Meerderheid en oppositie leggen Francken op de rooster

(Belga) N-VA-Kamerlid Theo Francken moet vanochtend spitsroeden lopen in de Commissie Binnenlandse Zaken in de Kamer. Zowel oppositie als de voormalige meerderheidspartijen zijn bijzonder kritisch voor zijn parcours op het kabinet Asiel en Migratie. “uw politieke verantwoordelijkheid is immens. Gelukkig voor u bent u geen regeringslid meer, anders had u zeer zeker ontslag moeten nemen”, zei Wouter De Vriendt (Groen).

Kamerlid Theo Francken moet zich als voormalig staatssecretaris voor Asiel en Migratie verdedigen voor de procedures die zijn diensten volgden voor de afgifte van humanitaire visa aan Syriërs, voornamelijk christenen. Aanleiding is het gerechtelijk onderzoek naar de Mechelse N-VA’er Melikan Kucam, die als tussenpersoon voor het kabinet optrad en grof geld gevraagd zou hebben in ruil voor zo’n visum. Francken zelf gaf bij aanvang van de hoorzitting aan dat hij “100 procent” achter de reddingsoperaties blijft staan. “Ik blijf er trots op.” Het Kamerlid gaf wel toe dat zijn vertrouwen mogelijk misbruikt is, en dat de procedure vatbaar is voor verbetering. Een uitleg die oppositie noch vroegere coalitiepartners konden smaken. “U geloofde Kucam blindelings, er was geen check op de kwetsbaarheid van die personen. U kreeg de lijsten met namen en die gaf u door aan de Dienst Vreemdelingenzaken, zonder inhoudelijke controle zoals dat bij andere migranten wel gebeurde. Dit is niet correct en ik blijf erbij dat dit politiek cliëntelisme is”, zei CD&V-Kamerlid Nahima Lanjri. “U heeft zich gedragen als een Romeinse keizer, met de ene keer de duim omhoog en de andere keer de duim omlaag, en ik vind het bijzonder jammer dat u geen enkel woord van spijt heeft uitgedrukt.” Ook bij de andere voormalige regeringspartner klonk kritiek. “De minister of staatssecretaris is geen keizer-koster, de kwetsbaarheid moet aangetoond worden”, zei Open Vld-fractieleider Patrick Dewael, als voormalig minister van Binnenlandse Zaken zelf ooit bevoegd voor de afgifte van humanitaire visa. Bovendien bleef het aantal humanitaire visa voor Syrische christenen stijgen, ook toen de situatie in het land ietwat gekalmeerd was, zei Dewael. “Dat brengt mij op het idee dat men een nieuw migratiekanaal heeft gecreëerd, wat niet de bedoeling is van die uitzonderingsprocedure.” De oppositie was evenmin tevreden met de uitleg van Francken. Sp.a-Kamerlid Monica De Coninck vroeg zich af of de betrokkenen wel degelijk kwetsbaar waren. “Die Syrische christenen waren dikwijls hoogopgeleid, relatief rijk, en hadden eigen wegen om zich te redden. Ik ben dus niet akkoord als u zegt dat het hier niet om een vipbehandeling ging.” Bovendien zijn de mogelijke verbeterpunten in de procedure die de voormalige staatssecretaris voorstelt, niet voldoende. “Dat siert u, maar het siert u niet dat het eigenlijk gewoon om zaken gaat die eigen zijn aan goed bestuur. Never waste a good crisis, ik hoop dat we hiervan kunnen leren.” Groen-Kamerlid Wouter De Vriendt wees vooral op de politieke verantwoordelijkheid van Francken. “U zegt dat u uw beleid voor 100 procent verdedigt. Dat is niet wat de mensen buiten willen horen. Zij zijn kwaad, zij kijken hoofdschuddend toe en vragen zich alleen af: waar zaten uw gedachten”, zei hij. “Hoe is het mogelijk dat u kiest voor louche tussenpersonen zonder enige vorm van controle? Uw beleid is ontspoord, en het ergste is dat dit geen accident de parcours was maar wel het gevolg van een weloverwogen keuze van u om te werken met vip-toegangstickets.” Volgens De Vriendt had Francken als hij nog staatssecretaris was geweest “zeker ontslag moeten nemen”. Het Groen-kopstuk betwistte ook dat Groen in de toekomst enkel nog op basis van objectieve criteria humanitaire visa wil afleveren, en niet langer op basis van een selectie van het bevoegde regeringslid, iets wat N-VA-Kamerlid Sarah Smeyers de partij had toegeworpen. “Wij pleiten wel voor het behoud van die discretionaire bevoegdheid van de regering. De deuren openzetten zou niet realistisch zijn.” Vlaams Belang-politica Barbara Pas had vooral kritiek op het aantal humanitaire visa dat Francken tijdens zijn mandaat uitreikte, “een vertienvoudiging” in vergelijking met het verleden. “U hebt van een uitzonderingsmaatregel een courant kanaal gemaakt”, zei ze. “Ik vraag mij af wat uw reactie vanuit de oppositie was geweest als pakweg mevrouw Onkelinx (PS-Kamerlid, red.) die bevoegdheid had gehad. Dat zij zich zou baseren op lijstjes van PS-gemeenteraadsleden, en dat daar dan een schandaal rond uitbreekt. U zult begrijpen dat ik niet geloof dat u dan niet zou reageren.” Hendrik Vuye (Vuye & Wouters) wilde vooral weten waarom Francken de tussenpersonen, en in het bijzonder Melikan Kucam, niet liet screenen. Hij legde ook het verband met het onderzoek naar de Antwerpse misdaadorganisatie, waarvan de zaak-Kucam een uitloper is. “Uw partij zei ooit dat criminele infiltratie overal mogelijk is, behalve bij N-VA. Dat klinkt nu wat potsierlijk natuurlijk. Zeker nu een foto opduikt van uw voorzitter met Sahin Y.” (die gearresteerd is in het onderzoek naar de misdaadorganisatie, red.). Francken zelf reageerde na afloop gepikeerd, omdat hij naar eigen zeggen al heel wat van de vragen van de parlementsleden tijdens zijn uiteenzetting had beantwoord. “Dat getuigt van weinig respect.” (Belga)