Speurders mogen DNA-sporen voortaan ook vergelijken met erfelijk materiaal van familieleden. ‘Dankzij de nieuwe wet zal er in een pak afgesloten dossiers alsnog een doorbraak komen’, zegt Kurt Wertelaers, drijvende kracht achter een bureau dat in cold cases is gespecialiseerd.
DNA-sporen die gevonden werden op de plek van een misdaad mochten tot dusver enkel een-op-een vergeleken worden met een DNA-profiel dat in de DNA-databanken van de overheid is opgenomen. Anders gezegd: als de gegevens van een verdachte niet in de databank zaten, kon de speurder niet verder.
De nieuwe DNA-wet, die gisteren in de Kamer werd goedgekeurd, breidt de mogelijkheden voor speurders uit. Voortaan mogen ze ook nagaan of er een direct familielid (zoon, dochter, broer, zus of ouder) van de verdachte in de databanken zit.
Een bijzonder goede zaak, vindt Kurt Wertelaers. Na twintig jaar als gerechtsjournalist bij Het Laatste Nieuws richtte Wertelaers Bureau Van Meerbeeck op, een onderzoeksbureau uit Aarschot dat gespecialiseerd is in cold cases. ‘De nieuwe wet kan voor doorbraken zorgen in een pak dossiers die nu muurvast zitten’, zegt hij. ‘Een bekend voorbeeld is dat van Ingrid Caeckaert, een vrouw die in 1991 werd vermoord in haar flat. Men beschikt al dertig jaar over duidelijke DNA-sporen, maar al die tijd heeft men die niet ten volle kunnen exploiteren. Dankzij de nieuwe wet kunnen de speurders eindelijk all the way gaan. Ik kan daar alleen maar blij om zijn. Het zal ervoor zorgen dat moordenaars die nog op vrije voeten lopen gepakt zullen worden. Zo zullen ook nieuwe moorden voorkomen worden. En leg het ook maar eens uit aan de nabestaanden. De wetenschappelijke technieken om de zoektocht naar de moordenaar van hun dochter verder te zetten waren er, maar door een wet die niet uit te leggen viel, konden ze niet verder gaan.
Zijn er ook doorbraken mogelijk in dossiers waarin uw bureau zich heeft vastgebeten?
Kurt Wertelaers: De kans is waarschijnlijk het grootst in de zaak-Tania Van Kerkhoven, een jonge vrouw die in 1993 werd vermoord toen ze terugkeerde van een fuif in Wommelgem. Naast haar lichaam werd een blikje frisdrank gevonden met DNA-sporen. De nieuwe wet biedt de mogelijkheid om die te gaan vergelijken met veel meer profielen in de DNA-databanken. Daardoor neemt de kans op een doorbraak enorm toe. Hetzelfde geldt voor de cold case van Freddy Putseys, een vader van twee kinderen die in 2002 werd gewurgd. We hebben met ons bureau nieuwe elementen gevonden, waardoor het onderzoek opnieuw is geopend. Omdat de kleren die hij aanhad op het moment van de moord bewaard zijn gebleven, kan DNA-onderzoek alsnog tot opheldering leiden.
In die databanken zitten uitsluitend profielen van mensen die criminele feiten hebben gepleegd. Dat betekent dat je de dader enkel zult vinden als ook een direct familielid zich aan soortgelijke feiten bezondigde.
Wertelaers: Dat klopt. De nieuwe wet is niet de toverstaf waarmee ze alle cold cases zullen oplossen. Om de reden die u noemde, maar ook door het simpele feit dat we in veel cases geen DNA-sporen hebben. Die zijn er bijvoorbeeld niet voor de oudste case die wij onderzoeken, een moord uit 1970. Hetzelfde geldt voor de verdwijning van Nathalie Geijsbregts 33 jaar geleden.
DNA-sporen zijn er nog wél in het dossier van de Bende van Nijvel. Acht u het mogelijk dat er dankzij de nieuwe wet alsnog opheldering komt?
Wertelaers: Ik sluit het niet uit. Sowieso mag je de hoop in dergelijke zaken nooit laten varen. Voor nabestaanden is het idee dat de moordenaar van een geliefde nooit gevat zal worden ondraaglijk. De kans dat je voor verlossing kunt zorgen is, hoe klein ook, nooit helemaal verdwenen.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier