OCAD-lijst: minder namen, grotere gemiddelde dreiging
Het aantal namen in de gemeenschappelijke gegevensbank (GGB), de zogenoemde OCAD-lijst, is in 2023 gedaald van ongeveer 700 naar 650. Wel is de gemiddelde dreiging die van hen uitgaat licht gestegen, zegt Gert Vercauteren, de directeur van het Coördinatieorgaan voor de dreigingsanalyse (OCAD), dinsdag.
OCAD schrapte in 2023 een 80-tal namen van zijn lijst, terwijl er een 30-tal bijkwamen. Volgens OCAD komt de daling vooral doordat de grootste impact van de Syrië-crisis achter de rug is. ‘Dat betekent niet dat de dreiging ook automatisch daalt. Uit onze analyse blijkt dat de gemiddelde dreiging die uitgaat van de personen in de GGB licht is gestegen’, zegt Vercauteren.
Het gemiddelde wordt berekend op basis van een individuele dreigingsanalyse die wordt opgesteld voor iedere naam op de lijst. Vercauteren kan nog geen oorzakelijk verband leggen, maar mogelijk komt het doordat er meer mensen met laag dreigingsniveau van de lijst verdwenen dan dat er bijkwamen. Bovendien telde OCAD vorig jaar meer dossiers die opvolging vereisten, met arrestaties, met een piek in het voorjaar, en opnieuw in het najaar met de oorlog in Gaza.
Ook hoeveel individuen op de lijst stonden die zich lieten inspireren door ISKP, de terreurgroep die achter de recente aanslag in Moskou zit, kon Vercauteren niet kwijt. Hij zei dat het voor OCAD in principe niet uitmaakt door wie iemand geïnspireerd is. ‘Als hij aan de criteria voldoet, kan elke extremist worden opgenomen.’
Vercauteren stelde de cijfers voor in aanwezigheid van minister van Justitie Paul Van Tigchelt en minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden. Zij lichtten daarbij het nieuwe wettelijke kader voor de GGB toe dat de Kamer vorige week goedkeurde. Daarbij werden lessen getrokken uit de zaak van de verdwenen militair Jürgen Conings en uit de aanslag op een politiepatrouille in Schaarbeek, waarbij inspecteur Thomas Monjoie om het leven kwam.
‘Meeste aantrekkingskracht gaat momenteel uit van ISKP’
De Belgische veiligheidsdiensten hebben geen weet van concrete terreurplannen die uitgaan van ISKP (Islamitische Staat in de Khorasan Provincie), de aftakking van IS die verantwoordelijk wordt geacht voor de aanslag op een concertzaal in Moskou, afgelopen vrijdag. Dat heeft vicepremier en minister van Justitie Paul Van Tigchelt (Open VLD) dinsdag gezegd in De Ochtend (Radio 1).
Maar het is wel zo dat ISKP momenteel de meeste aantrekkingskracht uitoefent, voegde hij toe. Na de aanslag in Moskou besliste Frankrijk zijn dreigingsniveau op te trekken naar het hoogste niveau, terwijl het in België op niveau 3 blijft (op een schaal tot 4). ‘Ik wil erop wijzen dat niveau 3 al zeer hoog is en betekent dat een dreiging ernstig en waarschijnlijk is. Het niveau nog verhogen, zou willen zeggen dat er sprake is van een imminente en concrete dreiging, maar die is er momenteel niet’, zei Van Tigchelt op de radio. IS-aftakking ISKP wordt ook in België opgevolgd, maar hier hebben de veiligheidsdiensten geen weet van concrete terreurplannen, aldus de minister. ‘Iedereen van wie een dreiging van gewelddadig extremisme uitgaat, wordt opgevolgd in ons land.’
‘Op nationaal vlak, maar ook op internationaal vlak, bijvoorbeeld op basis van gesprekken met onze Amerikaanse collega’s, stellen we vast dat de meeste aantrekkingskracht nu uitgaat van ISKP’, die zijn wortels heeft in Centraal-Azië en landen als Afghanistan, Tadzjikistan en Kirgizië, ging Van Tigchelt verder. ‘Het is niet zo dat mensen daar moeten geweest zijn, het volstaat dat ze geïnspireerd worden door dat gedachtegoed. (…) We noemen dat dan de ‘lone actors’.’ ‘Wij zijn het Westen met zijn liberale waarden, wij zijn de natuurlijke vijand van IS’, besloot Van Tigchelt.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier