Minister van Mobiliteit Georges Gilkinet (Groen) heeft voorgesteld om een ‘groep Wijzen’ aan te stellen nadat er vrijdag in de Senaat een onderzoek werd voorgesteld over de rol van de NMBS bij deportaties tijdens de Tweede Wereldoorlog. Die groep moet dan beslissen over mogelijke verdere acties.
Uit het rapport blijkt dat de Belgische spoorwegen de Duitse bezetter factureerden voor de deportaties naar concentratiekampen. Tussen 1942 en 1944 deporteerde de NMBS meer dan 25.500 Joden en Roma. Er werden ook 189.542 Belgische dwangarbeiders en 16.081 politieke gevangenen naar het oosten getransporteerd.
Senaatsvoorzitter Stephanie D’Hose (Open VLD) stelde dat de regering ‘diepgaand aan de slag moet gaan’ met het onderzoek. Ze kondigde alvast aan dat de Senaat een colloquium zal organiseren, ‘zodat deze kennis uitgebreid besproken kan worden en niet verloren gaat’. ‘Dit onderzoek moet ons helpen structuren op te stellen die kunnen vermijden dat dit opnieuw gebeurt’, aldus D’Hose. ‘De lessen van het verleden moeten een hefboom zijn voor een betere wereld in de toekomst.’
Minister Gilkinet vindt dat we zo passend mogelijk moeten reageren op de onthullingen uit het onderzoek. ‘Onze geschiedenis herdenken is de beste manier om ze te begrijpen en te voorkomen dat we de donkerste bladzijden ervan herbeleven’, aldus Gilkinet. ‘Dat geldt nog meer in een tijd waarin antisemitisme, openlijk racisme en haat weer toenemen.’
De directeur van de studie, Nico Wouters, merkt evenwel op dat lessen uit het verleden enkel kunnen getrokken worden door het verleden in alle tegenstrijdige complexiteit recht in de ogen te kijken. ‘Dit is dan ook geen eenvoudig verhaal van zwart of wit’, aldus Wouters.
Nadat het parlement in 2019 een resolutie had goedgekeurd met de oproep naar een onafhankelijk onderzoek, gaf de Senaat studiecentrum CegeSoma de opdracht die taak uit te voeren. Het onderzoek ging in januari vorig jaar van start.
