Negen zaken die opvallen aan de regering-De Croo

Donderdagvoormiddag legde kersvers premier Alexander De Croo samen met zijn twintigkoppige ploeg de eed af bij de koning. Er zijn enkele zaken die opvallen. Een overzicht.

Diversiteit

De regering-De Croo is een van de meest diverse regeringen die België ooit gekend heeft. Niet toevallig is er met Sarah Schlitz (Ecolo) een aparte staatsecretaris voor Gendergelijkheid, Diversiteit en Gelijke Kansen aangeduid. Wanneer we kijken naar gender vallen er meteen enkele zaken op: er zijn exact even veel vrouwelijke als mannelijke ministers en staatssecretarissen. CD&V vaardigt twee mannen af, Groen twee vrouwen. Enkel in het kernkabinet, de verzameling van de vicepremiers, zijn er vijf mannen en twee vrouwen vertegenwoordigd. Met Petra De Sutter (Groen) kent België de eerste transgenderminister in de Europese Unie. Wat betreft migratie-achtergrond zijn er met Sammy Mahdi (CD&V), Meryame Kitir (SP.A) en Zakia Khattabi (Ecolo) drie ministers en staatssecretarissen in de regering-De Croo vertegenwoordigd. Op vlak van opleidingsniveau is Kitir het enige regeringslid dat geen hogere studies heeft gelopen.

Politieke families

Tijdens de onderhandelingen ging het vaak over ‘politieke families’. De socialisten, liberalen en groenen klampten zich langs beide kanten van de taalgrens aan elkaar vast om hun politieke gewicht aan de onderhandelingstafel te vergroten. Opvallend is echter dat elke partij – en niet elke partijfamilie – een vicepremier heeft gevraagd én gekregen. Daardoor heeft deze regering in totaal zeven potentiële vervangers voor Alexander De Croo, het grootste aantal vicepremiers ooit – al komt dat ook omdat er nog nooit zoveel partijen samen in één regering hebben gezeten.

Afvallers 1

Niet alle grote namen krijgen een ministerpost. Kristof Calvo (Groen) en Servais Verherstraeten (CD&V) – de twee zaten nochtans mee aan de onderhandelingstafel – maken plaats voor minder verwachte namen zoals Petra De Sutter (Groen) en CD&V’ers Vincent Van Peteghem of Annelies Verlinden. Een opvallende naam bij de PS is die van Thomas Dermine, staatssecretaris voor Herstel (Relance) en Wetenschapsbeleid. Dermine wordt beschouwd als de nieuwe ster van de Franstalige socialisten.

Afvallers 2

De drie partijen uit de regering-Wilmès zijn ook in de regering-De Croo vertegenwoordigd. Maar de koek moet nu over zeven partijen verdeeld worden. Met nieuwkomers, maar ook met mensen die verdwijnen. Bij MR, dat in de vorige regering zes ministers leverde, zwaaien de meeste mensen af. Philippe Goffin (Buitenlandse Zaken en Defensie), Francois Bellot (Mobiliteit), Dennis Ducarme (Middenstand, Zelfstandigen, KMO’s, Landbouw, en Maatschappelijke Integratie), Daniel Bacquelaine (Pensioenen) en Marie-Christine Marghem (Energie) krijgen geen ministerpost meer. Bij CD&V verdwijnen Koen Geens (Justitie en Europese Zaken), Nathalie Muylle (Economie) en Pieter De Crem (Binnenlandse Zaken) uit de regering. Bij Open VLD houdt het voor Philippe De Backer (Digitale Agenda, Administratieve Vereenvoudiging, Noordzee) , die de politiek al langer vaarwel wilde zeggen, en Maggie De Block (Volksgezondheid en Asiel en Migratie) op.

Khattabi haalt haar gram

Kersvers minister voor Klimaat, Milieu en Duurzame Ontwikkeling Zakia Khattabi keert door de grote poort terug naar de voorsteven van de politiek. De voormalige voorzitter van Ecolo werd door haar partij vorig jaar voorgedragen als rechter bij het Grondwettelijk Hof, maar dat werd door Vlaams Belang en N-VA tegengehouden omdat ze ’te activistisch’ zou zijn. Daarop belandde ze een korte periode in de Senaat.

Vlaamse minderheid

De regering-De Croo heeft – zoals we ondertussen weten – geen meerderheid van het aantal zetels aan Vlaamse kant. Wel hebben de Vlaamse partijen de belangrijkste bevoegdheden binnen de nieuwe regering binnengehaald. De vier Vlaamse partijen leveren onder meer de premier en de departementen Justitie, Binnenlandse Zaken, Financiën en Volksgezondheid.

Pensioenen?

Frank Vandenbroucke keert terug naar de politiek als minister van Volksgezondheid en Sociale Zaken. Vandenbroucke was jarenlang voorzitter van de federale commissie Pensioenhervorming 2020-2040. In het huidige regeerakkoord wordt er echter niet gesproken over de hervorming van de pensioenen.

Splitsen of niet?

De kersverse regering zal tegen de achtergrond van de coronacrisis goed op de eigen portefeuille moeten letten. Toch hebben De Croo en co. er – net zoals in de vorige regering – voor gekozen om de departementen Begroting (Eva De Bleeker, Open VLD) en Financiën (Vincent Van Peteghem, CD&V) niet door dezelfde minister te laten leiden. In tegenstelling tot in de vorige regering, toen respectievelijk Koen Geens en Philippe Goffin Europese Zaken en Buitenlandse Zaken onder hun hoede namen, zal ditmaal wel één minister (Sophie Wilmès) beide departementen op zich nemen.

Europese Unie

Twee mensen maken de terugkeer uit Europa: Petra De Sutter en Eva De Bleeker. De Sutter was actief als Europarlementslid voor Groen, De Bleeker was op haar beurt actief bij het directoraat-generaal Maritieme Zaken en Visserij werkzaam als verantwoordelijke voor handel en douane. Met andere woorden kan de ervaring van De Bleeker van pas komen tegen de achtergrond van de brexit. De CD&V mag overigens de ondervoorzitter van de Europese Investeringsbank (EIB) in Luxemburg leveren en de naam van huidig europarlementslid Kris Peeters doet nadrukkelijk de ronde. Een eerder onzichtbare positie, maar de EIB zal geen onbelangrijke rol spelen in de economische relance van onder meer België.