Oekraïneoorlog: Antwerps diamantbedrijf gesanctioneerd door de VS

© Getty
Kristof Clerix

Het Amerikaanse ministerie van Financiën heeft het Antwerpse diamantbedrijf GRIB Diamonds op zijn sanctielijst geplaatst om de inkomstenstroom van Rusland verder in te perken. GRIB Diamonds importeert ruwe diamanten uit Rusland. De Raad van State buigt zich inmiddels over de vraag of GRIB Diamonds ook onder de Europese sanctieregeling valt.

GRIB Diamonds, een groothandel in diamant uit de Antwerpse Schupstraat, is gesanctioneerd door de VS. Gevolg is dat Amerikaanse bedrijven en financiële instellingen géén handel meer mogen drijven met of transacties mogen faciliteren voor het Antwerpse diamantbedrijf.

De beslissing van het Office of Foreign Assets Control (OFAC), een agentschap van het Amerikaanse ministerie van Financiën, dateert al van 14 september maar raakte niet eerder bekend in de Belgische pers. Het OFAC voegde niet alleen GRIB Diamonds toe aan zijn sanctielijst, maar ook zijn Russische moederbedrijf JSC AGD Diamonds.

Online diamantveilingen

GRIB Diamonds verkoopt ruwe diamanten in Antwerpen sinds 2014. Die komen uit de Grib-diamantpijp in Noordwest-Rusland. De pijp is ontdekt in 1995 en genoemd naar de Russische geoloog Vladimir Grib. Na ontginning gaan de diamanten naar Moskou, en vandaar door naar GRIB Diamonds in Antwerpen. Vervolgens organiseert GRIB zogenoemde ‘spot market internet auctions’, online diamantveilingen.

In 2021, het laatste jaar waarvoor het diamantbedrijf een jaarrekening indiende, draaide het een omzet van omgerekend 310 miljoen euro en gaf het werk aan een twintigtal mensen. Het Russische bedrijf JSC AGD Diamonds, eigenaar van de Russische mijn (en moedervennootschap van GRIB Diamonds), werd datzelfde jaar failliet verklaard.

(Lees verder onder de preview)

Bestuurders nemen ontslag

Meteen nadat de VS op 14 september GRIB Diamonds op hun sanctielijst geplaatst hadden, namen de twee overgebleven bestuurders van het diamantbedrijf ontslag. Nog een week later vroeg het Brusselse advocatenkantoor Edson Legal namens GRIB Diamonds aan de Antwerpse ondernemingsrechtbank om een zogenoemde ‘herstructureringsdeskundige’ aan te stellen voor het gesanctioneerde diamantbedrijf. Aangezien alle bestuursleden waren opgestapt was GRIB Diamonds immers de facto onbestuurbaar geworden. De rechtbank stelde een deskundige aan voor de duur van zes maanden. Die moet ervoor zorgen dat het personeel en de bonafide schuldeisers van het diamantbedrijf betaald kunnen worden.

Ook Europese sancties?

De VS hebben GRIB Diamonds rechtstreeks gesanctioneerd, maar de EU heeft dat vooralsnog niet gedaan. Toch loopt ook in België een procedure over de vraag of GRIB Diamonds valt onder de EU-sancties tegen Rusland.

Volgens onze informatie beschouwt de Thesaurie – die binnen de FOD Financiën verantwoordelijk is voor de opvolging van Ruslandsancties – GRIB Diamonds uit voorzorg als een bedrijf dat onder de controle zou staan van VTB Bank, een Russische bank die wél op de Europese sanctielijsten prijkt. GRIB Diamonds vecht die analyse aan voor de Raad van State. Een woordvoerder van de Raad van State bevestigt dat er een procedure is aangespannen. Volgens onze informatie zou de Raad zich eerstdaags uitspreken over de kwestie.

(Lees verder onder de preview)

Beroepsgeheim

Knack nam contact op met GRIB Diamonds voor wederhoor, via advocatenkantoor Edson Legal en via de herstructureringsdeskundige. Die laatste reageerde niet. Edson Legal stuurde alleen volgende reactie door: ‘Wij zijn zonder instructie van GRIB Diamonds NV om op uw vragen te antwoorden. Tevens zijn wij gebonden door het beroepsgeheim. Dit beroepsgeheim belet ons om antwoord te geven op uw vragen.’

De vraag van 1 miljoen: wie is de ‘uiteindelijk begunstigde’ van GRIB Diamonds?

De herstructureringsdeskundige aangesteld door de Antwerpse ondernemingsrechtbank kreeg nog een tweede opdracht: ‘De aandeelhouder van GRIB Diamonds formeel te verzoeken zich te manifesteren en desgevallend op te roepen voor een aandeelhoudersvergadering.’ Vraag is: wie ís de uiteindelijk begunstigde van GRIB Diamonds?

In het jaarverslag 2021 van het Antwerpse diamantbedrijf staat te lezen dat het Russische bedrijf Otkritie Industrial Investments LLC de ‘grootmoedervennootschap’ is van GRIB Diamonds. Maar in open bronnen achterhaalde Knack dat dat Russische bedrijf onlangs – in augustus 2023 – is verkocht.

Op de website van de Russische Federale Dienst voor het Faillissementsbeheer staat dat de aandelen in Otkritie Industrial Investments LLC zijn overgenomen door nog een ander Russisch bedrijf voor het bedrag van omgerekend amper… 98.000 euro.

Een andere vraag is nog: wat gebeurt er inmiddels met de diamanten uit de Grip-diamantpijp in Rusland, nu die niet meer via Antwerpen verkocht kunnen worden?

Partner Content