Nog geen witte rook in de Wetstraat – Onderhandelaars buigen zich over begroting

De onderhandelingen voor de vorming van een centrumrechtse regering zijn nog niet afgerond. Na akkoorden over de pensioenleeftijd en werkgelegenheid pakken de twee coformateurs en de voorzitters nu de begroting aan.

De federale onderhandelaars zijn het maandagnacht en dinsdagochtend eens geraakt over een rist maatregelen in verband met werkgelegenheid. Daarbij ligt de focus op activering en flexibilisering. Zo wordt het aantal toegestane overuren in de horeca uitgebreid van 180 naar 360 uren per jaar. Bedoeling is ook dat langdurig werklozen twee halve dagen per week gemeenschapsdienst verrichten. Dat moet er voor zorgen dat de werklozen voeling en betrokkenheid met de arbeidsmarkt houden. Ook zou sprake zijn van een integratietraject op de arbeidsmarkt van mensen met een invaliditeit.

Ook over het luik pensioenen werd een akkoord bereikt. Meest opvallende is het akkoord over het optrekken van de wettelijke pensioenleeftijd. Die gaat naar 66 jaar in 2025 en naar 67 in 2030.

Momenteel buigen de twee coformateurs en de voorzitters over het luik begroting. Mogelijk valt daar ook fiscaliteit onder.

Start van een lange nacht

Voor het eerst sinds de clash tussen Wouter Beke (CD&V) en Gwendolyn Rutten (Open VLD) vorige week, zitten alle onderhandelaars opnieuw samen rond de tafel. De afgelopen dagen verrichte coformateur Charles Michel (MR) het nodige masseerwerk om de gemoederen te bedaren. Die aanpak heeft blijkbaar zijn vruchten afgeworpen. Bij het binnengaan spraken alle partijen die onderhandelen over de ‘Zweedse coalitie’ hun hoop uit om snel tot een akkoord te komen. ‘Dit is de laatste rechte lijn’, zei Michel bij zijn aankomst aan de RTBF. ”De onderhandelaars zijn bereid de laatste spurt in te zetten’, verklaarde vicepremier Pieter De Crem (CD&V) enkele uren eerder al in De Ochtend.

Moeizaam

Heel snel is het in die sprint niet gegaan. De partijvoorzitters en de coformateurs Michel en Kris Peeters (CD&V) zaten tot woensdagochtend drie uur in plenaire zitting samen. Intussen werden werkgroepen rond o.a. fiscaliteit en pensioenen aan het werk gezet. Nadien gingen de onderhandelaars over op een reeks bilaterales. Daarbij toetste coformateur Charles Michel de voorstellen van CD&V rond fiscaliteit af bij de andere partijen. Zoals bekend wil CD&V in ruil voor een eventuele indexsprong een belasting op vermogenswinsten. Er zouden daarbij verschillende scenario’s en berekeningen gemaakt zijn voor een speculatietaks evenals een verhoging van de bankentaks. Maar die CD&V-voorstellen liggen moeilijk voor de andere partijen rond de tafel.

‘Communautaire angel’

In de loop van de dag schreef De Tijd op zijn website dat de onderhandelingen in de finale fase alsnog een communautair kantje krijgen. Zo zou N-VA in het regeerakkoord willen opnemen dat op het einde van de legislatuur het artikel 195 van de grondwet voor herziening vatbaar wordt verklaard. Dat artikel is cruciaal om de grondwet te kunnen wijzigen. Het werd onder meer gebruikt om de zesde staatshervorming mogelijk te maken.

Eerder had ook Vlaams minister-president Geert Bourgeois (N-VA) al laten verstaan dat hij wilde vermijden dat de verwezenlijkingen van de nieuwe regering na vijf jaar beleid zo maar ongedaan zouden kunnen worden gemaakt. Tegelijk kan het artikel 195 van de grondwet voor de Vlaams-nationalisten ook het pad effenen in de richting van confederalisme.

In kringen van de onderhandelaars wordt erop gewezen dat de toekomstige regering een socio-economische regering is. Bij de start van de onderhandelingen over een ‘Zweedse’ coalitie werd een communautaire stand-still afgesproken, luidt het nog. In de omgeving van coformateur Michel wordt ook ontkend dat het punt vandaag op tafel ligt. Bij de overige partijen wilde men niet reageren op het artikel.

Na het akkoord, de ministerposten

Als N-VA, CD&V, Open VLD en MR tot een akkoord komen, dan kan er de komende dagen gepraat worden over de verdeling van de ministerposten, aangevuld met eventueel een aantal staatssecretarissen. Ook dat belooft nog een moeilijke opdracht te worden.

Als tegen eind deze week dan een definitieve versie van het regeerakkoord op tafel ligt, dan kunnen de partijen hun congressen organiseren waarop het regeerakkoord moet worden goedgekeurd, waarna de regeringsleden de eed moeten afleggen bij de koning. Volgende week kan de nieuwe regering dan het vertrouwen krijgen en kan de begroting naar Europa gestuurd worden. Dat moet tegen 15 oktober gebeuren.

. (JH/TE)