Mia Doornaert en Dyab Abou Jahjah: ‘Gelukkig blijven we in Vlaanderen gespaard van de grootste woke-waanzin’

Vijftien jaar geleden waren ze het nergens over eens, vandaag vormen ze een front tegen ‘het woke-gevaar’. Mia Doornaert en Dyab Abou Jahjah gaan – bij mevrouw Doornaert thuis – in gesprek. ‘Take it easy met die zelfhaat van jullie, Europeanen.’

Gast, bol het af met uw Unia en uw Hannah Arendt Instituut en uw opvoedingskampen’, dat zou Dyab Abou Jahjah tegen Herman Van Goethem willen zeggen. De rector van de Universiteit Antwerpen kroop helemaal door het stof toen hij eind vorige maand twee universiteitsmedewerkers schorste. Hij beloofde ook een begeleidingstraject in samenwerking met Unia en het Instituut. In een gesprek dat op sociale media was uitgelekt, hadden beide medewerkers het ‘gebrekkige Nederlands’ van studenten met Marokkaanse roots gehekeld, en opmerkingen gemaakt over Joodse en Chinese studenten.

Dyab Abou Jahjah: Zulke gesprekken hoort iedereen constant op school, in de bus, in de trein, overal. Als dat dan eens naar buiten komt, is het meteen van oei oei oei. Ze zeggen daar domme dingen, maar dat is echt niet racistisch. Waarom moeten we altijd zo verkrampt reageren als iemand veralgemeningen maakt over bevolkingsgroepen? Ik praat soms ook over dé Marokkanen in België, of dé Joden. Dat is daarom niet slecht bedoeld.

Mia Doornaert: Ik had verwacht dat de universiteit het zou opnemen voor die vrouwen. Het is echt schandalig dat iemand zo’n inbreuk pleegt op hun privacy en zulke gesprekken zomaar online zwiert. Ik had hetzelfde met Eddy Demarez, die in beslotenheid smakeloze grappen maakte over lesbische sporters maar ook niets totaal schandelijks vertelde. Ik moet er niet aan denken dat alles wat wij in privégesprekken tegen elkaar vertellen bekend zou raken.

Abou Jahjah: Dat is het nieuwe puritanisme aan onze universiteiten.

Dyab Abou Jahjah is aan een second act bezig in zijn carrière als publieke intellectueel. Aan het begin van deze eeuw was hij als leider van de Arabisch Europese Liga (AEL) een stokebrand in Vlaanderen. Sinds enkele jaren maakt hij zich steeds luider zorgen over alles wat met woke te maken heeft. In Verlichting onder vuur, zijn boek van eerder dit jaar, schrijft hij weliswaar ook over de gevaren van extreemrechts en het islamisme, maar hij heeft er geen probleem mee dat hij vooral over woke wordt ondervraagd. Dat heeft hem ook heel wat nieuwe vrienden opgeleverd in het Vlaamse opinielandschap zoals, welja, columniste en oud-journaliste Mia Doornaert. Het interview is nog geen kwartiertje bezig of Doornaert stelt al voor om Abou Jahjah te tutoyeren. Aan het einde van het drie uur durende gesprek wisselen ze telefoonnummers uit en signeert hij haar exemplaar van zijn boek.

Kijk hoe onbezorgd en sympathiek iemand als Jani Kazaltzis grapjes kan maken op televisie. De strijd om gelijke rechten is gestreden.

Mia Doornaert

Abou Jahjah: Ik spreek veel over woke, ja. Want niet iedereen is zich goed bewust van het probleem. Er heerst bijna een consensus over het gevaar van extreemrechts of islamisme, maar woke blijft onderbelicht. Ik was een van de eersten die daarover verontrust raakten. Toen ik in 2013 terugkwam uit Libanon en met andere activisten Movement X wilde oprichten, merkte ik voor het eerst de mindshift. Wij streden vroeger met de AEL tegen discriminatie en wilden dat er respect kwam voor de cultuur en identiteit van mensen met migratieroots. Die benadering is helemaal omgedraaid: het gaat nu alleen nog maar over het gevaar van whiteness en de onderdrukking waar de westerse wereld zogezegd voor staat.

Ik ben mijn hele leven een antiracistische activist geweest, maar vandaag krijg ik een slecht gevoel bij het ideologische jargon waarmee over racisme en diversiteit wordt gesproken. Het wordt ridicuul, want uiteindelijk herleiden zij echt alles tot rassen. Zelfs over het milieu kunnen we niet meer spreken zonder dat het over ecological racism moet gaan. Dat ondergraaft het antiracisme uiteindelijk zelf, en daarom wil ik me daar zo duidelijk tegen uitspreken.

Doornaert: Dyab en ik verdedigen allebei de universele waarden van de verlichting. Wij staan rationeel in het debat. Toen Gert Verhulst eens een opmerking maakte over de klimaatspijbelaars, noemde Anuna De Wever hem verwijtend een oude, witte heteroman. Ik was daar zo verontwaardigd over, want ik zou nooit iemand zijn spreekrecht willen ontzeggen vanwege zijn leeftijd, huidskleur of seksuele voorkeur. Het is simpel. Wat is mensen verwijten dat ze wit zijn anders dan racisme? Daarom haat ik woke zo. De humor verdwijnt daardoor ook helemaal uit het debat. De Nederlandse cabaretier Wim Kan maakte na de olieshock van 1974 in zijn eindejaarsconference grappen over de oliesjeiks: ze kwamen recht uit de harem met het laken nog over hun hoofd naar internationale toppen. Ik denk niet dat iemand zoiets nog zou durven te zeggen.

Abou Jahjah: Er zijn vandaag gelukkig nog wel sterke comedians. Transvrouw Caitlyn Jenner werd in 2015 in de VS verkozen tot vrouw van het jaar. Dave Chappelle had daar een goeie grap over: zestig jaar strijden vrouwen voor vrijheid en gelijkheid, en dan komt er één gast die vrouw wordt en hij krijgt meteen zo’n titel. Dat zouden mannen nooit laten gebeuren. (lacht) Daar zit ook een kern van waarheid in.

Doornaert: Ik weiger in ieder geval een menstruator of een body with a vagina te zijn, zoals biologische vrouwen nu blijkbaar moeten worden genoemd. Een vrouw is een vrouw is een vrouw is een vrouw. Dat hele transdebat is doortrokken van antifeminisme, want niemand vraagt zich natuurlijk af wat een man precies is. Daar is geen twijfel over. Maar de Britse schrijfster J.K. Rowling is gelyncht omdat ze het nog durfde op te nemen voor vrouwen.

Abou Jahjah: J.K. Rowling is vandaag een bigot. Dat vat perfect de tijdgeest samen.

Doornaert: Een handvol transmannen wordt zwanger voor ze aan hun transformatie van vrouw naar man beginnen, en we mogen al niet meer spreken over aanstaande moeders. Dat is absurd. Een geneeskundeprofessor aan Harvard is daarvoor op de vingers getikt, terwijl het natuurlijk vrouwen zijn die zwanger worden en niet mannen. Pas op, ik begrijp heel goed dat er soms een verschil is tussen iemands gender en geslacht. Transmensen zijn iets van alle tijden, en verdienen respect en begeleiding, maar dat wist de biologische betekenis van mannen en vrouwen niet helemaal uit. Onlangs stond er in De Standaard een dubbelinterview met Tom Lanoye en Marieke Lucas Rijneveld. Ze zaten op de foto’s heel vriendschappelijk en gemoedelijk naast elkaar. Rijneveld had kort daarvoor besloten als hij door het leven te gaan. Moet Tom dan op hem vallen, omdat hij homoseksueel is?

Ik kan op tv zeggen dat transvrouwen geen vrouwen zijn, zonder dat ik gecanceld word. De kans is groot dat dat over vijf jaar niet meer lukt.

Dyab Abou Jahjah

Dat hoeft niet, maar het kan misschien wel.

Doornaert: Gewoon omdat iemand zegt dat hij een man is, zouden homo’s verliefd op hem worden? Ik zie het niet gauw gebeuren.

Abou Jahjah: Ik geloof dat de meeste transvrouwen ook geen problemen hebben met wat wij zeggen, maar een groep activisten voert daar een ideologische strijd over. Zij oefenen de culturele hegemonie uit.

Ik zie die culturele hegemonie niet. Hoe vaak gaat het ergens echt over menstruators of bodies with vaginas in plaats van vrouwen?

Doornaert:The Lancet, misschien wel het bekendste medische tijdschrift, had het op zijn cover vorig jaar over bodies with vaginas in plaats van vrouwen. The New York Times heeft het over menstruators.

Hoe vaak heeft The New York Times dat woord echt gebruikt?

Abou Jahjah: Dat is één krant. Het gebeurt aan universiteiten overal in de Verenigde Staten. Professoren die zich er niet aan houden, komen in de problemen. Het is een elitair verschijnsel, waar het volk zich meestal tegen verzet. Maar zo begint elke culturele strijd.

Doornaert: Het is beangstigend om te zien hoe die activisten de macht grijpen aan universiteiten en in de pers. Ondertussen is het transfoob geworden om vrouwen vrouwen te noemen.

Dat is helemaal niet transfoob.

Doornaert: U leest niet wat er geschreven wordt. We leven in een geglobaliseerde wereld, dus het is logisch dat wij ons richten op die mondiale cultuur. Daar komt dat overal terug. Elke ochtend surf ik minstens een uur langs websites als UnHerd. Ik heb ook een abonnement op de Süddeutsche Zeitung en Le Point. Ons beeld is veel internationaler.

Dat zijn bepaald geen titels waar de woke-activisten de macht hebben gegrepen, toch?

Abou Jahjah:(onderbreekt) Vlamingen hebben vaak het gevoel dat hun land de wereld is. Ik herken dat, Libanezen hebben dat ook. But I’ve got news for you: Vlaanderen is een heel klein landje dat maar heel weinig voorstelt in de wereld. Momenteel is Vlaanderen gelukkig cultureel centrumrechts en conservatief, daarom blijven wij voorlopig gespaard van de grootste woke-waanzin. Ik kan in De Afspraak zeggen dat transvrouwen transvrouwen zijn en geen vrouwen, zonder dat ik gecanceld word. De kans is groot dat me dat over vijf jaar niet meer lukt. Momenteel is woke in Vlaanderen zoals klimaatopwarming: look up, people. Het is niet omdat we er nu nog geen last van hebben, dat we niet kunnen weten wat er zit aan te komen. Zeker in de Verenigde Staten – het invloedrijkste land ter wereld – zijn de trends cultureel en intellectueel duidelijk. Dat beangstigt mij.

Denkt u niet dat Amerikaanse vrouwen zich meer zorgen maken over het feit dat het recht op abortus verdwijnt?

Abou Jahjah: Dat hangt met elkaar samen. Die conservatieve rechters passen in een counterbeweging tegen woke. Die radicale reactionairen zijn veel extremer dan woke – dat geef ik toe – maar samen vormen ze wel een perfecte storm die over de hele maatschappij raast. Ik ben ervan overtuigd dat deze beslissing vijftien jaar geleden nooit was genomen, zelfs niet met een meerderheid van conservatieve rechters in het Hooggerechtshof. Ze kunnen vandaag zo’n radicaal standpunt alleen maar verantwoorden omdat aan de andere kant van het debat woke-mensen iedereen angst aanjagen met hun onzin.

Doornaert: Die beslissing is een vreselijke regressie. Ik ben niet voor abortus, ik ben wel altijd een voorstander van de legalisering van abortus geweest. Alleen vrouwen weten welke paniek iemand kan voelen als er plots iets in haar buik begint te groeien dat niet meer vanzelf zal verdwijnen. We hebben daar op de redactie van De Standaard hevig over gediscussieerd toen het debat in België werd gevoerd, en het was meteen duidelijk dat mannen er anders over dachten dan vrouwen. Mannen vonden eerder dat vrouwen beter moesten worden begeleid en voorgelicht, terwijl er soms geen andere oplossing is dan een abortus. Liever dat dan een vrouw die met een breinaald in een achterkamertje wordt gecharcuteerd.

Ik heb wel altijd mijn twijfels gehad of abortus een grondwettelijk recht hoort te zijn waar het Hooggerechtshof over moet oordelen. Het waren activistische rechters die die eerste beslissing namen, in een land waar abortus altijd heel erg gevoelig lag. Zo’n controversieel besluit wordt beter in een wet gegoten waar de verkozenen des volks over kunnen beslissen. Maar abortus wordt nu inderdaad weer verboden in heel wat Amerikaanse staten. De VS kennende, zullen daar nu veel vrouwen echt in de problemen raken.

Abou Jahjah: Van de woke-beweging moet ik hier natuurlijk over zwijgen, maar I don’t care. Abortus gaat over zelfbeschikkingsrecht. Iedereen moet de vrijheid hebben om zulke beslissingen te nemen over zijn of haar lichaam.

Om terug te komen op het vorige punt: alle Amerikaanse debatten waaien vroeg of laat over naar Europa. De AEL was beïnvloed door de Amerikaanse burgerrechtenbeweging, net zoals Black Lives Matter ook in Europa een beweging is geworden.

Doornaert: In de VS is het racisme systemisch, de dood van George Floyd was verschrikkelijk. Maar moet in Europa dan ineens iedereen op de knieën met de vuist in de lucht? Een Engelse voetbalploeg is een keer uitgefloten omdat ze dat voor een match in Hongarije deden. Zo’n speler die waarschijnlijk nog nooit in zijn leven een geschiedenisboek heeft gelezen, vertelde achteraf: ‘We do this to educate people’. De Oost-Europese landen kennen juist een geschiedenis van zelf aangevallen en veroverd worden, dus natuurlijk werden zij daar weggehoond.

Abou Jahjah: De Hongaren zijn lange tijd gekoloniseerd door het Ottomaanse rijk.

Het blijft voor veel mensen moeilijk om zich heel erg op te winden over woke-activisten, aangezien ze in de grond geen verkeerde strijd voeren. Ze komen op voor de rechten van minderheden.

Doornaert: Op zich begrijp ik de waakzaamheid voor verborgen discriminaties goed. Als vrouw kan ik daar al te zeer over meespreken, maar het schiet gewoon door in baarlijke onzin. In De Standaard schrijft men vandaag ‘wit’ in plaats van ‘blank’. Zouden wij zo wit zijn als het porselein hier op tafel, we waren doodziek. In het Nederlands slaat het etymologisch nergens op, en zelfs het argument als zou blank een overdreven positieve bijklank hebben, klopt niet. Als de straten blank staan, zit iedereen in de miserie. Ik hoor van studenten aan universiteiten die mij gelijk geven, maar ze weten dat ze over witte mensen moeten schrijven als ze goede punten willen voor hun thesis.

Abou Jahjah: Een beginnende journalist voor De Standaard, De Morgen of Knack die het in zijn hoofd zou halen om systematisch blank te schrijven, komt in de problemen. Zijn collega’s zouden zich afvragen of hij niet te rechts is.

In Knack wordt er absoluut niet systematisch over witte mensen geschreven.

Doornaert: U bent dat waarschijnlijk al zo gewoon dat u dat niet meer merkt. Ik mag dat misschien niet zo zeggen, maar deze discussie wordt ook deels aangevoerd door mensen van de diaspora die het Nederlands niet goed machtig zijn. In onze taal zijn wit en blank nu eenmaal twee verschillende woorden.

Meneer Abou Jahjah, uitgerekend op de ochtend dat Rusland Oekraïne binnenviel, twitterde u een merkwaardige analyse die mij deed vermoeden dat u altijd al conservatiever bent geweest dan we dachten. ‘Poetin kijkt naar het Westen en ziet zwak leiderschap. Hij ziet de teloorgang van de veerkrachtcultuur en de cultus van kwetsbaarheid’, schreef u. ‘Hij ziet mensen vlaggen van hun seksualiteit eren en niet van hun landen. Dus hij denkt dat hij over ons heen kan rollen.’ Wat heeft de regenboogvlag in hemelsnaam te maken met de Russische inval?

Abou Jahjah: U mag dat gerust conservatief vinden. In Libanon noemt men mij een radicale progressief omdat ik opkom voor vrouwen-, holebi- en transrechten. Laat mij beginnen met te zeggen dat ik alle vlaggen belachelijk vind. Ik begrijp nog wel iemand die met de vlag van zijn land of natie rondloopt, hoewel iemand die een Vlaamse vlag draagt hier vaak wordt uitgelachen. Maar een vlag voor je seksualiteit? Ik vind dat gewoon belachelijk.

Doornaert: Vrouwen hebben toch nooit een vlag gehad? Waar is dat voor nodig?

Ik heb alle sympathie voor Tom Van Grieken als persoon, maar hij flirt met dat oerracistische sentiment dat ook onder zijn kiezers leeft.

Dyab Abou Jahjah

Die regenboogvlag is het symbool van de politieke strijd die lgbtq+ heeft geleverd en moet leveren voor gelijke rechten.

Doornaert: Dat is helemaal voorbijgestreefd.

Ik dacht dat u net bij de mensen hoorde die zich zorgen maken over de bedreigende invloed van de islam op de positie van holebi’s, mevrouw Doornaert.

Doornaert:(onverstoorbaar) Kijk hoe onbezorgd en sympathiek iemand als Jani Kazaltzis grapjes kan maken op televisie. De strijd om gelijke rechten is gestreden, over individuele reacties op holebi’s kun je natuurlijk niet spreken.

Abou Jahjah: Ook dat is een ideologische, dogmatische beweging geworden. Ze hebben hetzelfde probleem als de antiracistische beweging: de strijd is inderdaad gestreden. Het systeem verdedigt homorechten, zoals het systeem ook beschermt tegen discriminatie. Natuurlijk zijn er soms haperingen die we moeten oplossen, maar er is geen systemisch probleem meer.

U noemde het systeem eerder ook al ‘institutioneel antiracistisch’. Dat is nog iets anders dan kritiek op de woke-strekking van de antiracistische beweging. U vindt de hele beweging eigenlijk overbodig. Het verschil met de Abou Jahjah van de AEL kan niet groter zijn.

Abou Jahjah: Gelukkig ben ik niet blijven steken in wat ik als dertiger dacht. Ik was eigenlijk een puber-revolutionair.

Doornaert: Alleen een gek verandert nooit van mening.

Abou Jahjah: Ik ben trots op wat ik vroeger heb gedaan, want ik heb eraan bijgedragen dat we vandaag zo veel verder staan. Sectoren als de huurmarkt kennen nog altijd structurele problemen, en die zijn moeilijk aan te pakken omdat het over privé-eigendom gaat. Maar de discriminatie op de arbeidsmarkt is grotendeels opgelost. Voor topfuncties gaat men zelfs actief op zoek naar mensen met migratieroots, daar is sprake van positieve discriminatie.

Veel jongeren die vandaag even oud zijn als u twintig jaar geleden, zullen het hartsgrondig oneens zijn met u.

Abou Jahjah: Dan zijn dat dramaqueens.

Zij zullen u oud en burgerlijk noemen.

Abou Jahjah: De meeste jongeren zien gelukkig wel dat de tijden veranderd zijn. Mijn leerlingen – jongeren van de derde en vierde generatie – hebben echt andere problemen dan wij van de tweede generatie vroeger.

U zit tegenwoordig meer in met de bekommernissen van de autochtone Vlamingen. In De Standaard wond u zich onlangs zelfs op omdat u in Molenbeek geen ouderwets, Belgisch brood meer kunt vinden.

Abou Jahjah: Dat is iets van mijn vrouw, ik eet even graag Libanees brood. Zij stuurt mij helemaal naar een bakker in Koekelberg. (lacht) Ik sprak in de krant over de vervreemding die veel Vlamingen voelen, en waardoor extreemrechts stemmen haalt. De look and feel van onze steden is heel erg veranderd, we moeten daar niet zo verkrampt over doen als mensen het daar moeilijk mee hebben. Dat zijn daarom lang niet allemaal racisten.

Studenten weten dat ze over “witte” mensen moeten schrijven, en niet over “blanke”, als ze goede punten willen voor hun thesis.

Mia Doornaert

Vlaams Belang-voorzitter Tom Van Grieken heeft weleens opgemerkt dat Europa dominant blank moet blijven. Gaat het daar dan ook over?

Abou Jahjah: Nee, daarom vind ik Vlaams Belang nog altijd een extremistische partij. Ik heb alle sympathie voor Van Grieken als persoon, maar hij kan het niet laten om te flirten met dat oerracistische sentiment dat ook onder zijn kiezers leeft.

Doornaert: Het omgekeerde ga ik wel niet zeggen, Europa moet niet helemaal gekleurd worden. Net zoals er niemand problemen van maakt dat Afrika het zwarte continent heet, en China ook Chinees blijft, zou het niet onlogisch zijn dat de blanke kleur aanwezig blijft in Europa. Maar ik hou niet zo van het woord ‘dominant’, want uiteindelijk hebben wij hier niet veel over te vinden.

Abou Jahjah: In Libanon leven vandaag 2 miljoen vluchtelingen en migranten, terwijl de Libanezen zelf met 3 miljoen zijn. Als u mij vraag of ik het jammer zou vinden dat het typische Libanese uiterlijk in het straatbeeld verdwijnt, antwoord ik van wel. Niemand zal mij daarom een racist noemen. Take it easy met die zelfhaat van jullie, Europeanen.

Maar wat is dan precies het verschil met wat Tom Van Grieken zegt?

Abou Jahjah: Ik maak er geen politiek statement van waarmee ik kiezers wil opjutten. Tom Van Grieken is eigenlijk een reactionaire katholiek die graag een soort Marine Le Pen wil worden, maar dat zal hem niet lukken. Met Dries Van Langenhove heeft hij een getalenteerde alt-right’er binnengehaald, en hij kan het zelf ook niet laten om mensen angst aan te jagen. Telkens als twee tieners in een recreatiedomein ergens op de vuist gaan, post hij daarover op sociale media alsof die jongens niets anders doen dan dat.

Kunt u zich voorstellen dat u ooit op Tom Van Grieken stemt, mevrouw Doornaert?

Doornaert: Het Vlaams Belang heeft zijn programma ondertussen waarschijnlijk zodanig uitgeschreven dat er niets in staat waar je de partij op kunt pakken, maar sommige uitspraken van Tom Van Grieken gaan in tegen alles waar ik voor sta. Ik zal nooit voor extremisten kiezen, zoals ik ook nooit mijn verstand op nul heb kunnen zetten om op de communisten te stemmen. Als studente ben ik weleens mee geweest met een vriend die bij de maoïsten was. Ik hoorde daar dat wij hier nog veel konden leren van de Chinese boeren. Ik dacht: waar hébben zij het over? Vlaanderen was in de jaren zestig een hoogontwikkelde maatschappij, en wij zouden lessen moeten leren van Chinese boertjes?

Abou Jahjah: Ik ken de PVDA zeer goed. De AEL heeft samen met die partij nog een kartellijst gevormd. Wij zaten letterlijk te lachen met die mannen toen we ze bezig hoorden over hun toekomstplannen. Zij geloofden oprecht in de revolutie. We kregen de indruk dat ze mensen tegen de muur wilden zetten. Gelukkig, dachten we toen, komen ze nooit aan de macht, want met die lijst hebben we nooit één zetel behaald.

Doornaert: Jij citeert in je boek The Second Coming van William Butler Yeats. ‘The centre cannot hold’, schrijft hij in dat gedicht. ‘The best lack all conviction, while the worst/ Are full of passionate intensity.’ Dat gedicht raakt mij ook. Onze maatschappij is niet ideaal, natuurlijk zijn er tekortkomingen. Gehandicapte kinderen krijgen in dit land soms niet de juiste zorg, terwijl ik zou verwachten dat ik net daarvoor zo veel belastingen betaal. Maar waar wil iedereen ondanks alle antiwesterse propaganda het liefst naartoe? West-Europa en Noord-Amerika. De universele waarden van de verlichting waar onze hele samenleving voor staat verdienen het om met veel meer vuur verdedigd te worden. Helaas ontbreekt het aan passie in het centrum, waardoor de extremen alleen maar winnen.

Tot slot, meneer Abou Jahjah werd in 2017 gecanceld als columnist van De Standaard. Hij verdedigde de strijd van Hamas tegen Israël en stond daarmee ook lijnrecht tegenover uw standpunt in die zaak. Zat u daar voor iets tussen, mevrouw Doornaert?

Doornaert: Absoluut niet, nee. Ik heb wel in het begin tegen hoofdredacteur Karel Verhoeven gezegd dat er ooit een wiel zou afdraaien met Dyab als columnist. Ik had voorgesteld om iemand anders uit die wereld te nemen. Iemand die veel beminnelijker voor Vlaanderen was, zodat de lezers zouden kennismaken met een migrant van de tweede of derde generatie die van Vlaanderen houdt en hier graag woont. Ik denk dat jij hier ook graag woont, maar nu toon je dat veel meer dan toen. Vroeger heb je weleens gezegd dat de Vlamingen niet op de eerste rij stonden toen God het verstand uitdeelde. Dat valt natuurlijk niet goed.

Abou Jahjah: Dat heb ik ooit wel gezegd, ja. Maar het was een boutade. (lacht)