Alleenstaande asielzoekers mogen niet terug naar België: Nederlandse rechters grijpen opnieuw in

De afgelopen maanden hebben Nederlandse rechters opnieuw geweigerd om asielzoekers naar België te sturen, ondanks de Dublin-regels. ‘De wachtlijsten blijven alleen maar verder oplopen’, luidt een vonnis.

Sinds februari hebben Nederlandse rechters meerdere keren geweigerd om asielzoekers van Nederland naar België te sturen om hun asielaanvraag te laten behandelen. Het gaat minstens om een viertal rechterlijke uitspraken.

Het gaat om asielzoekers die, vooraleer ze naar Nederland trokken, een asielaanvraag hadden ingediend in ons land. De Europese Dublinverordening schrijft voor dat het land waar de eerste asielaanvraag wordt ingediend doorgaans verantwoordelijk is voor de asielprocedure. In dit geval dus: België.

Migratie-expert Gerald Knaus: ‘Grenscontroles dringen het aantal asielaanvragen niet terug’

Maar sinds kort leggen Nederlandse rechtbanken die regel dus naast zich neer. De reden? ‘Er zijn aanknopingspunten voor ernstige vrees dat de opvangvoorzieningen in België systeemfouten bevatten’, aldus een recente uitspraak over een Georgische man. Doordat de opvangcapaciteit van 36.000 plaatsen bij Fedasil verzadigd is, dreigde de Georgiër op straat te belanden.

En dat zouden kunnen leiden tot de schending van onder meer artikel 3 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM), dat stelt dat ‘niemand mag worden onderworpen aan folteringen of aan onmenselijke of vernederende behandelingen of bestraffingen’.

Alleenstaande mannen

De uitspraak komt er niet toevallig bij alleenstaande mannen. Onder de Vivaldi-regering besliste toenmalig staatssecretaris voor Asiel en Migratie Nicole de Moor (CD&V) dat gezinnen voorrang kregen in de asielopvang, die al jaren eivol zit. Alleenstaande meerderjarige mannen kwamen op een wachtlijst terecht. Vandaag telt die lijst nog steeds zo’n 3000 mensen.

Huidig minister van Asiel en Migratie Anneleen Van Bossuyt (N-VA) houdt de wachtlijst in stand. In het ‘paasakkoord’ werden nieuwe verstrengingen afgeklopt.

De Nederlandse rechters zien geen verbetering onder Van Bossuyt. Op basis van internationale rapporten, maar ook een dashboard van onder meer ngo’s Vluchtelingenwerk Vlaanderen en Artsen Zonder Grenzen, concludeerde de rechtbank in Groningen op 11 april ‘dat de wachtlijsten voor de reguliere opvang in België alleen maar verder oplopen’.

Volgens Thomas Willekens, beleidsmedewerker van Vluchtelingenwerk Vlaanderen, is het duidelijk: ‘De rechtbanken geven aan dat mannelijke asielzoekers in België een risico lopen op een onmenselijke behandeling door het tekort aan opvangplaatsen. De federale regering heeft nochtans alle sleutels in handen. Ze moet de opvangwet toepassen: activeer het spreidingsplan, en bied asielzoekers zonder opvang een alternatieve vorm van materiële steun aan. Het is geen overmacht, maar een politieke keuze om dat niet te doen.’

Dwangsommen

In elk geval is de blokkering door de Nederlandse rechters opvallend. In maart vorig jaar oordeelde de Nederlandse Raad van State dat Nederland vreemdelingen mag blijven overdragen naar België. Die uitspraak zorgde voor een tijdelijke windstilte bij de rechtbanken. Tot nu.

Meer nog, de Raad van State heeft het onderzoek naar de Belgische asielopvang heropend. In juni wordt een nieuwe beslissing verwacht. Een van de vragen is of België alles doet om de opvangcrisis te bedwingen, of dat de situatie juist wordt veroorzaakt door de Belgische staat. Er wordt ook gewezen op het feit dat zowel De Moor vroeger als Van Bossuyt nu weigert om dwangsommen te betalen als gevolg van de duizenden veroordelingen voor het niet-opvangen van asielzoekers.

Volgens cijfers van de Dienst Vreemdelingenzaken (DVZ) werden vorig jaar 45 mensen overgedragen van Nederland naar België in het kader van ‘Dublin’.

Overmacht als redmiddel? Al meer dan 10.000 veroordelingen in opvangcrisis