Minister van Onderwijs Zuhal Demir (N-VA) wil dat ook ouders weten hoe goed of slecht de school van hun kind scoort op de Vlaamse toetsen. Een goed idee?
In mei van dit jaar werden voor het eerst ‘Vlaamse toetsen’ afgenomen. De Vlaamse toetsen zijn een geesteskind van Demirs voorganger op onderwijs, haar partijgenoot Ben Weyts. De toetsen testen leerlingen in het vierde en zesde leerjaar en het tweede en zesde secundair op hun kennis van Nederlands en wiskunde.
Eerste resultaten Vlaamse toetsen: vooral problemen met wiskunde
Volgens het bestaande decreet krijgen ouders vandaag enkel informatie over de individuele resultaten die hun kind op die toetsen heeft behaald. Informatie over de scores van de school in het algemeen mogen enkel verspreid worden onder de directie, de pedagogische begeleidingsdienst en de onderwijsinspectie. In de krant De Morgen liet de nieuwe onderwijsminister weten dat een decreetswijziging ervoor zal zorgen dat ook leerlingen en ouders over de algemene score van hun school worden geïnformeerd.
Tegenstanders van die maatregel vrezen dat Demir daarmee de deur openzet voor rankings van scholen zoals die onder meer in Engeland bestaan. Vlaamse Parlementslid Loes Vandromme (CD&V) had het in De Ochtend op Radio 1 over ‘een soort Tripadvisor’ voor scholen. Volgens Vandromme was dat niet het doel van de Vlaamse tests. ‘De toetsen waren bedoeld om ervoor te zorgen dat scholen weten waar ze staan. Het is van belang dat ze zich kunnen vergelijken met andere scholen met dezelfde leerlingenpopulatie, en dan in het bijzonder bij scholen met een uitdagende leerlingenpopulatie.’
Demirs maatregel kan ook niet op de goedkeuring rekenen van onderwijsexpert Kristof De Witte. ‘Ik ben een groot voorstander van de Vlaamse toetsen,’ zegt hij in een gesprek met Knack, ‘maar het is nog veel te vroeg om de resultaten ervan publiek te maken.’
Wat zijn de voordelen van die Vlaamse toetsen?
Kristof De Witte: Er is veel wetenschappelijk onderzoek dat leert dat dergelijke toetsen voor een kwaliteitsverhoging zorgen. Er is in Vlaanderen heel veel vrijheid in het onderwijs. Het is goed dat daar een soort van kwaliteitsmeting tegenover staat. Die meting zal leiden tot betere leerprestaties en zal de scholen meer inzicht geven in wat hun werkpunten zijn.
‘Door de scores van de scholen nu al publiek te maken, zul je het vertrouwen in het systeem ondermijnen.’
Is het ook een goed idee om de resultaten van scholen publiek te maken?
De Witte: Daarvoor is het in elk geval veel te vroeg. Aan het eind van vorig schooljaar zijn ze voor het eerst afgenomen in het vierde leerjaar. Het lijkt me bijzonder belangrijk dat we de tests eerst evalueren en waar nodig bijsturen. Door ze nu al openbaar te maken, zul je het vertrouwen in het systeem ondergraven. Bovendien is het ook de bedoeling dat we met deze toetsen de leerwinst kunnen meten. Om dat te kunnen doen, moet je zien hoe de leerlingen van het vierde leerjaar het er afbrengen als ze in het zesde leerjaar zitten.
Maar op zich bent u niet tegen?
De Witte: Het heeft voor- en nadelen. Brits onderzoek van onderwijseconomen heeft laten zien dat het publiek delen van deze informatie leidde tot een kwaliteitsstijging. De verklaring ligt voor de hand. Het publieke karakter zorgt voor competitie, en die blijkt gunstig voor de kwaliteit. Tegelijk is er onderzoek dat erop wijst dat je zo onvermijdelijk tot rankings komt. Het was bij de Vlaamse toetsen uitdrukkelijk de bedoeling om dat te vermijden. Vergelijking hebben maar zin als je scholen met gelijke schoolkenmerken tegen elkaar afweegt.
https://www.knack.be/nieuws/belgie/onderwijs/willen-ouders-en-kinderen-goed-onderwijs-of-goed-kunnen-presteren-op-vlaamse-toetsen/
Het gevaar is ook zeker niet denkbeeldig dat de consequenties van deze Vlaamse toetsen te zwaar zullen doorwegen. Dan krijg je situaties zoals in Nederland, waar bepaalde groepen van leerlingen toevallig telkens ziek waren op de dag waarop de tests werden afgenomen, of het systeem tot selecties aan de schoolpoort leidde.
Is dat niet waar de toegankelijkheid van die informatie onvermijdelijk toe zal leiden?
De Witte: Je kunt dat soort perverse neveneffecten vermijden door goede communicatie en heldere afspraken. Maar het is van groot belang dat hier eerst heel goed over wordt nagedacht. Ook daarom is het geen goed idee om nu al die stap naar publieke resultaten te zetten. In deze fase heb je vooral vertrouwen nodig in het systeem. En vertrouwen in dit systeem komt te voet, terwijl het vertrekt met een heel snel paard.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier