Kennen wij Vlamingen nog genoeg Frans? ‘Het wordt stilaan opnieuw een wereldtaal’

Vlamingen gaan prat op hun uitgebreide talenkennis. Toch moeten we op de Internationale Dag van de Francofonie bekennen dat het Frans vaak verwaarloosd blijft. Onterecht volgens voorvechter van de Franse taal Bruno Bernard, ‘want Frans wordt het nieuwe Chinees’.

De jongere generatie Vlamingen laat het Frans meer en meer links liggen. Dat blijkt uit onderzoek van de Vlaamse Onderwijsraad. Amper 45% van de leerlingen uit het basisonderwijs behaalde de eindtermen voor lezen in 2017.

‘Het zit ‘m in de hoofden van de jongeren’, zegt eredoctor (dr.h.c.) en professor aan de Université Jean Moulin 3 in Lyon Bruno Bernard. ‘Als leerlingen op school te horen krijgen dat ze Frans moeten leren “om met Walen te communiceren”, staan ze niet te springen om de taal te leren.’ Hoe we kijken naar het Frans, is essentieel voor hoe gemotiveerd we zijn om de taal te leren, aldus Bernard: ‘En het Frans wordt stilaan opnieuw een wereldtaal.’

Bernard is gespecialiseerd in de wereldwijde Franstalige economie. Volgens hem zal in 2050 wereldwijd één miljard mensen Frans spreken. Maar hoe maak je aan de Vlaming duidelijk dat Frans ‘het nieuwe Chinees’ is? Bernard: ‘Politici moeten erop hameren dat wie het Frans niet meester is binnenkort één miljard klanten zal mislopen. Het Frans leer je niet meer alleen om met veel tralala uit te pakken in Parijs.’

Erasmus in Canada

Er is volgens Bernard nood aan een ware mentaliteitswijziging, beginnend bij de Vlaamse jeugd. Daarnaast is de kennis van het Belgisch-Frans niet voldoende: ‘Leerkrachten Frans moeten de taal leren in Frankrijk of Canada of Tunesië. Niet in Wallonië of Brussel’, zegt Bernard. ‘Septante of septante-dix zou niet meer mogen. ‘De jongeren hier leren Frans spreken met een vreselijk accent, mensen in het buitenland raden meteen dat je van België afkomstig bent.’

Vlaamse scholieren moeten het internationaal Frans leren volgens Bernard, en dat doe je niet in Wallonië. ‘Veel Belgische studenten gaan vandaag zelfs op Erasmus (een uitwisselingsprogramma georganiseerd binnen de Europese Unie, nvdr.) naar Luik of Brussel. Dat is toch onwaarschijnlijk? Als ik dit aan buitenlanders vertel, begrijpen zij niet hoe het mogelijk is om op Erasmus te gaan in het land waarin je woont’, zegt Bernard.

Toch gebeurt dit vaak in België. Het wordt zelfs aangespoord door Erasmus Belgica, een programma dat uitwisselingen organiseert tussen Vlaamse en Waalse onderwijsinstellingen. In het academiejaar 2017-2018 deden 153 Vlaamse studenten een uitwisseling binnen ons land, terwijl 5789 studenten naar het buitenland trokken voor hun studie of stage. Bruno Bernard is geen liefhebber van binnenlandse uitwisselingen. Hij pleit wél voor reizen en studeren verder van huis: ‘Er zijn veel mooie bestemmingen waar je Frans kan spreken. Denk maar aan Haïti, Madagaskar, de Caraïben. Bovendien heb je veel Franstalige universiteiten over de hele wereld.’

Een groeiende taal

‘Momenteel spreken een kleine 300 miljoen mensen over de hele wereld Frans’, zegt Bernard. En dat aantal zal volgens hem alleen maar groeien, tot zo’n één miljard in 2050, gokt hij. ‘Dat is allesbehalve een gekke prognose. Door verdere demografische verschuivingen zullen steeds meer mensen Frans spreken.’ Tijd dus voor ons land om mee op de kar te springen volgens de professor. ‘In België werd al één generatie Vlaamse leerlingen die Frans moesten leren vergeten door de politieke perikelen’, volgens Bernard. ‘Als er niets wordt gedaan aan het niveau van Frans in België, zal het land binnenkort achteraan bengelen op economisch vlak.’