Leerlingen uit de basisschool die extra uitdagingen nodig hebben, zullen vanaf volgend schooljaar een paar vakken in het secundair onderwijs kunnen volgen. Dat zou wel eens een eerste stap in de juiste richting kunnen zijn.
T. (11) heeft een grote voorsprong op het vlak van rekenen en ook wat taal betreft, geeft hij zijn klasgenoten het nakijken. Omdat hij zich tijdens de lessen Nederlands verveelt, mag hij van meester Kris ondertussen een boek lezen. Dit schooljaar alleen al heeft hij tijdens die uren zeven fantasy-boeken verslonden.
Wiskunde moet hij wel meevolgen, maar dan krijgt hij veel meer oefeningen dan de anderen. Op woensdagvoormiddag mag hij naar de Plusklas, waar de zorgjuf hem en twee jongere leerlingen creatieve opdrachten geeft. T. vindt school verschrikkelijk saai.
Volgend schooljaar gaat hij – eindelijk – naar de middelbare school. Voor hem komt de nieuwe maatregel van Vlaams minister van Onderwijs Zuhal Demir (N-VA) dus te laat. Vanaf september 2025 zullen kinderen uit de basisschool die hoogbegaafd zijn of op sommige gebieden extra uitdagingen nodig hebben de kans krijgen om een paar vakken in het secundair onderwijs te volgen.
Hoogbegaafde kinderen kunnen binnenkort vakken volgen in middelbaar
Dat zou wel eens een mooie stap in de goede richting kunnen zijn. Op voorwaarde dan wel dat het de voorbode is van een structurele benadering, want daar heeft ons onderwijs dringend behoefte aan.
Vandaag verschilt de aanpak van (hoog)begaafde leerlingen zowel in het lager als in het secundair onderwijs van school tot school. Sommige hebben een behoorlijk efficiënte methode uitgewerkt die ervoor moet zorgen dat zulke leerlingen zich niet vervelen en zelfs worden uitgedaagd. Dat is dan niet louter de verantwoordelijkheid van de klasleerkracht, maar van het hele (zorg)team.
In andere scholen, zoals die van T., gebeurt dat eerder ad hoc. Er wordt een plus- of kangoeroeklas opgestart, het ene kind mag een paar uur per week in een hoger jaar les volgen, het andere krijgt extra opdrachten en dan zijn er ook nog die ‘leuke taakjes’ krijgen, zoals het beheer van de klasbibliotheek of de zorg voor de klascavia.
Vaak wordt de klasleerkracht dan met de vinger gewezen. Al jaren wordt differentiatie immers naar voren geschoven als zaligmakende oplossing voor de toenemende diversiteit in ons onderwijs.
Een paar kinderen hebben het moeilijk om een rekenopdracht te begrijpen? Geef hun dan uitgebreidere instructie terwijl de rest van de klas al met de oefeningen begint. Een meisje heeft dyslexie? Dan maak je voor haar best een aangepast dictee. Een jongen met ADHD wordt tegen de middag altijd erg onrustig? Las voor hem beweegpauzes in.
Hoogbegaafde leerlingen volgen vaak een paar uur per week in een hoger jaar les, krijgen extra opdrachten of zorgen voor de klascavia.
Maar ondertussen is wel gebleken dat er grenzen zijn aan differentiatie. Toch in klassen waar één leerkracht lesgeeft aan meer dan twintig leerlingen van wie velen een andere thuistaal, een leerstoornis of een andere zorgnood hebben.
Doordat zo’n leerkracht de handen al meer dan vol heeft om iedereen min of meer mee te krijgen, blijft er vaak amper tijd en energie over voor leerlingen die een grote voorsprong op de anderen hebben. Zeker als die verder niet voor problemen zorgen.
Krijgt zo’n (hoog)begaafde scholier het te moeilijk, dan wordt vaak voorgesteld om hem of haar een leerjaar te laten overslaan. Cognitief kan die dat meestal wel aan, maar soms is het allesbehalve vanzelfsprekend om een plekje te vinden tussen leerlingen die allemaal een jaar ouder zijn.
Het gevolg is ook dat zo’n kind soms in de middelbare school start terwijl het daar eigenlijk nog niet matuur genoeg voor is. Ook vanuit dat oogpunt is de nieuwe maatregel hoopgevend: leerlingen kunnen een paar uur per week hun honger naar kennis stillen zonder dat ze hun leeftijdgenoten achter zich moeten laten.
De vraag is nu of men dat allemaal vlot georganiseerd zal krijgen én of er op korte termijn nog meer stappen in die richting zullen worden gezet. Meester Kris heeft alvast goede hoop. ‘Volgend school jaar is T. hier weg’, zegt hij. ‘Ik zou het fantastisch vinden als we voor alle hoogbegaafde leerlingen die hier in de toekomst naar school gaan méér kunnen doen dan voor hem.’
Hoogbegaafd in de klas: ‘Ook sterke leerlingen hebben recht op onderwijs op maat’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier