huidskleur of een ander geloof kunnen op minder solidariteit rekenen, ook al vluchten ze voor een oorlog. We moeten blijven werken aan een draagvlak voor een vluchtelingenbeleid dat rekening houdt met de mensenrechten. Hoe moeilijk dat ook is en op welke weerstand het ook mag stuiten.’

Hoge muren rond Europa 

De ondervraagden kregen ook een aantal stellingen over de hervorming van het Europees asiel- en migratiebeleid. Een groeiende meerderheid vindt dat het Europees asielbeleid moet worden aangepast. Zo werd hen voorgelegd of de Dublinverordening moet worden herzien. Daarin wordt beschreven welk land verantwoordelijk is voor de behandeling van het verzoek tot asiel, wat dan weer moet zorgen voor een eerlijke verdeling van de asielzoekers onder de lidstaten. Een ruime meerderheid van 71 procent vindt dat die herziening er moet komen. Dat is meer dan de vorige jaren (65 procent in 2022 en 60 procent in 2021). 

Heel opvallend: 63 procent van de Belgen is voorstander om de asielprocedures af te handelen in emigratie- en transitlanden, zonder voorafgaande toegang tot het Europees grondgebied. Ook dat idee wint veld. In 2021 en 2022 steunde 56 procent van de ondervraagden dat voorstel. In Vlaanderen leeft het met 69 procent nog meer dan in Wallonië met 58 procent. Het is een maatregel die door een aantal EU-lidstaten wordt overwogen, ‘maar die het asielrecht, zoals gedefinieerd in het Verdrag van Genève, niet respecteert’, aldus 11.11.11. 

Els Hertogen: ‘Je ziet dat almaar meer mensen gewonnen zijn voor het idee om asielprocedures voorafgaand af te handelen – buiten de grenzen van Europa – ergens op een plek dicht bij de regio die men wil ontvluchten. Wij staan als 11.11.11 achter de zoektocht naar manieren om asielzoekers op een veilige en beschermde manier hun aanvraag te laten doen, zolang de motivering maar vertrekt vanuit de mensenrechten van de asielzoeker. Het optrekken van hoge muren rond Europa mag niet de motivatie zijn om asielprocedures buiten Europa af te handelen. Maar als het, bijvoorbeeld, bijdraagt tot een veilige overtocht van de asielzoeker naar Europa en er een effectieve toelating tot Europa volgt als de aanvraag wordt goedgekeurd, kan daar zeker over worden nagedacht.’

Iets meer dan de helft van de ondervraagden (54 procent) wil dat België meer investeert in kwaliteitsvolle bescherming van vluchtelingen in de regio’s rondom conflictgebieden. Slechts 14 procent wil daar niet van horen. En twee op de drie Belgen willen de tijd, die nodig is voor de behandeling van de asielaanvragen in EU, inkorten tot maximaal zes maanden, om te voorkomen dat asielzoekers hier stranden.

Elektrische auto’s

Een belangrijk onderdeel van de 11.11.11-peiling ging over de klimaatmaatregelen. Zo’n 74 procent van de bevolking is het eens met het uitfaseren van fossiele brandstoffen, waaronder gas, en pleit voor investeringen in hernieuwbare bronnen zoals wind- en zonne-energie en waterkracht. Over kernenergie werd niets gevraagd. Twee op de drie Belgen vinden dat de subsidies voor fossiele brandstoffen, die ‘in België minstens 13 miljard euro bedragen’, moeten worden verminderd.

Veel Belgen staan ook achter de Europese Green Deal, een reeks beleidsinitiatieven van de Commissie-Von der Leyen met als overkoepelende doelstelling om Europa tegen 2050 klimaatneutraal te maken. In 2030 moet zo de CO2-uitstoot al met 55 procent verminderd zijn tegenover de uitstoot in 1990. Wel opmerkelijk is dat de vervanging van de auto’s met een verbrandingsmotor door elektrische voertuigen, wat in de Europese Unie tegen 2035 een feit moet zijn, niet op veel bijval kan rekenen. 41 procent van de Belgen is tegen die maatregel, slechts 27 procent is voor (33 procent van de Vlamingen, 17 procent van de Walen).  

Els Hertogen: ‘Mensen zijn duidelijk voor klimaatmaatregelen, maar als het concreet wordt en ze zelf dreigen te worden geraakt, groeit de weerstand. Dat lijkt me logisch. Daarom moet er een beleid worden gevoerd dat de klimaatmaatregelen, waarvoor een zeer hoog draagvlak bestaat, op een billijke, sociaal rechtvaardige manier ingang doet vinden op lange termijn. Zo maakte de beslissing van de Vlaamse Regering om de aankoop van nieuwe elektrische wagens tot 40.000 euro te subsidiëren met 5000 euro tegemoetkoming, jammer genoeg duidelijk dat de aankoop van elektrische wagens voorlopig nog voor de happy few is. Ook hier een oproep aan onze politici: toon hoe zo’n klimaatbeleid op een sociaal rechtvaardige manier kan worden gevoerd. We moeten daar ook niet naïef in zijn. We gaan allemaal ons deel moeten doen.’

Vermogensbelasting

Er werd ook gepeild naar eerlijke belastingen en dan blijkt het aantal voorstanders van een vermogensbelasting nog altijd te groeien. Zo’n 80 procent van de Belgen is voorstander om de vermogens van meer dan 1 miljoen euro bovenop het eerste woonhuis extra te belasten. En 71 procent staat achter de invoering van een wereldwijde minimumbelasting op bedrijfswinsten, zoals overeengekomen binnen de OESO. 

Tot slot dit nog: de bevraging werd grotendeels afgenomen vóórdat terreurgroep Hamas op 7 oktober een verrassingsaanval uitvoerde op Israël, wat de aanleiding werd voor een oorlog tussen Israël en Hamas. In de peiling werd de vraag gesteld: ‘Vindt u dat België en de EU maatregelen moeten nemen om een einde te stellen aan de Israëlische bezetting van de Palestijnse gebieden?’ Zo’n 39 procent van de Belgen antwoordde hierop positief, 19 procent was hiervoor niet te vinden en opvallend is dat maar liefst 41 procent daarover toen geen uitgesproken mening had.