Waarover twijfelt 11.11.11-directeur Els Hertogen? ‘Grappig om te zien dat een hond nooit twijfelt’

‘Ik heb nooit in astrologie geloofd’, zegt Els Hertogen. ‘En toch identificeer ik me met mijn sterrenbeeld: de weegschaal. Ik ben iemand die altijd heel erg wikt en weegt voor ze een beslissing neemt. Vroeger frustreerde me dat soms. Tot mijn vader zei: “Welke keuze je maakt in het leven, is niet zo belangrijk. Je moet er alleen voor zorgen dat jouw keuze de beste keuze wordt.”  Sindsdien vind ik het net goed om te twijfelen. Er hangt voor mij helemaal geen negatieve connotatie aan dat woord, integendeel zelfs. Veel vastomlijnde ideeën heb ik niet. Ik ben juist heel nieuwsgierig naar de mening van anderen. Als je openstaat voor andere visies, komen er zo veel mooie dingen op je pad.’

U bent directeur van 11.11.11 en moet elke dag veel beslissingen nemen. Is dat dan niet moeilijk?

Els Hertogen: Oh nee, dat kost me weinig moeite. Ook al omdat we vooraf goed gediscussieerd hebben over wat mijn functie precies inhoudt. Vandaag vind ik het zelfs makkelijker om een beslissing te nemen dan vijf jaar geleden, omdat ik nu iedereen veel beter ken. Al zal ik altijd naar de andere visies aan tafel luisteren. Privé twijfel ik veel meer, over de opvoeding van onze dochters, bijvoorbeeld. Ik heb niet de eindverantwoordelijkheid daarover, mijn man en ik doen dat samen. Zoals elke ouder aarzel ik soms welke beslissing ik moet nemen. Mogen ze op kot, of is het toch nog te vroeg? En zal ik ze dan niet te zeer missen? Soms zeg ik ook tegen mijn dochters: ‘Ik weet het zelf niet.’

Zijn er dingen waar u niet over twijfelt?

Hertogen: Ze zeggen weleens dat elke mens een verantwoordelijkheid heeft. Al je successen zijn jouw verdienste. Maar als je faalt in het leven, dan is het ook alleen jouw schuld. Daar geloof ik niet in. Solidariteit is voor mij cruciaal om tot een betere wereld te komen. Ook over de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens twijfel ik niet. Soms wordt die ter discussie gesteld, omdat een aantal landen ze niet ondertekend hebben – ze waren nog kolonies op 10 december 1948. Is dat verdrag dan wel zo universeel? Voor mij dus wel. Maar hoe je het verdrag toepast, hangt uiteraard af van de context.

Er is dus niets waarover u van gedachte bent veranderd?

Hertogen: Toch wel. We hebben sinds kort een hond, een golden retriever. Ik heb altijd gedacht dat je veel energie in zo’n dier moest stoppen. Dat klopt dus niet: we krijgen zo veel meer van onze hond dan we geven. Heel ons gezin is gek op haar. Het is ook grappig om te zien dat een hond nooit twijfelt. Als zij zin heeft om te om te spelen of te slapen, dan doet ze dat ook.