‘Campusbezettingen zijn sterke voorbeelden van durf en vastberadenheid: precies wat de Vlaamse rectoren lijken te missen’

‘Wij steunen de studentenbezetting omdat we uit ervaring weten dat activisme op verschillende universiteiten tegelijkertijd werkt, terwijl zacht protest weinig oplevert’, schrijven meer dan 300 personeelsleden van de KU Leuven. In deze open brief spreken ze hun steun uit voor de actievoerders die deze week de Vlaamse universiteiten bezetten.

Op maandag 13 mei 2024 zijn studenten aan de KU Leuven begonnen met een bezetting om de universiteit aan te sporen tot krachtdadige actie. Ze willen erop aandringen bij de universitaire autoriteiten om alle samenwerkingen met Israëlische universiteiten op te schorten zolang de wreedheden in Gaza voortduren. Bovendien vragen ze toekomstige samenwerkingen te koppelen aan de voorwaarde dat het Israëlische regime een einde maakt aan de illegale bezetting van de Palestijnse gebieden, het apartheidsregime en de logica van etnische zuivering en genocide.

Dit is wat studentenactivisten in heel Europa, Australië, Afrika, de VS en Zuid-Amerika eisen. Wij, de professoren en medewerkers van de KU Leuven die deze open brief ondertekenden, steunen de studenten volmondig in hun eisen.

Wij steunen de studentenbezetting omdat we uit ervaring weten dat activisme op verschillende universiteiten tegelijkertijd werkt, terwijl zacht protest weinig oplevert, niet meer dan het soort verklaringen waarin universitaire autoriteiten in Vlaanderen een staakt-het-vuren eisen en hun hoop op vrede en verzoening uitspreken, zonder enige principiële gevolgen aan te kondigen voor samenwerkingen met Israëlische universiteiten.

Academisch activisme is effectief gebleken. Sinds 2016 heeft de protestbeweging die de samenwerking met Israëlische instellingen betwist, geleid tot het opstellen van een mensenrechtenbeleid aan alle Vlaamse universiteiten. Zonder de aanhoudende acties tussen 2016 en 2018 aan verschillende universiteiten, voornamelijk in Gent, Leuven en Brussel, en door professoren, studenten en vredesactivisten, zouden de Vlaamse universiteiten vandaag niet eens een degelijke mensenrechtenscreening hebben. Gezien de geleidelijke verslechtering van de wereldwijde mensenrechtensituatie is een dergelijke screening in de toekomst zeer belangrijk.

Maar in het geval van Gaza is de toekomst nu! Sinds oktober 2023 is de mensenrechtensituatie in Gaza catastrofaal. Ondanks de vele petities, demonstraties, teach-ins en andere acties op de Vlaamse campussen van de laatste maanden hebben de universitaire autoriteiten tot onze grote ontgoocheling geen rekening gehouden met het feit dat de algemene situatie drastisch veranderd is: het Israëlische regime en de mainstream academische wereld in Israël blijven de genocidale logica onderschrijven.

De Israëlische universiteiten tonen geen enkel teken van empathie met het lot van het Palestijnse volk en leggen het verzet van Palestijnse en Israëlische academici en studenten tegen de bezetting en de genocide het zwijgen op. Ze gaan zelfs zo ver dat ze het wereldwijde (studenten)activisme tegen de uitroeiing van de Palestijnen, ook als het van Israëli komt, wegzetten als niet legitiem.

Het Israëlische regime heeft nooit een teken gegeven te willen luisteren naar advies dat ingaat tegen de regelrechte voortzetting van de bezetting, apartheid en etnische zuivering, zelfs niet wanneer dat advies afkomstig is van zijn meest toegewijde bondgenoot: de VS.

Desondanks blijven de Vlaamse rectoren voorzichtigheid, terughoudendheid en nuance prediken. Maar vandaag is het genoeg. Het moment is gekomen om onze universitaire autoriteiten te laten zien wat moed is. De campusbezettingen zijn sterke voorbeelden van durf en vastberadenheid en dat is precies wat de Vlaamse rectoren lijken te missen: de moed om het tij te keren en luid en duidelijk een moratorium aan te kondigen op alle samenwerking met Israëlische academische instellingen en organisaties als ze niet in daden en woorden laten zien dat ze willen dat de huidige oorlog eindigt, het apartheidssysteem wordt ontmanteld en de logica van etnische zuivering wordt opgegeven.

Sinds 2017 hebben de universiteitsautoriteiten positief gereageerd op ons activisme en eisen. De afgelopen maanden hebben ze hun oprechte bezorgdheid geuit over de gruweldaden en onderdrukking van Palestijnen. We zijn ervan overtuigd dat ook deze keer onze universiteitsbesturen inspiratie en energie zullen putten uit de studentenprotesten en de moed zullen tonen om hun en onze eisen te omarmen.

Prof. Karel Arnaut, prof. Luce Beeckmans, prof. Lieven De Cauter, prof. Carine Defoort, prof. Nadia Fadil, prof. Hilde Heynen, dr. Halid Kayhan, prof. Sarah Murru, prof. Geertrui Van Overwalle, prof. Thomas Van Riet.

Een langere versie van deze tekst werd op 15 mei al ondertekend door meer dan 300 personeelsleden van de KU Leuven, waaronder minstens 100 professoren.