Als u 20 jaar geleden 10.000 euro op een spaarboekje had gezet, zou dat ondanks de ontvangen rente vandaag nog slechts 7500 euro waard zijn. Dat blijkt uit berekeningen van de Nationale Bank voor het boek Investeren in de derde helft van je leven van VRT-journalist Michaël Van Droogenbroeck en Knack-redacteur Ewald Pironet.
Belgen plaatsen traditioneel veel geld op het spaarboekje. Het is veruit de populairste manier om geld te ‘beleggen’. Daar zijn goede redenen voor. Het is een eenvoudig en welbekend product, het geld kan onmiddellijk worden opgevraagd en de overheid waarborgt dat de spaarder tot 100.000 euro terugkrijgt als de bank failliet zou gaan. Ook met de coronacrisis, de oorlog in Oekraïne en de hoge inflatie blijft het geld op de spaarboekjes aangroeien. Er staat nu meer dan 300 miljard euro op.
De grote populariteit van het spaarboekje is opmerkelijk, want het brengt nog altijd nauwelijks rente op. De banken bieden al jaren niet meer dan de wettelijke minimumrente van 0,11 procent. Dat is het gevolg van het rentebeleid van de Europese Centrale Bank (ECB): na de bankencrisis van 2008 verlaagde ze de rente tot nul procent. Dat moest het sparen ontmoedigen en ons motiveren het geld te laten rollen, om zo de economie te helpen opveren.
Een rente van 0,11 procent is bitter weinig, maar daarbij moeten de spaarders ook nog rekening houden met de inflatie, de stijging van de levensduurte. Die inflatie is sinds september vorig jaar fors aan het klimmen en schuurde al enkele maanden tegen de 10 procent. Eerder deze week werd bekend dat de inflatie in september zelfs 11,3 procent bedroeg, wat wil zeggen dat het leven in vergelijking met september 2021 meer dan 11 procent duurder werd. Dat is het hoogste inflatiepeil sinds 1975.
Als spaarder moet u dus niet alleen kijken naar de rente, maar ook naar de inflatie. Dan merkt iedereen dat het geld op een spaarboekje flink aan waarde verliest. Een rekenvoorbeeld maakt dat duidelijk. Stel dat u op 1 januari 2022 op uw spaarrekening 10.000 euro had staan en er een jaar lang niet was aangekomen, dan mag u een rente verwachten van 0,11 procent of 11 euro. Eind dit jaar is uw 10.000 euro dus 10.011 euro geworden. Maar de gemiddelde inflatie zal over het hele jaar boven de 8 procent liggen. Voor wat dus op 1 januari 2022 10.000 euro kostte, betaalde u meer dan 10.800 euro. Met het geld op uw spaarboekje komt u in dit voorbeeld met andere woorden 800 euro tekort om exact hetzelfde te kopen als een jaar eerder.
Van de pakweg 300 miljard euro die nu op de Belgische spaarboekjes staat, zal tegen het jaareinde 24 miljard in rook zijn opgegaan.
Dit jaar draait uw spaarboekje dus een verlies van zeker 8 procent. Voor alle spaarders in ons land samen gaat het om een gigantisch bedrag. Zoals gezegd staat er nu pakweg 300 miljard euro op de spaarboekjes, dus alleen al in 2022 zal daarvan meer dan 24 miljard in rook zijn opgegaan.
Wie denkt dat het verlies op het spaarboekje het gevolg is van de torenhoge inflatie, heeft het mis. De cijfers over de voorbije twee decennia tonen aan dat de inflatie zo goed als altijd hoger lag dan de rente op het spaarboekje (zie grafiek 1). De Nationale Bank becijferde voor het boek Investeren in de derde helft van je leven van VRT-journalist Michaël Van Droogenbroeck en ondergetekende, dat de 100 euro die u 20 jaar geleden op uw spaarboekje plaatste, eind dit jaar nog maar 75 euro waard zal zijn. En dat ondanks de ontvangen rente (zie grafiek 2). De zeer hoge inflatie en de zeer lage rente zorgen er wel voor dat het spaargeld nog sneller minder waard wordt dan voorheen.
Sinds juli dit jaar is de ECB de rente aan het optrekken om de inflatie af te remmen. In twee stappen werd de rente voor de banken verhoogd van min 0,5 procent naar plus 0,75 procent als ze geld parkeren bij de ECB. Anders gezegd, twee maanden geleden moesten de banken nog 0,5 procent strafrente betalen aan de ECB, nu ontvangen ze 0,75 procent van de ECB. De verwachting is dat de ECB tegen het eind van het jaar de rente zal optrekken tot 2 procent.
De kleine West-Vlaamse bank CKV verhoogt vanaf vandaag de rente op haar spaarboekjes naar 0,70 procent.
Die renteverhogingen sijpelen maar heel traag door naar de rente die de spaarders zullen krijgen op hun spaarboekje. De kleine West-Vlaamse bank CKV verhoogt als eerste vanaf vandaag, 1 oktober, de rente op haar spaarboekjes naar 0,70 procent. Het is uitkijken naar wanneer de grote banken zoals KBC, BNP Paribas Fortis, ING en Belfius zullen volgen.
Maar de spaarder hoeft zich geen illusies te maken. Zelfs als de rente op het spaarboekje morgen 1 procent zou bedragen, blijft het een verliesboekje. Voor volgend jaar wordt een gemiddelde jaarinflatie van 6,5 procent voorspeld. Dat betekent dat de waarde van uw spaargeld volgend jaar, zelfs als de rente zou worden opgetrokken van 0,11 naar 1 procent, nog zeker met meer dan 5 procent zal afnemen. Ook de komende jaren zullen spaarders dus zeker zijn van hun verlies.
Investeren in de derde helft van je leven, Ewald Pironet en Michaël Van Droogenbroeck, Lannoo, 376 blz., 24,99 euro.
Knack Koopkrachtdossier
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier