Vlaamse leerlingen (en hun ouders) lijken het steeds normaler te vinden dat ze vrijaf kunnen nemen om mee te doen aan een musical, een sportwedstrijd, een talentenjacht of een danstornooi. ‘Ze doen alsof het een recht is, maar dat klopt helemaal niet’, zeggen schooldirecteurs.
‘Mijn dochter mag van haar bekrompen school niet meedoen met een kerstmusical. Een regelrechte schande!’ Zo begint een tirade die een nijdige moeder onlangs op sociale media postte. Die musical is een productie van een plaatselijk jeugdtheater. Omdat er ook schoolvoorstellingen worden georganiseerd, moeten de jonge acteurs in december vijf halve dagen les missen. De school van haar twaalfjarige dochter weigert daar toestemming voor te geven.
Een rondvraag bij een tiental Vlaamse secundaire scholen leert dat zij vaak zulke verzoeken krijgen. Sommige zelfs een paar keer per maand. Directies hebben de vrijheid om zo’n ‘afwezigheid om persoonlijke redenen’ al dan niet toe te staan.
‘Die inschatting mogen wij zelf maken’, zegt Lieven Coorevits, directeur van het Go! Atheneum Voskenslaan in Gent. ‘Daarbij gaan we altijd na of het wel echt om iets uitzonderlijks gaat. Wat bijvoorbeeld geregeld voorkomt, is dat een leerling vrijaf vraagt voor de opnames van een tv-programma, zoals The Voice.
‘Daarnaast hebben we ook heel wat jongeren die meedoen aan een musical of toneelstuk, en sporters die deelnemen aan een kampioenschap of tornooi. We hebben ook eens een topmodel gehad dat soms afwezig was voor een fotoshoot. Zulke dingen staan we doorgaans toe.’
‘De school boet aan belang in en blijkt voor veel ouders niet meer bovenaan hun prioriteitenlijst te staan.’
Alle directies benadrukken wel dat die absenties voor het lerarenkorps geen extra werk mogen meebrengen. ‘Leerlingen moeten de gemiste lessen achteraf zelfstandig inhalen. Het is niet de bedoeling dat ze een beroep doen op een leerkracht om hen bij te werken’, zegt Coorevits. Toch vragen zulke afwezigheden vaak enige flexibiliteit van leerkrachten. Zeker als een leerling er niet is op het moment dat er een toets wordt gegeven of een taak moet worden ingediend.
‘Opdracht voor de school of voor de ouders? Problemen in het onderwijs aanpakken is gedeelde verantwoordelijkheid’
Trainen op donderdag
Scholen blijken al minder op dezelfde lijn te zitten wanneer het niet meteen om een unieke kans gaat. Zoals een jongen die elke week op donderdagmiddag wil deelnemen aan de training van de eerste ploeg van zijn voetbalclub of een meisje dat het voorrecht krijgt om tijdens de schooluren les te volgen bij een internationale zangcoach. Sommige directies staan dat toe, andere piekeren er nog niet over.
Er zijn ook leerlingen die nog verder gaan en vrijaf vragen omdat de voetbalploeg waarvoor ze supporteren op verplaatsing speelt of omdat Billie Eilish naar België komt. ‘Zo was er een paar jaar geleden een leerlinge die naar een optreden in het Sportpaleis zou gaan’, zegt Frank Hosten, directeur van het College Ieper. ‘Door het drukke verkeer is het daar altijd lang aanschuiven en daarom wou ze al na de middag kunnen vertrekken. Daar heb ik natuurlijk geen toestemming voor gegeven.’
Weigert een directeur zo’n aanvraag, dan voeren ouders de druk weleens op. ‘Sommigen trekken alle registers open’, zegt Hosten. ‘Ik blijf het been dan zo lang mogelijk stijf houden, maar uiteindelijk mogen ouders vier keer per schooljaar zelf een ziektebriefje schrijven. Op die manier wordt mijn beslissing soms omzeild.’
Nogal wat directies vinden het ook ergerlijk dat zo veel verenigingen het de normaalste zaak van de wereld vinden dat hun jonge leden van school mogen wegblijven. Kunstacademies organiseren piano-examens op een moment dat jongeren op school moeten zijn, dansverenigingen willen al op vrijdag naar een Europees kampioenschap vertrekken omdat ze dan goedkoper kunnen reizen en jeugdbewegingen willen op een schooldag aan hun trektocht beginnen.
Blijven studeren
Hoewel zulke aanvragen niet spectaculair zijn toegenomen, stellen directeurs wel vast dat leerlingen en hun ouders het haast vanzelfsprekend zijn gaan vinden dat scholen ze gewoon toestaan. ‘Daardoor kijken ze er vaak vreemd van op als ze geen toestemming krijgen’, zegt Lieven Coorevits. ‘Nochtans is dat een gunst en geen recht.’
Volgens Frank Hosten is dat een teken des tijds. ‘De school boet aan belang in en blijkt voor veel ouders niet meer bovenaan hun prioriteitenlijst te staan’, zegt hij. ‘Het is het welbevinden van de leerlingen dat wordt vooropgesteld. Zij moeten zich goed voelen en zich zo veel mogelijk kunnen ontplooien.’
Daarom staat hij erop dat leerlingen persoonlijk bij hem langskomen wanneer ze een speciale afwezigheid willen aanvragen. ‘Ik benadruk dan dat ze zich moeten blijven inzetten voor hun studie en dat de kans niet zo groot is dat ze van acteren of sporten hun beroep zullen kunnen maken. Al horen ze dat natuurlijk niet graag.’
Ook andere directeurs houden bij zulke beslissingen verregaand rekening met de schoolprestaties van een leerling. Wie zo al moeite heeft om mee te kunnen, zal minder snel toestemming krijgen om tijdens de schooluren op te treden of aan een training deel te nemen.
‘Daarom ben ik blij met de vrijheid die we als school hebben’, zegt Coorevits. ‘Wij zijn heel goed geplaatst om het belang van zo’n aanvraag af te wegen en tegelijkertijd de impact op het schoolwerk van een leerling in te schatten. Als we uiteindelijk toestemming geven, kan dat leerlingen wel enorm motiveren. Niet alleen voor die buitenschoolse activiteiten, maar ook voor hun inzet hier op school.’
Naar een kortere zomervakantie? ‘Pleidooien vielen op koude steen bij de N-VA’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier