De regering-De Croo is maar wat blij dat er een akkoord is met Engie over de verlenging van twee kerncentrales. Volgens expert Ronnie Belmans zijn we daarmee hoegenaamd niet klaar voor de toekomst. ’Gaan we echt nog meer kerncentrales oplappen met subsidies?’
Ronnie Belmans hoopt dat het ‘geëmmer’ over kernenergie in ieder geval ophoudt nu de regering-De Croo een deal heeft met Engie. Daarmee is beslist dat Doel 4 en Tihange 3 vanaf het najaar van 2025 weer voor tien jaar zullen draaien. Maar Belmans is, zacht gezegd, niet onder de indruk. Hij was behalve hoogleraar aan de KU Leuven ook lange tijd directeur van het onderzoekscentrum Energyville en is een van de bekendste energie-experts van ons land.
Wat vindt u van het akkoord?
Ronnie Belmans: De regering had haar tijd beter ergens anders in gestoken dan meer dan een jaar te onderhandelen met een bedrijf dat die kerncentrales helemaal niet langer wil openhouden. Je voelt aan alles dat Engie daar geen goesting in heeft, en daar hebben ze natuurlijk goede redenen voor. Helaas wil België koste wat het kost kerncentrales langer openhouden, terwijl we beter waren begonnen met de toekomst op een ernstige manier voor te bereiden. Maar wat zien we? Dit vertraagt gewoon alles. Andere investeerders beginnen weer te twijfelen: het Duitse RWE heeft zijn plannen voor een enorme batterij-opslag in Dilsen-Stokkem opgeborgen.
We hebben die kerncentrales wel nodig om de winters vanaf 2025 door te komen.
Belmans: Ja, omdat er al twintig jaar getreuzeld wordt. Deze beslissing had uiterlijk in 2018 genomen moeten worden. Dit is een noodoplossing en die heeft een prijs. Maar maak de mensen alstublieft niet wijs dat dit akkoord iets te maken heeft met je voorbereiden op de toekomst. Dat doe je niet door centrales die al veertig jaar oud zijn nog eens tien jaar te verlengen.
Engie moet in totaal 23 miljard euro betalen voor de ontmanteling van de kerncentrales en de opslag van het afval. Energieminister Tinne Van der Straeten (Groen) had het vroeger vaak over een kostprijs van meer dan veertig miljard euro. Is het verschil daartussen de prijs die we betalen?
(nvdr: Het kabinet Van der Straeten wijst er in een reactie op dat het bedrag van 23 miljard euro over de decennia heen zal aangroeien dankzij beleggingsopbrengsten tot zestig miljard. Het is volgens hen daarmee dat het eerdere bedrag van veertig miljard euro vergeleken moet worden.)
Belmans: De onderhandelaars stonden met hun rug tegen de muur. Ze zaten tegenover een bedrijf dat graag af wilde van de financiële onzekerheid over het afval. We zouden eens naar de beurskoersen van Engie moeten kijken om te zien of het daar goed in is geslaagd (die koers stijgt, nvdr.) Engie heeft wat het nodig heeft. Over de exacte factuur kan ik niks zeggen, want ik ben geen expert in kernafval.
U zegt dat kernenergie niet tot de toekomst behoort. Nogal wat politieke partijen, waaronder de N-VA, zijn het oneens met u.
Belmans: Ik zit in de raad van bestuur van het nucleaire onderzoekscentrum SCK in Mol. Als wetenschapper vind ik het fantastisch om te zien welk onderzoek daar wordt gedaan. Maar zal ons dat helpen in de klimaattransitie? Nee. Beslis vandaag om een nieuwe kerncentrale te bouwen van de huidige generatie en in het beste geval staat ze er over tien jaar. En dat voor een van de huidige generatie. Nieuwere modellen zullen nog langer op zich laten wachten.
Gaan er wel genoeg middelen naar datonderzoek?
Belmans: Het SCK heeft net honderd miljoen euro aan onderzoeksmiddelen gekregen. In mijn carrière als academicus heb ik zo’n budget nog nooit gezien. Het is incorrect om te beweren dat er niet genoeg geld naar onderzoek gaat.
N-VA-voorzitter Bart De Wever zou het liefst meer dan twee reactoren langer openhouden. Kan dat?
Belmans: En nog meer centrales oplappen met subsidies? De Wever is historicus, misschien ligt het daaraan? Ik heb het voordeel van een gevorderde leeftijd. Ik herinner me rapporten waarin zwart op wit stond te lezen dat onze energiebevoorrading in gevaar kwam als de steenkoolmijnen in Limburg en Wallonië niet langer openbleven. Ik heb vandaag hetzelfde gevoel: die kerncentrales zijn als steenkoolmijnen. Er zijn geen investeerders te vinden om nieuwe centrales te bouwen, en Engie eist een gegarandeerde prijs om deze twee centrales tien jaar langer open te houden. Zo’n goedkope energie zal het dan toch niet zijn.
Elia kwam gisteren ook met nieuwe prognoses over ons elektriciteitsgebruik: dat zal de komende jaren nog sterker stijgen dan eerder gedacht. Maakt u dat niet zenuwachtig?
Belmans: We weten al veel langer dat ons verbruik enorm zal stijgen. In Europa zal alleen al door de elektrificatie van ons wegverkeer en vrachtvervoer de vraag naar elektriciteit met vijftig procent toenemen. Ik ben helemaal niet geschrokken van die prognoses, en die twee kerncentrales zullen ons daar trouwens ook niet veel verder mee hepen.
Hoe ziet onze toekomst er dan zonder kernenergie uit?
Belmans: Pas op, ik heb helemaal niets tegen kernenergie. De nucleaire sector zal met de vierde generatie van reactoren moeten bewijzen of ze een onderdeel van onze toekomst zijn. Ik zie twee belangrijkere zaken: zonne-energie wordt nog altijd goedkoper met de dag, en windenergie doet het ook veel beter dan we enkele jaren geleden voorspelden. 80, misschien wel 90 procent van ons verbruik zal in de toekomst van hernieuwbare energie komen. We zullen flexibele gascentrales nodig hebben om de tijdelijke tekorten op te vangen. Die centrales zullen misschien maar enkele weken per jaar draaien, maar waarschijnlijk over enkele jaren ook op groen gas in plaats van aardgas. We hebben alleen een regering nodig die daarin eindelijk doorpakt. De Elizabethzone met windmolens en de bijkomende aansluitingen in de Noordzee en op land zijn belangrijk, en het zal goed zijn als de Ventilus-hoogspanningslijn er eindelijk ligt. Maar naast die offshore windenergie is er de voorbije twintig jaar bedroevend weinig gebeurd. Kunnen we daar nu eindelijk aan beginnen?
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier