Na 51 jaar ‘war on drugs’ is het tijd om out of the box te denken, vindt Kris Luyckx. De bekende Antwerpse strafpleiter trad al in heel wat drugszaken op, en spreekt met kennis van zaken over de escalatie van het geweld. Hij doet zelf een aantal voorstellen.
Nooit eerder liep het drugsgeweld in Antwerpen zozeer uit de hand. Sinds begin juni zijn al meer dan 30 dossiers over vermoedelijk drugsgeweld geopend. Dat is meer dan in heel 2021, zei Yve Driesen, directeur van de federale gerechtelijke politie van Antwerpen, in Terzake.
Veel van wat nu gebeurt, heeft volgens strafpleiter Kris Luyckx te maken met het Sky ECC-onderzoek. In dat grootschalige politieonderzoek slaagden de speurders erin om versleutelde telefoons te kraken die gebruikt werden in het drugsmilieu.
‘Men heeft de doos van Pandora geopend. Er komen nu heel veel dingen aan het licht in het milieu die misschien beter het licht niet hadden gezien. Denk bijvoorbeeld aan partij A die dacht dat ze een exclusiviteitsdeal had met B, maar nu blijkt B ook samen te werken met C. Zulke zaken komen nu naar boven, en dat zorgt voor heel wat beroering. Het zal ook weer kalmeren. Maar ik vrees dat het eerst nog erger zal worden.’
Men heeft de doos van Pandora geopend.
Antwerps burgemeester Bart De Wever (N-VA) ziet in de huidige escalatie net een bewijs dat de hardhandige aanpak, de zogenaamde ‘war on drugs’, successen boekt. Schepen Tom Meeuws (Vooruit) is een volstrekt andere mening toegedaan. In een interview met De Standaard afgelopen weekend zei hij dat ‘we allemaal weten dat het gewoon niet werkt’ en sprak hij van ‘een meelijwekkende treurnis’.
Luyckx ziet het ook zo. ‘De definitie van waanzin is: altijd hetzelfde doen maar een andere uitkomst verwachten. De term ‘war on drugs’ werd al in 1971 voor het eerst gebruikt, door de Amerikaanse president Richard Nixon, maar we zien gewoon dat die oorlog niet werkt.
‘Het bewijs zit trouwens ook in de prijs van cocaïne. Die is in de kleinhandel dezelfde gebleven, en de groothandelsprijs is zelfs gezakt. Dat wil zeggen dat er een overaanbod binnenkomt.’
‘Ook Bart De Wever dacht dit probleem met wapens en machtsvertoon te kunnen oplossen, maar het heeft een tegenovergesteld effect. Ik vind het vreemd dat hij dat niet inziet. Vanuit politiek oogpunt kan ik het nog begrijpen, maar vanuit intellectueel oogpunt is het waanzin.’
Maatschappelijk aanvaard
Maar is er dan een andere manier? Luyckx vindt dat er te weinig gesensibiliseerd wordt, en legt de verantwoordelijkheid ook bij de gebruikers. ‘Zonder vraag geen aanbod. Men pakt elke dag dealertjes op, die pakweg 100 of 200 klanten hebben. Van hen worden er een vijftal opgebeld om foto’s te identificeren, meer gebeurt er niet. Gevolg? They don’t care. Ze bestellen de dag nadien gewoon bij een andere dealer.
‘Als men die klanten, van wie de gegevens bekend zijn, nu eens een strenge brief zou sturen? Zonder boetes. Cocaïnegebruik is intussen maatschappelijk aanvaard, het gebeurt op sommige plaatsen open en bloot.’
Als men de klanten van opgepakte dealers nu eens een strenge brief zou sturen?
Luyckx wijst ook op een fundamenteler probleem dat volgens hem te weinig aan bod komt: de sociaal-maatschappelijke dimensie. ‘Wààrom is het gebruik zo groot? Ik ben geen expert ter zake, maar ik heb er mijn mening over. De wachtlijsten bij psychologen en psychiaters zijn lang. Onder de gebruikers zijn er heel wat die een verzetje zoeken, en daarvoor naar cocaïne grijpen’.
Legalisering
Dat is ook het unique selling point: het gaat over producten die ervoor zorgen dat mensen zich goed voelen, zegt Luyckx. ‘Misschien moeten we eens aankloppen bij de Pfizers en Janssen Pharmaceutica’s van deze wereld. Wat zit er in dat product dat mensen zo graag willen? En ontwikkel een product met hetzelfde effect, maar zonder alle rommel erin en niet verslavend.’
Een discussie die altijd terugkomt: is de legalisering van (bepaalde) drugs een mogelijke oplossing om het geweld tegen te gaan? Kris Luyckx toonde zich in het verleden al voorstander, op z’n minst voor wat betreft cannabis, en blijft dat standpunt verdedigen. Tegenstanders werpen op dat het niets zal uithalen, alleen al omdat Antwerpen een doorvoerplaats is.
‘Ons land kan dat natuurlijk niet alleen doen’, zegt Luyckx. ‘Maar het is intussen meer dan tien jaar geleden dat een VN-commissie stelde dat we alvast voor cannabis naar een andere aanpak moeten kijken. En dat gebeurt ook, er zijn voorbeelden genoeg waar het een succesverhaal is. Het zou ons veel kunnen opbrengen, ook qua gerechtelijke en politionele capaciteit. In Uruguay gaat de opbrengst naar opvoeding, onderwijs en opleiding. In Colorado is er een begrotingstekort van miljarden dichtgefietst. Canada doet het, Thailand is nu ook gevolgd. Je voelt een shift.’
‘Een legalisering van cocaïne zal ik waarschijnlijk niet meer meemaken’, beseft Luyckx. ‘Daarom stel ik voor om een wetenschappelijke oplossing te zoeken. Na 53 jaar van war on drugs is het tijd om out of the box te denken. Dat is een debat waard.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
