Stijn Vandamme (ambassadeur InclusieAmbassade): ‘Beschouw beperkingen als deel van de samenleving’

Stijn Vandamme maakt deel uit van een groep ambassadeurs, stuk voor stuk ervaringsdeskundigen, die zich vrijwillig inzetten om de stem van mensen met een beperking te versterken.

‘Ik ben niet als Ben X en ook niet als Rain Man’, zegt Stijn Vandamme, die op zijn zestiende te horen kreeg dat hij autisme heeft. Meteen na die diagnose begon hij openlijk te praten over zijn beperking. ‘Want er bestaan nog erg veel vooroordelen. Sommigen denken dat ik in twintig seconden een Rubiks kubus kan oplossen, anderen denken dat ik niet in staat ben om deel te nemen aan een poëziewedstrijd.’

Een Rubiks kubus is niet aan Vandamme besteed, een poëziewedstrijd dan weer wel. ‘De meeste mensen met autisme zitten niet een hele dag op een kamertje, maar doen heel erg hun best om te participeren aan de maatschappij. Omdat ik wil meetellen, laat ik mijn stem zo vaak mogelijk horen.’

Dat doet u intussen ook al 1,5 jaar als ambassadeur van de InclusieAmbassade. Wat houdt dat in?

Stijn Vandamme: De InclusieAmbassade is een sociaal-culturele organisatie die streeft naar een inclusieve maatschappij. Ik maak deel uit van een groep ambassadeurs, stuk voor stuk ervaringsdeskundigen, die zich vrijwillig inzetten om de stem van mensen met een beperking te versterken. We proberen inclusie ook op de politieke agenda te zetten.

U ging al met zestien Vlaamse burgemeesters in gesprek over inclusie. Wat hebt u daaruit geleerd?

Vandamme: Dat als het op inclusie aankomt, burgemeesters heel sterk denken in termen van fysieke toegankelijkheid. Beperkingen als autisme worden vaak vergeten. Bovendien werken ze meestal aan de hand van een checklist, terwijl het beter zou zijn om met mensen met een beperking van in het begin te betrekken bij het maken van beslissingen. Als pas aan het einde van een traject naar onze mening gevraagd wordt, is het vaak al te laat om nog alles terug te draaien.

Wat is uw boodschap voor de lezers van Knack?

Vandamme: We moeten anders naar inclusie leren kijken. Zo hoeft iemand in een rolstoel de jeugdbeweging niet te belemmeren in haar activiteiten. Haal een extra rolstoel in een kringwinkel en organiseer een rolstoelrace. Door die rolstoel als een element van het spel te bekijken, krijg je veel meer inclusie dan als je alleen het gebouw rolstoelvriendelijk maakt. Denk dus minder in hokjes en zie beperkingen als deel van de samenleving.