AI mag het onderwijs dan veel te bieden hebben, zo blijkt uit een uitgebreid artikel in Knack, er schuilen onmiskenbaar ook gevaren in.
1. Let op voor hallucinaties
Als leerkrachten of hun leerlingen blindelings op ChatGPT of een vergelijkbaar systeem vertrouwen, dan bestaat de kans dat ze met onzinnige informatie werken. Zeker als ze niet veel voorkennis over het onderwerp hebben. ‘Doordat chatbots bijzonder intelligent overkomen, is het moeilijk om een onderscheid te maken tussen onderbouwde kennis en verzonnen feiten, die ook wel hallucinaties worden genoemd’, zegt emeritus hoogleraar computerwetenschappen Luc Steels (VUB). Wie een chatbot gebruikt bij lesvoorbereidingen of schooltaken, beschouwt die dus beter als coach en niet als orakel.
2. Blijf alert voor misbruik
Er bestaan wel tools om te achterhalen of een tekst door AI is gegenereerd, maar die zijn in de praktijk niet erg betrouwbaar. Leerkrachten kunnen dus nooit zeker weten of hun leerlingen een chatbot hebben gebruikt of niet. Dat wil echter niet zeggen dat ze niet alert moeten blijven. ‘Twijfel je of een leerling een tekst zelf heeft geschreven of wordt er verwezen naar een bron die je niet meteen terugvindt, ga dan met die leerling in gesprek en vraag hem hoe hij tot dat resultaat is gekomen’, zegt onderzoeker Kristin Van Damme (UGent). Het kan ook een goed idee zijn om jongeren opstellen of verhandelingen te laten schrijven in Google Docs of een ander online tekstprogramma dat alle vorige versies bijhoudt. Zo kun je achteraf altijd nakijken hoe de tekst tot stand is gekomen.
3. Bestrijd gemakzucht
Leerlingen kunnen veel van AI leren op voorwaarde dat ze de technologie inschakelen als aanvulling of ondersteuning van hun eigen werk. Wanneer ze een chatbot de opdracht geven om een tekst te schrijven of een vertaling te maken en die onaangepast indienen, leren ze niets bij. Alleen als ze aangeleerd krijgen hoe ze AI als hulpmiddel kunnen gebruiken en dat ook geregeld inoefenen, zullen ze er niet luier maar wel slimmer van worden.
4. Vergeet niet zelf na te denken
Tot slot is het belangrijk om niet al je denkwerk aan AI uit te besteden. ‘Toen de gps ingeburgerd raakte, is ons vermogen om kaart te lezen sterk achteruitgegaan’, zegt Van Damme. ‘Het proces van kenniscreatie mag echt niet in die richting evolueren.’ Zo zal er altijd een resem vaardigheden zijn die jongeren én hun leerkrachten ook zonder AI moeten kunnen toepassen.
