Waarover twijfelt schrijver Erik Vlaminck? ‘Die discussies over woke hebben me doen nadenken’

‘Ik ben momenteel een monoloog aan het schrijven, die Warre Borgmans straks zal opvoeren’, vertelt Erik Vlaminck. ‘Hij zal het grofgebekte personage Arthur spelen: een man die een schietkraam runt en voortdurend ongenuanceerde stellingen verkondigt. Warre en ik twijfelden even of we hem die grove dingen zomaar konden laten zeggen op scène. Twee jaar geleden zou ik daar niet over geaarzeld hebben: natuurlijk kon dat, dat sprak voor zich. Maar al die discussies over woke hebben me wel doen nadenken: dingen die vroeger vanzelfsprekend waren, zijn dat vandaag niet meer. Ik heb de plicht om daarover te twijfelen, vind ik, want ik wil mensen niet nodeloos kwetsen. “Humor is verdriet op zijn kop”, zei iemand ooit. “Je bent altijd aan het lachen met de tegenslag van iemand anders.” Dat klopt wel en dat geldt voor elke vorm van humor. Ik zal humor altijd verdedigen, maar het moet wel gerechtvaardigd zijn om ergens mee te lachen. Uiteindelijk bleven veruit de meeste uitspraken van Arthur overeind. Theater is een spiegel van de samenleving en toont op die manier wat beter anders wordt.’

Kun je grove dingen zomaar zeggen op scène?

Twijfelt u ook als u een brief van Dikke Freddy schrijft, de man die voortdurend fulmineert tegen de leiders van dit land?

Erik Vlaminck: Zeker. Ik vraag me altijd af wie ik tackel: de politicus of de mens achter de politicus. Een politicus aanvallen vind ik niet erg, want dat is voor de goede zaak: armoede bestrijden. Maar daarom wil ik de mens achter de politicus niet kwetsen, dat is iets anders. Zo’n brief schrijven is dus altijd een beetje koorddansen.

Hebben de brieven van Dikke Freddy de wereld veranderd?

Vlaminck: Af en toe toch een heel klein beetje. Ooit klaagde Dikke Freddy aan dat Antwerpse leefloners een BIG-kaart kregen, waarmee ze gratis naar het zwembad konden en zo. BIG stond niet voor een klein varken, maar wel voor Beperkt Inkomen Genieter. Dikke Freddy liet weten dat hij kolossaal genoot van zijn beperkte inkomen en dat hij zijn kaart nooit toonde. Omdat ze aan de andere kant van het loket niet hoefden te weten dat hij in armoe leeft. Nadat ik die brief had voorgelezen op de radio reageerde het kabinet van de toenmalige Antwerpse schepen van Sociale Zaken Monica De Coninck (Vooruit). De meeste Antwerpenaars hebben nu een neutrale A-kaart, die hen voordelen geeft. Maar aan het loket kunnen ze niet meer zien wie waarom welke korting krijgt.

Twijfelt u vaak?

Vlaminck: Niet over materiële dingen of over aankopen. Ik twijfel soms wel of ik mensen niet kwets – dat heb ik van mijn ouders geleerd. En ik heb ook wel getwijfeld om aan dit interview mee te werken. Altijd geef je weer dingen prijs. Natuurlijk had ik ook kunnen liegen en valsspelen, maar dat vind ik flauw. Ik deed het toch om dezelfde reden dat ik boeken en theaterstukken schrijf: af en toe moeten er dingen gezegd worden.