‘Deze cijfers zijn choquerend.’ Marie-Colline Leroy (Ecolo), staatssecretaris voor Gelijke Kansen, blijft niet onbewogen bij het jaarverslag van de Belgische Zorgcentra na Seksueel Geweld (ZSG). Daar worden sinds 2017 slachtoffers van seksueel geweld gratis bijgestaan door een multidisciplinair team: dat gaat van medische en psychologische hulp, over het verzamelen van sporen van het geweld, tot de mogelijkheid om aangifte te doen bij de politie.
In 2022 klopten 3287 slachtoffers aan bij een van de negen zorgcentra – dat zijn maar liefst negen mensen per dag. In 2021 ging het nog om ‘slechts’ 1662 personen. Tussen 2017 en 2022 was 90 procent van de slachtoffers een vrouw, en 90 procent van de daders een man. Meer dan de helft van de slachtoffers is ofwel een schoolgaand kind, ofwel een student, aldus nog Leroy.
Marie-Colline Leroy: Dit is in elk geval het topje van de ijsberg, want het werkelijke aantal slachtoffers van seksueel geweld kennen we niet. De cijfers vertellen ons wel dat het huidige systeem begint te werken. Steeds meer slachtoffers weten dat onze zorgcentra bestaan dankzij de hulp van ziekenhuizen, politie of vrienden en familie. Hoe dan ook starten we in november nog een grote informatiecampagne. Maar publiciteit is niet genoeg, we hebben ook extra centra nodig.
Volgend weekend vatten de federale begrotingsgesprekken aan. Wat vraagt u aan uw collega-ministers?
Leroy: Met 9 miljoen euro kunnen we vier extra centra uitbouwen. Dat je als slachtoffer minder dan een uur onderweg bent naar het dichtstbijzijnde ZSG, dat moet voor mij het doel zijn. Bovendien is er het best één zorgcentra per parket, want dat is de meest efficiënte manier van werken, ook voor het gerecht. Met vier bijkomende centra in Halle-Vilvoorde, Eupen, Bergen en Waals-Brabant zal heel België gedekt zijn.
De federale begroting kijkt wel aan tegen een tekort van 18,5 miljard euro in 2024.
Leroy: 9 miljoen euro extra voor slachtoffers van seksueel geweld is een bescheiden bedrag. Bovendien is het geen uitgave, maar een investering. Je zorgt voor meer efficiëntie, aangezien de slachtoffers op één plek zowel medische, psychologische als juridische bijstand krijgen.
Hoe verklaart u dat de helft van de slachtoffers leerling of student is?
Leroy: We zetten al in op preventie en sensibilisering bij jongeren. Met de ngo Plan International steunen we organisaties die aanwezig zijn op festivals. Dat zijn risicozones, want een op de zes meisjes zegt dat ze slachtoffer was van seksuele intimidatie op een festival, zo blijkt uit onderzoek. Vorige week heb ik ook een organisatie bezocht die nieuwe studenten bijstaat bij het begin van het academiejaar.
Zijn universiteitsbuurten risicozones?
Leroy: Het risico op seksueel overschrijdend gedrag hangt samen met leeftijd, maar ook met de frequentie van feesten. We hebben een cultuur van consent nodig. Ik snap dat er soms een grijze zone is, maar het basisprincipe is helder: wanneer er geen duidelijke ‘ja’ is, betekent het ‘nee’. Zo simpel is het.
Wat denkt u van de commotie rond EVRAS, een programma rond relationele en seksuele opvoeding in Franstalige scholen, dat alles samen vier uur duurt?
Leroy: Ik had het net nog over preventie en de behoefte aan consent, dan is uitgerekend iets als EVRAS essentieel. Tijdens de lesuren in het zesde leerjaar werken ze rond stereotypen en ongelijkheden tussen jongens en meisjes, in het vierde middelbaar komen meer vragen rond relaties en seksualiteit aan bod – denk ook aan de gevaren van sociale media. Kinderen vormen nu eenmaal een groot deel van de slachtoffers van seksueel misbruik. Via EVRAS beschermt de school kinderen.
Er waren demonstraties en zelfs brandstichting in scholen. Bovendien is de coalitie van tegenstanders opmerkelijk: van extreemrechts tot vrome moslims.
Leroy: (wikt haar woorden) Er is inderdaad een onverwachte alliantie, maar ik blijf voorzichtig, want er lopen verschillende onderzoeken. De commotie is hallucinant en extreem zorgwekkend. Uiteraard mogen ouders vragen stellen over lessen, maar hier wordt iets geïnstrumentaliseerd door extremisten. Zij hanteren misinformatie, zetten mensen tegen elkaar op en ondergraven zo de democratie.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
