Nog geen vierde uitnodiging voor Vlaams Belang: Vlaamse onderhandelingen liggen volledig stil

Bart De Wever (N-VA) ziet geen reden om een versnelling hoger te schakelen in de Vlaamse formatie. De smeekbede van Gwendolyn Rutten (Open VLD) en de snelle ontwikkelingen in Wallonië veroorzaken amper een rimpeling. ‘Het vertrouwen groeit tussen N-VA en Vlaams Belang’, zegt een N-VA-topper.

Een kleine drie weken voor de Vlaamse feestdag, liggen de regeringsonderhandelingen voorlopig stil. Nadat hoofdonderhandelaar Bart De Wever (N-VA) de voor hem relevante partijen sprak voor een derde ronde, is het de vraag wie een vierde keer op de koffie mag komen en wanneer de informatieronde uitmondt in een volwaardige formatie.

N-VA voelt in ieder geval geen druk. En dat is toch opvallend. De politieke week begon met een smeekbede van Open VLD-voorzitter Gwendolyn Rutten. ‘N-VA moet klare wijn schenken’, klonk het. Rutten wil weten tot waar de snuffelronde tussen N-VA en Vlaams Belang moet leiden, zeker toen De Standaard berichtte over het bestaan van concrete teksten waarmee de twee grootste Vlaamse partijen aan de slag zijn gegaan.

De demarche van Rutten was een tot nu toe uitzonderlijke zet in een onderhandelingsronde die zich voornamelijk voltrekt achter gesloten deuren. De oproep beperkte zich evenwel niet tot de liberalen. Ook Vlaams Belang-onderhandelaar Chris Janssens uitte een gelijkaardige vraag. ‘Het wordt stilaan tijd dat de N-VA duidelijkheid schept’, zei hij in Het Belang van Limburg.

Naast die ontboezemingen waren er de regeringsonderhandelingen in Franstalig België. In groot contrast met Vlaanderen gebeuren die haast volledig voor de camera’s. Het wegvallen van PTB werd bijvoorbeeld quasi live op tv uitgezonden.

Het is moeilijk om te onderhandelen met iemand die half aan de galg hangt.

Show

Maar daar bleef het niet bij. Ook Ecolo-voorzitter Jean-Marc Nollet deed zijn duit in het zakje met het lanceren van de piste voor een ‘klaproosregering’ tussen PS, Ecolo en ‘het middenveld’. Dat die formule hevig zou berusten op gedoogsteun van vooral het CDH was geen bezwaar voor de ecologist.

De indiscretie van Nollet had zowaar effect. Woensdagavond beslisten PS en Ecolo over te gaan tot het opstellen van een ‘kernprogramma’. De bedoeling is dat de twee partijen die teksten op een bepaald moment zouden voorleggen aan het Waals Parlement. MR is voorlopig niet welkom aan tafel.

Al die ontwikkelingen lijken de koude kleren van de Vlaamse onderhandelaars niet te raken. De Wever temporiseert. Nochtans had diezelfde N-VA-voorzitter op de nieuwjaarsreceptie van zijn partij gezegd dat er ‘niemand is die denkt dat de volgende Vlaamse regering moeilijk te vormen zal zijn’.

Er zijn teksten op basis waarvan we inhoudelijke besprekingen doen.

‘Voorlopig is het windstil vanop het Vlaamse formatiefront’, bevestigt Chris Janssens. Een vierde uitnodiging kreeg Vlaams Belang nog niet in de bus. Maar de Vlaamse fractieleider panikeert niet. ‘Er zijn teksten op basis waarvan we inhoudelijke besprekingen doen. Wat daar precies in staat, ga ik niet communiceren. De show die men aan de overkant van taalgrens opvoert is weinig verheffend. De onderhandelingen gebeuren best zoals op het Vlaamse niveau: met de beste bedoelingen voor alle Vlamingen.’

N-VA wenst officieel niets te zeggen. Maar binnen de partij wordt er schamper gereageerd op de ontwikkelingen in Franstalig België. ‘Wie met de fanfare op kop naar de jacht trekt, komt met een magere buit thuis’, zegt een topper. ‘Het vertrouwen tussen N-VA en Vlaams Belang groeit. Het is belangrijk dat je discreet bent.’

Half aan de galg

De factor die boven dit alles hangt, is het duo Johan Vande Lanotte (SP.A) en Didier Reynders (MR). De federale informateurs zagen hun mandaat afgelopen week verlengd tot 1 juli. Die periode geeft De Wever ademruimte. De keuze van de Vlaamse regeringspartners is nu eenmaal onlosmakelijk verbonden met de federale formatie. Gaan CD&V en/of Open VLD akkoord met een federale regering met minderheid aan Nederlandstalige kant, dan zal dat gevolgen hebben op het Martelaarsplein.

Binnen N-VA wordt bovendien neerbuigend gereageerd op het verzoek van Rutten. ‘Dat was het slechtste moment om dat te doen’, klinkt het met een verwijzing naar haar wankele positie binnen haar partij.

Dat laatste element zorgt sowieso voor moeilijkheden, klinkt het. Zowel Gwendolyn Rutten, Wouter Beke (CD&V) als John Crombez (SP.A) wankelen op hun voorzittersstoel. In N-VA-bewoordingen: ‘Het is moeilijk om te onderhandelen met iemand die half aan de galg hangt.’

Zo bleek dat Crombez zijn lot in handen van het SP.A-partijbestuur had gelegd, nadat Hans Bonte en Bruno Tobback zijn voorzitterschap opnieuw fileerden. Het mondde zelfs uit in een pijnlijk optreden in de tv-studio’s van De Afspraak, waar én Kamerlid Melissa Depraetere én Hans Bonte hun meningsgeschil en plein public voerden.

‘Hoe kunnen we alles wat Crombez aan N-VA vertelt aan face value aanvaarden?’, vraagt een N-VA’er. Hetzelfde geldt voor de PS, waar Elio Di Rupo en Paul Magnette in een onderlinge boksmatch lijken verzeild. ‘Het is niet duidelijk wie de kapitein van het schip is.’

Zo kabbelt de Vlaamse formatie verder. De N-VA, die incontournable is en dus in een zetel zit, ziet dat het goed is.