Matthias Diependaele (N-VA) laat ‘gedragssturende’ verkeersfiscaliteit onderzoeken

In welke mate is fiscaliteit een nuttig instrument om het gedrag van mensen te sturen? Dat wil de Vlaamse minister van Financiën Matthias Diependaele (N-VA) te weten komen. De resultaten van de studie worden rond de verkiezingen verwacht. Ook de effecten van een kilometerheffing worden onderzocht.

Hoe kan het beleid de mobiliteitskeuzes van de Vlamingen sturen zodat ze minder uitstoten en minder files veroorzaken? Dat is de centrale vraag van een onderzoek dat Vlaams minister van Financiën Matthias Diependaele (N-VA) heeft besteld bij het bekende onderzoekscentrum Transport & Mobility Leuven.

De minister wil te weten komen welke factoren ‘kunnen sturen in de richting van het gebruik van een meer klimaatvriendelijke mobiliteit met minder uitstoot, minder voertuigkilometers en minder congestie’. En aangezien hij bevoegd is voor financiën, wil Diependaele weten in welke mate fiscaliteit een rol speelt.

Volgens Griet De Ceuster, gedelegeerd bestuurder van Transport & Mobility Leuven, is de studie ambitieus. ‘Het gaat over de volledige verkeersfiscaliteit: van personenvervoer, over licht vrachtvervoer tot bedrijfswagens.’ Ook de jaarlijkse verkeersbelasting en de belasting op inverkeerstelling worden onder de loep genomen.

Opvallend: ook de effecten van de mogelijke invoering van een slimme kilometerheffing worden meegenomen. Dat bevestigt De Ceuster en stond ook in de onderzoeksopdracht van het Departement Financiën en Begroting.

Zoals bekend is de N-VA een koele minnaar van het concept, waarbij de belastingen verschuiven van het bezit van de wagen naar het gebruik ervan. Voormalig mobiliteitsminister Ben Weyts (N-VA) liet de kilometerheffing onderzoeken, en toonde zich jarenlang ook voorstander. Maar hij trok zijn steun in zodra de onderzoeksresultaten klaar waren in 2019, kort voor de verkiezingen. Volgens de N-VA’er was er geen draagvlak bij de bevolking.  

Weyts’ opvolger Lydia Peeters (Open VLD) is wel openlijk fan van de kilometerheffing. Ze legde de hervorming zeer recent nog op de Vlaamse regeringstafel, maar stuit steevast op een njet van de N-VA.

(Lees verder onder de preview)

‘Geen concrete maatregel’

Volgens het kabinet-Diependaele blijft de houding van de minister ongewijzigd, studie of geen studie. De kilometerheffing maakt louter deel uit van een ‘niet-limitatieve opsomming’ in de onderzoeksopdracht, zegt woordvoerder Ben Bruynseels.

‘Het is dus geen onderzoeksonderwerp op zich. Er wordt wel onderzocht in welke mate fiscaliteit een nuttig instrument kan zijn om gedrag te sturen. In theorie zou het resultaat kunnen zijn dat fiscaliteit heel inefficiënt is als tool. Maar voor alle duidelijkheid: momenteel wordt geen concrete fiscale maatregel onderzocht.’

De resultaten van het onderzoek worden midden volgend jaar verwacht, dus rond de periode van 9 juni, wanneer de Vlaamse, federale en Europese verkiezingen voorlopig staan gepland. Het prijskaartje bedraagt 880.000 euro.