N-VA-Kamerlid Theo Francken is bereid om ‘heel ver’ te gaan om het verbod op het opsluiten van uitgeprocedeerde gezinnen tegen te houden. ‘Dit gaat vuurwerk geven.’
‘In dit parlement is een bijzondere coalitie ontstaan tussen extreemlinks dat het ontwerp te rechts vindt, extreemrechts dat het ontwerp te links vindt en de N-VA die het ontwerp wil blokkeren om te blokkeren.’ Zo vatte staatssecretaris voor Asiel en Migratie Nicole de Moor (CD&V) de situatie afgelopen woensdag samen.
Het voorwerp van discussie: het wetsontwerp ‘aanklampend terugkeerbeleid’. Die tekst van De Moor behelst meerdere maatregelen, waaronder het verbod op opsluiting van uitgeprocedeerde gezinnen. Dat verbod is een kleine hoeksteen van de Vivaldi-meerderheid, waarvoor vooral de groene partijen hebben geijverd. Minderjarigen zouden voortaan wettelijk gevrijwaard worden van opsluiting in gesloten terugkeercentra. Het verbod geniet de steun van ngo’s als 11.11.11 en Vluchtelingenwerk Vlaanderen.
De N-VA en Vlaams Belang zijn fel tegen. Kamerlid en gewezen staatssecretaris voor Asiel en Migratie Theo Francken (N-VA) laakt dat er een onderscheid wordt gemaakt tussen illegale personen met kinderen en illegale personen zonder kinderen, die per definitie nooit meer in een gesloten centrum vastgehouden zouden kunnen worden.
‘Voor mij is dit een principiële zaak’, zegt Francken tegen Knack. ‘Ik blijf in de traditie van Maggie De Block en Patrick Dewael (beiden Open VLD): toen zij bevoegd waren voor asiel en migratie hebben ze dat onderscheid ook nooit gemaakt.’
Ook in het ontwerp van De Moor: verplichte medische tests voor mensen in illegaal verblijf, inclusief dwang. De Moor garandeert een ‘correcte en menselijke manier’, maar de marxisten van de PVDA vertrouwen het zaakje niet.
(Lees verder onder de preview)
Abortus
En daarom maakte een bonte samenwerking van N-VA, Vlaams Belang en PVDA de stemming van het wetsontwerp van De Moor onmogelijk. Via een ingediend amendement stuurt de oppositie de tekst naar de Raad van State voor advies. Samen komen ze aan meer dan een derde van de 150 Kamerleden, een voorwaarde om dat advies te vragen. De Raad heeft een maand om te antwoorden.
Francken toont de vaste wil om op dat elan verder te gaan. Er zijn nog maar enkele plenaire zittingen te gaan tot 8 mei, de laatste zitting van deze bestuursperiode. De N-VA wil er alles aan doen om de goedkeuring van het opsluitingsverbod tegen te houden.
Ik blijf in de traditie van Maggie De Block en Patrick Dewael: toen zij bevoegd waren voor asiel en migratie hebben ze dat onderscheid ook nooit gemaakt.
In eerste instantie zou het logisch zijn om binnen een maand een nieuw amendement in te dienen om dat opnieuw naar de Raad van State te sturen.
De methode werd recent nog toegepast door een coalitie van N-VA, Vlaams Belang en … CD&V. Dat gebeurde in het kader van de abortuswet. De drie Vlaamse partijen wilden de stemming van een verlenging van de abortustermijn vermijden. De techniek was toen al omstreden. Volgens critici instrumentaliseerden de Kamerleden de rechters van de Raad van State. ‘Maar we maken enkel gebruik van de middelen die we wettelijk hebben’, zegt Vlaams Belang-fractieleider Barbara Pas.
In het verleden diende Kamerlid en oud-Kamervoorzitter Patrick Dewael al voorstellen in voor een beperking van het aantal keren dat de Raad van State betrokken kan worden – zonder succes. ‘Bij het begin van de volgende regeerperiode moeten we daar werk van maken’, zegt Dewael. ‘Met dit soort manoeuvres is niemand gediend.’
Of de N-VA en het Vlaams Belang het vertragingsmanoeuvre binnen een maand kunnen herhalen, hangt af van de PVDA. Fractieleider Sofie Merckx laat aan Knack weten dat haar partij eerst het net gevraagde advies van de Raad van State afwacht, en dan pas beslist of er nieuw advies nodig is.
Francken wil zijn lot echter niet in de handen van de marxisten leggen. ‘Er zijn nog vele andere methodes mogelijk.’
Rik Daems
De N-VA’er sluit de ‘filibuster’ niet uit: zo lang mogelijk aan het woord blijven om de stemming uit te stellen. Onder meer in de Verenigde Staten is het een beproefde methode, waar parlementsleden soms overgaan tot het voorlezen van een telefoonboek of een kinderverhaaltje. ‘Maar ik hoef niet uit een telefoonboek voor te lezen, ik kan on topic blijven’, zegt Francken.
Ook in eigen land zijn er voorbeelden van filibusteren. Om de stemming van het migrantenstemrecht in 2003 tegen te houden, begon Jean-Marie Dedecker (toen nog Open VLD) zelfs de economie van Thailand te bespreken.
Het is in principe ook mogelijk dat partijen amendementen blijven indienen. Volgens het Kamerreglement krijgt de indiener van een amendement vijf minuten spreektijd. Bij het debat over de Lambermontakkoorden in 2001 diende het Vlaams Blok 1302 (let op het getal) amendementen in. ‘De Kamervoorzitter kan enkel onderbreken als je in herhaling valt of als het echt niets met het onderwerp te maken heeft’, zegt Pas. ‘Maar daar kunnen we creatief mee omgaan.’
Bij de bespreking van de volmachten van de regering-Dehaene had liberaal Rik Daems duizenden amendementen ingediend. ‘Een stapel van 70 centimeter op elke bank’, zei gewezen Kamervoorzitter Herman De Croo (Open VLD) daar ooit over.
Of het deze keer zo ver zal komen, valt nog af te wachten. ‘Het is de eerste keer in mijn 14 jaar als Kamerlid dat ik zoiets onderneem’, zegt Francken. ‘Dit gaat vuurwerk geven.’
