Uitgever Sam De Graeve: ‘Ik wantrouw mensen die nooit twijfelen’

‘Ik heb vaak getwijfeld over hoe ik het vaderschap moest invullen’, zegt Sam De Graeve. ‘Nochtans heb ik absoluut geen spijt dat ik vader geworden ben. Meer nog, samen met mijn huwelijk is het het beste wat me ooit overkomen is. Toch is het niet altijd evident. Zoals elke ouder droomde ik over wat mijn kinderen later zouden worden. Maar het gaat over mensen, hè. Uiteindelijk worden je kinderen iets anders dan je in gedachten had – en dat is net heel mooi. Om een voorbeeld te geven: twee van mijn drie kinderen zijn fervente lezers, het derde absoluut niet. Onlangs zag ik hem in zijn kamer met een boek. Groot drama, alsof ik hem met porno betrapt had. “Aha, hier ligt het boek”, zei ik met mijn stomme kop. “Neem het maar mee”, repliceerde hij.’ (lacht)

Iedereen probeert maar wat. Soms lukt het, soms klungelen we erop los.

U hebt zelf een boek uit, gericht aan uw vader.

Sam De Graeve: Ik ergerde me eraan dat schrijvers na de dood van hun vader soms een genadeloos portret optekenen. Daarom wilde ik nu al een boek schrijven, gericht aan mijn vader. Hij was vroeger een autoritair man – in mijn tienerjaren vond ik hem bij momenten onuitstaanbaar. Later zou ik een betere vader worden, zwoer ik. Op een dag werd ik vader en deed ik het ook anders. Maar tot mijn scha en schande besefte ik dat het daarom niet beter was. Vandaag begrijp ik mijn vader. Hij deed zijn best. En ook hij is een product van zijn tijd, net zoals ik.

Hij heeft op mijn boek gereageerd met twee tekeningen: dat was prachtig. Hij is natuurlijk dertig jaar cartoonist geweest van uw prachtblad (onder het pseudoniem IAN, nvdr). Maar daarnaast is hij ook lid van de generatie van het zwijgen, terwijl ik van de generatie van het spreken ben. ‘Ik bewonder de manier waarop jij met je kinderen over emoties kunt praten’, zei hij laatst. En toch. Met mijn dochters heb ik misschien een taal gevonden om te spreken, maar met mijn zoon is het evenzeer een zoektocht. Dat is ook niet erg. We leven in een tijd waarin we alles onder woorden willen brengen. Meestal vind ik dat goed, maar af en toe twijfel ik of alles wel benoemd hoeft te worden.

Dankzij het vaderschap heb ik wel meer mededogen gekregen. Her en der suggereren ze dat we allemaal de perfectie kunnen benaderen. Terwijl iedereen maar wat probeert. Soms lukt het, soms klungelen we erop los.

Twijfelt u als uitgever ook zo vaak?

De Graeve: Je kunt mijn job net zo goed ‘twijfelaar’ noemen. Elke dag krijg ik wel een manuscript binnen waar iemand maandenlang aan gewerkt heeft. Ik moet dan beslissen of het gepubliceerd wordt. Het zou raar zijn als ik dan niet af en toe zou twijfelen. Ook in het algemeen wantrouw ik mensen die nooit twijfelen. Ik lees geregeld boeken van schrijvers die veel verstandiger zijn dan ik. Toch denk ik vaak: je zult wel gelijk hebben, maar ik vind het wel verdacht dat je nooit twijfelt.