‘We vragen een open geest van álle coalitiepartners’, zegt Groen-voorzitter Meyrem Almaci over de kernuitstap.
Luttele weken geleden werd de kernuitstap nog als onvermijdelijk gezien in groene kringen. De Russische invasie in Oekraïne heeft de wereld echter veranderd. Het lot van de twee jongste reactoren is plots onderdeel van een groter verhaal van energieonafhankelijkheid tegenover Vladimir Poetin. In de woorden van minister van Energie Tinne Van der Straeten (Groen): er is behoefte aan een ‘open blik’ op de kernuitstap.
Is dat geen wetstratees voor een bocht maken? De kernuitstap is van tafel.
Meyrem Almaci: (lacht) Ik snap dat u als journalist dat frame wilt gebruiken, de afgelopen twintig jaar zijn er in dit dossier veel formule 1-bochten genomen. Niemand kan ontkennen dat de wereldorde is veranderd sinds 24 februari. Ons plan A (de kernuitstap, nvdr) is klaar, maar we niet kunnen blind zijn voor wat er gebeurt in Oekraïne. We kijken met open vizier en maken een reassessment van plan A. We bekijken ook de impact van plan B (de verlenging van twee reactoren, nvdr), want dat blijft een hindernissenparcours met heel veel vragen op het vlak van wetgeving, veiligheid, het kostenplaatje en de uitbating.
Een kerncentrale bombarderen is ook iets anders dan een windmolen bombarderen.
Een van de argumenten tegen kernenergie is het radioactieve afval. Is dat plots niet meer van tel?
Almaci: Maak u geen zorgen, ons standpunt over kernenergie is niet veranderd. Het afval, dat honderdduizenden jaren meegaat, blijft een groot probleem. Kernenergie kan ook investeringen in hernieuwbare energie afremmen. Kijk ook naar de grote vraag naar jodiumpillen na de gebeurtenissen in Zaporizja, de grootste kerncentrale van Europa. Een kerncentrale bombarderen is ook iets anders dan een windmolen bombarderen. Meer zon en wind geven meer garantie op vrede en veiligheid. Maar we moeten herevalueren, dat is een kwestie van goed bestuur.
Er was het eeuwige argument dat uitbater Engie niet meer geïnteresseerd is in een verlenging. Moet premier Alexander De Croo (Open VLD) nu op z’n knieën gaan bedelen in Parijs?
Almaci: Laten we nu rustig herevalueren en dan zien we waar we staan. We zullen nu horen wat hun positie is.
Open VLD-Kamerlid Christian Leysen denkt zelfs aan de verlenging van 4 tot 6 centrales.
Almaci: (zucht) Dat is niet meer ernstig. Het gaat dan om scheurtjescentrales waarvan de sluiting is beslist door regeringen zonder de groenen. Voor vijf centrales is het te laat, voor de overige twee zitten we ver in extra tijd. We vragen een open geest van álle coalitiepartners.
De energiefactuur explodeert. Volstaan een hervorming van de accijnzen en een btw-verlaging van 21 naar 6 procent voor de (lage) middenklasse, zoals Van der Straeten wil?
Almaci: Dat is een onderdeel. Het allerbelangrijkste is de verlichting van de factuur. Wij vragen nu om het sociaal tarief structureel te verankeren voor twee miljoen Belgen. Daarnaast moeten we een crisisbijdrage vragen van de energiesector, want burgers en bedrijven moeten de producenten niet rijk maken. Laten we de energieonafhankelijkheid versnellen zodat we tegen de volgende winter geen Russisch gas meer nodig hebben.
De Vlaamse regering heeft heel wat hefbomen in de energietransitie. U zit niet in die coalitie.
Almaci: Op het vlak van isolatie, zonnepanelen en windenergie is de Vlaamse regering een van de slechtste leerlingen van de klas. In 2020 bedroeg het aandeel hernieuwbare energie in Vlaanderen 8,9 procent, in Oekraïne 9,3 procent. Beschamend. Binnen Vivaldi moeten we nadenken over fiscale maatregelen, bijvoorbeeld om warmtepompen te stimuleren, want die zijn peperduur. Het moment is er om naar 100 procent hernieuwbare energie te gaan, want op dit moment voeren we 100 procent van onze olie, gas en uranium in.
Naar analogie met de oliecrisis van de jaren 70: hebben we nieuwe autoloze dagen nodig tegen Poetin?
Almaci: Ik geloof vooral in structurele maatregelen. De prijzen aan de pomp zijn te hoog? Goed, dan moeten we maatregelen nemen op korte termijn, maar óók het openbaar vervoer aantrekkelijker en goedkoper maken. Daarnaast kunnen autoloze zondagen een mooie eyeopener zijn voor een andere manier van leven.
Tot slot: de oorlog zorgt voor een vluchtelingencrisis. Opvang bij mensen thuis zou de allerlaatste optie moeten zijn, zegt N-VA-voorzitter Bart De Wever.
Almaci: Als dat een pleidooi is voor meer structurele opvang: helemaal mee eens. Maar die plekken zijn onder N-VA-bestuur niet uitgebouwd. En wanneer ik De Wever hoor praten over ‘echte’ oorlogsvluchtelingen, ontwaar ik een hondenfluitje van jewelste. Hoeveel erger moesten de bombardementen op Aleppo nog worden?
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
