Welke secundaire school past bij úw kind? 10 tips voor een gefundeerde keuze

Heeft de directie van de school inderdaad oog voor de noden van alle leerlingen of is dat een verkooppraatje? En is de school zo duur als de inrichting doet vermoeden? 10 concrete tips om een gefundeerde schoolkeuze te maken.

In deze periode organiseren secundaire scholen uit heel Vlaanderen weer infodagen voor leerlingen uit het zesde leerjaar en hun ouders. Veel van die scholieren bezoeken samen met hun klas ook scholen uit de omgeving. Ondertussen worden ze overstelpt met folders en online informatie waarin scholen zichzelf aanprijzen. Toch vinden veel ouders het bijzonder moeilijk om uiteindelijk een keuze te maken. Al helemaal als ze meer dan één optie moeten ingeven in een centraal inschrijvingsregister.

1. Vraag om door een leerling te worden rondgeleid

Directies en leerkrachten zijn meestal heel enthousiast over de visie en aanpak van hun school en dragen die op infoavonden ook vol vuur uit. Maar wat is de impact daarvan op het dagelijkse leven in de school? Voelen leerlingen zich er veilig genoeg om helemaal zichzelf te kunnen zijn? Wordt er echt iets tegen pestgedrag ondernomen? Richt de school zich vooral op de hoogvliegers of kijken leerkrachten ook de hele tijd achterom om te zien of iedereen nog mee is? Niemand die daar beter en vooral onbevangener antwoord op kan geven dan een van de leerlingen.

2. Informeer naar de factuur

Werkboeken, fotokopieën, toneelvoorstellingen, museumbezoeken, reizen, de huur van een locker en ook nog een laptop. In het secundair onderwijs kan de factuur bijzonder hoog oplopen, want anders dan in het basisonderwijs geldt er geen maximumfactuur. Hoeveel ouders precies moeten betalen verschilt sterk van school tot school. Op zich is dat niet zo vreemd, want de ene studierichting kost nu eenmaal meer dan de andere. Een leerling beeldende kunsten in het kunstonderwijs heeft duurder materiaal nodig dan wie in doorstroomfinaliteit humane wetenschappen volgt.

Van constante chaos tot artistieke ouders: 8 (on)zinnige stellingen over methodescholen

Maar zelfs binnen dezelfde richting kunnen de kosten erg uiteenlopen. In de ene school moeten ouders bijvoorbeeld elk jaar een buitenlandse reis financieren, in de andere gaan leerlingen met de fiets op uitstap. Om niet voor verrassingen te staan, vraagt u daar het best vooraf duidelijkheid over.

3. Consulteer het doorlichtingsverslag

Op de website van de Vlaamse overheid kan iedereen het doorlichtingsverslag van erkende Vlaamse scholen consulteren. Die geven een goede indicatie van de kwaliteit van het onderwijs. Nadeel is wel dat scholen meestal maar om de zes jaar de inspectie over de vloer krijgen, waardoor zo’n verslag soms wat gedateerd kan zijn. Het is dus best mogelijk dat de school sommige minpunten ondertussen al heeft verholpen of dat er nieuwe problemen zijn opgedoken.

4. Verken het schoolgebouw

Veel Vlaamse schoolgebouwen zijn behoorlijk oud en niet altijd in goede staat. Dat kan veel impact hebben op de motivatie van het personeel en de leerlingen. In containerklassen, waar het vaak te koud is in de winter en te warm op mooie voorjaarsdagen, kunnen scholieren zich moeilijker concentreren. Ook slecht geïsoleerde lokalen, weinig buitenlicht en verouderd sanitair maken lange lesdagen een pak minder aangenaam.

Daarnaast zegt het schoolgebouw ook het een en ander over de aanpak. Als sport belangrijk is voor een school, moet dat uit de infrastructuur blijken. Een directie die beweert sterk in te zetten op projectwerk, moet grotere ruimtes aanbieden waar de tafels zo opgesteld staan dat leerlingen zelfstandig of in groep kunnen werken. Een STEM- of STEAM-school heeft lokalen met speciaal lesmateriaal, zoals bouwpakketten of robotica. Als er alleen een kelderruimte vrijgemaakt werd waar een paar legodozen staan, dan is de STEAM- aanpak wellicht minder verregaand dan de school beweert.

5. Informeer naar speciale trajecten

De meeste scholen geven aan dat ze speciale trajecten hebben voor leerlingen die ondersteuning of net extra uitdagingen nodig hebben. De vraag is hoever ze daar in de praktijk in gaan. Krijgen leerlingen die voorsprong hebben alleen extra taken of kunnen ze ook een paar lessen volgen in een hogere graad? Zijn er prikkelarme ruimtes? Hebben de leerkrachten een wekelijks spreekuur zodat leerlingen vlot bij hen kunnen aankloppen met vragen en problemen? Worden er systematisch bijlessen georganiseerd? Ook al bent u ervan overtuigd dat uw kind een rimpelloze schoolcarrière tegemoetgaat, de kans bestaat altijd dat het de komende jaren op het een of andere vlak problemen zal ondervinden.

6. Staar u niet blind op de slaagkansen aan de universiteit

Het is niet omdat opvallend veel leerlingen van een bepaalde school later goed scoren in het hoger onderwijs dat u de slaagkansen van uw kind vergroot door het daar in te schrijven. Dat mooie slaagpercentage kan er ook op wijzen dat jongeren die het moeilijker hebben in die school de eindstreep niet halen. Soms is dat doordat de lat er ontzettend hoog ligt, maar er zijn ook scholen die leerlingen die minder goed presteren met zachte drang in de richting van de uitgang duwen. Om dat te achterhalen, kan het goed zijn om met (de ouders van) oud-leerlingen te praten.

7. Check waarvoor al die laptops worden gebruikt

Dankzij de Digisprong van de Vlaamse overheid hebben scholen heel wat extra middelen gekregen voor digitalisering. Vindt u het belangrijk dat uw kind op dat vlak helemaal mee is, ga dan na hoe dat geld wordt gespendeerd en of daar ook echt een visie achter zit. Gebruiken leerkrachten die digitale mogelijkheden om te differentiëren? Leren leerlingen met verschillende softwareprogramma’s werken of maken ze alleen invuloefeningen? Mogen ze soms ChatGPT gebruiken of wordt elke vorm van AI uit de klas gebannen?

8. Bestudeer de lesroosters

Als u bewust kiest voor een school met een specifieke aanpak of onderwijsmethode, dan is het belangrijk om na te gaan wat dat in de praktijk betekent. Daarvoor zijn de lesroosters een goede indicatie. Zien die er heel klassiek uit met traditionele vakken die in lesuren van vijftig minuten zijn gegoten? Worden er wekelijks tijdsblokken uitgetrokken voor projectwerking? Volgen alle leerlingen in een klas hetzelfde lesrooster? Wordt elk vak door één leerkracht gegeven of is er ook ruimte voor co-teaching?

9. Check wat van u als ouder wordt verwacht

Veel scholen verwachten alleen dat de ouders van hun leerlingen geregeld Smartschool checken en zoveel mogelijk naar het oudercontact komen, andere gaan daar een stuk verder in. In heel wat methodescholen wordt bijvoorbeeld verwacht dat u af en toe helpt bij poetswerk of onderhoudsklussen. Maar ook in het traditioneel onderwijs wordt soms naar de ouders gekeken wanneer er evenementen worden georganiseerd of als er vervoer nodig is voor uitstappen. Daar kunnen ze u niet toe verplichten, maar u wilt natuurlijk niet helemaal uit de toon vallen.  

10. Luister naar uw kind

Twaalfjarigen zijn meestal nog niet in staat om in hun eentje een onderbouwde schoolkeuze te maken. Al is het maar omdat de meesten de grote stap naar de middelbare school het liefst samen met hun vrienden zetten. Maar dat wil niet zeggen dat hun inbreng niet belangrijk zou zijn. Zo letten zij vaak op – voor hen veelzeggende – aspecten van een school waar u als ouder blind voor bent. De indeling van de speelplaats, bijvoorbeeld, maar ook de decoraties in de grote hal of de geur in de gangen. Vergelijk het met een bezoek aan een huis dat u misschien wilt kopen: zodra u door de voordeur stapt, weet u vaak al of het iets voor u is. Ook al kunt u amper uitleggen waar dat precies aan ligt.