De organisatie van een lezingen- en debatreeks van de Vrijzinnige Dienst over ‘transgenderisme’ aan de UAntwerpen heeft tot wrevel geleid binnen de universiteit. Het kwam zelfs tussen een gesprek tussen de organisator en rector Herman Van Goethem.
‘Trans: een lezingen- en debatcyclus over transgenderisme.’ Onder die noemer organiseerde de Vrijzinnige Dienst aan de UAntwerpen vier gespreksavonden. De eerste vond plaats op 8 november, de laatste afgelopen dinsdag. ‘De idee dat mens en maatschappij maakbaar zijn en dus naar eigen inzicht vorm gegeven kunnen worden, typeert moderne samenlevingen’, stelt de aankondiging op de website. ‘Die maakbaarheidsgedachte botst soms op biologische grenzen of diepgewortelde culturele normen. Het transgenderdebat situeert zich midden in dat spanningsveld en verdeelt de gemoederen.’
De Vrijzinnige Dienst nodigde in totaal zes sprekers uit: filosofe en De Standaard-columniste Griet Vandermassen, uroloog Piet Hoebeke (UGent), huisarts, gewezen politicus en directeur van het Belgisch Centrum voor Evidence-Based Medicine (Cebam) Patrik Vankrunkelsven, huisarts en Cebam-lid Marleen Finoulst, auteur Michaël Maerten en Fran Bambust, zelf trans vrouw.
Enkel de gespreksavond waarop Hoebeke en Maerten samen zouden spreken, werd voorgesteld als een debat (‘Hoe omgaan met genderdysforie?’). De overige avonden werden gepresenteerd als lezingen.
Maar het was onder meer de keuze van de sprekers die tot onvrede leidde in universiteitskringen. Niet alleen bij studenten, maar ook bij medewerkers. Professor Hoebeke en Bambust werden niet meteen ter discussie gesteld. Dat geldt wel voor Maerten, die zich ooit kritisch uitsprak over de Gay Pride, voor Vandermassen, die in haar werk kritisch staat tegenover puberteitsremmers, en voor Finoulst en Vankrunkelsven, die onlangs een opiniestuk voor De Standaard schreven onder de titel ‘Kritiek op puberteitsremmers is niet transfoob’.
Onder universitair personeel ontstond eveneens wrevel door het gebruik van de termen ’transgenderisme’ en ’transgenders’ in plaats van ’trans personen’. De eerste twee termen worden als achterhaald bestempeld omdat de term zonder spatie tussen ’trans’ en het daaropvolgende woord mensen zou reduceren tot hun trans-zijn. Ook wordt de foto bij het evenement geproblematiseerd. Dat beeld van fotograaf Piet Leppens zou ‘stereotiep’ zijn.
Meerdere bronnen aan de UAntwerpen bevestigen dat er op hoog niveau mails werden rondgestuurd waarin docerend personeel rechtstreeks klaagde bij rector Herman Van Goethem.
Lees verder onder het artikel
Handvest van de UAntwerpen
Op 14 november verschijnt in het studentenblad Dwars een lezersbrief van Maïté de Haan, verbonden aan het departement Wijsbegeerte. Ze schrijft de brief namens QueerTrans@UA, een actiegroep van queer en trans personen.
De brief beschrijft de lezingenreeks ‘om verschillende redenen als transfoob’. ‘Daarom heeft die, als je het ons vraagt, geen plaats aan een universiteit.’
De Haan maakt de volgende vergelijking: ‘Het is alsof je een lezingenreeks organiseert over racisme met een radicaal-rechtse spreker, slechts één persoon van kleur uitnodigt, het N-woord gebruikt in de communicatie en de vraag stelt of mensen van kleur mensen zijn.’
Universiteitsmedewerkers tekenden verzet aan tegen dit event, schrijft De Haan. ‘De rector liet later weten dat hij in dialoog is gegaan met de verantwoordelijke van de reeks (Jurgen Slembrouck, nvdr) en dat die het oneens was met de analyse. De rector besloot op grond van de “autonomie” van de organiserende dienst in kwestie de reeks niet af te gelasten noch aan te passen.’
De autonomie van de Vrijzinnige Dienst gaat terug op het handvest van de oprichting van de UAntwerpen uit 2003. Daarin staat expliciet dat de levensbeschouwelijke dienst ‘volledig autonoom initiatieven moet kunnen ontwikkelen’. Het rectoraat kan dus niet ingrijpen.
De Haan: ‘De rector suggereerde om naar het event te gaan en kritische vragen te stellen. Dat legt de verantwoordelijkheid bij het individu, de studenten en medewerkers en niet bij de universiteit zelf.’
Daarop nodigde QueerTrans@UA mensen uit om een open brief voor een ‘trans inclusief beleid aan de universiteit’ te ondertekenen. Ook na de lezingenreeks blijft ondertekening mogelijk.
Gevraagd naar een reactie verwijst rector Van Goethem naar het handvest om niet te reageren op de activiteiten van de Vrijzinnige Dienst. Wel formuleert hij een ‘algemene aanbeveling’. ‘Onvrede over de communicatie en de samenstelling van panels kan worden beperkt wanneer zulke initiatieven zo veel mogelijk worden opgezet vanuit intern overleg, waarbij aanwezige expertise een nuttige toegevoegde waarde kan zijn.’
Bij de Vrijzinnige Dienst wenste niemand te reageren.
De spanningen volgden op een controversiële lezing over de racistische omvolkingstheorie van Vlaams-Belangpoliticus Filip Dewinter aan de UAntwerpen eind oktober. Nu donderdag spreekt Dewinter aan de UGent, een evenement dat ook onder vuur ligt.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier