Nieuwe schooljaar: binnenkort gastleraren en leraar-specialisten?

Om het lerarentekort verder tegen te gaan, schooldirecties de kans te geven een eigen personeelsbeleid uit te voeren en de vlakke loopbaan aan te pakken, introduceert Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts (N-VA) drie nieuwe profielen. Het gaat om de gastleraar, de leerkracht met een dienstverleningcontract en de leraar-specialist.

Het lerarentekort is het grootst in het secundair onderwijs en vaak raken voor bepaalde vakken slechts een beperkt aantal uren niet ingevuld. Daardoor is het moeilijk om kandidaten te vinden voor dat beperkt aantal uren. Een oplossing daarvoor ziet Weyts met de komst van de gastleraar. Het gaat om mensen uit bijvoorbeeld de privésector of ambtenaren die enkele uren per week ook hun diensten aanbieden in het onderwijs, zonder dat ze een volledige overstap moeten maken.

Bovendien hoeft een gastleraar geen pedagogisch bekwaamheidsbewijs voor te kunnen leggen. ‘Directies krijgen een soepel en flexibel instrument om iemand met de nodige kennis en ervaring voor de klas te zetten’, verklaart Weyts. ‘Gastleraars kunnen een verrijking zijn voor de leerlingen, maar ook in de lerarenkamer. Zij brengen andere inzichten met zich mee, en misschien ook een andere manier van aanpak.’

Daarnaast kunnen mensen met een pedagogisch bekwaamheidsbewijs die in een bedrijf werken dat aan het herstructureren is, voltijds ingezet worden in het onderwijs. Voor die mensen verandert er aan hun loonsvoorwaarden niets. De overheid betaalt hen zoveel als een leerkracht. ‘We storten dat loon aan het betrokken bedrijf en het bedrijf zorgt ervoor dat het resterende loonverschil wordt gedicht’, legt Weyts uit. De minister zegt al met enkele grote bedrijven die een herstructurering doorvoeren aan het praten te zijn. ‘Zij zoeken een zinvolle toekomst voor hun werknemers. In plaats van hen te laten afvloeien en uit te betalen, kunnen mensen met een pedagogisch bekwaamheidsbewijs voltijds ingezet worden in het onderwijs via een dienstverleningsovereenkomst’, verklaart hij.

De principiële goedkeuring ligt bij de Raad van State en Weyts hoopt het voorstel in de loop van de volgende maanden verder op punt te zetten. Tot slot doet, zoals eerder al aangekondigd, de leerkracht-specialist zijn intrede. Leraars die minstens tien jaar ervaring hebben, kunnen een mandaat krijgen binnen de school van minstens drie jaar in ruil voor een specifieke expertise. Het gaat dan bijvoorbeeld om iemand die zich specialiseert in het omgaan met de moeilijkste klassen, iemand die focust op de vakdidactiek Nederlands of iemand die zich toelegt op het coachen van startende leerkrachten.

Elke school kan voor 5 procent van de toegekende uren leraar-specialisten aanstellen. Een school met tachtig voltijdse leraren kan zo vier leraar-specialisten aanduiden – of acht halftijdse leraar-specialisten.  ‘Elke school verschilt, dus verschillen ook de noden en wensen. Een directie kan zelf kiezen waarop ze wil inzetten. En wil ze helemaal geen leerkracht-specialist inzetten, dan kan dan ook’, aldus Weyts.  Voor het eerst komt er zo loondifferentiatie in het onderwijs. Met de maatregel hoopt Weyts ook een einde te maken aan de vlakke loopbaan van de leerkracht.