‘Spendeer je kerstbudget aan lokale en duurzame ondernemers’

‘Door de uitblijvende wetgeving, is het vandaag de consument die bepaalt wat er met de lokale en duurzame handel gebeurt’, schrijft Evelien Bossuyt (UCLL) naar aanleiding van berichten dat lokale ondernemers lager omzetcijfers zien dan in de kerstperiode vorig jaar.

We horen alarmsignalen uit de hoek van de lokale ondernemers: terwijl de kerstperiode vorig jaar voor mooie omzetcijfers zorgde, valt het dit jaar tegen.

We hebben er geen waterdichte verklaring voor, maar we horen van lokale handelaren in de (duurzame) kleding- en speelgoedbranche in verschillende steden, zoals Gent, Brugge en Oostende, dat het een moeilijke periode is. De ondernemers vragen zich af of Black Friday er voor iets tussen zit.

Black Friday verschuift kerstaankopen

Er zijn twee soorten mensen: De ene begint goed voorbereid aan de kerstaankopen en de andere schiet vlak voor kerst wakker en snelt de stad in om cadeaus te shoppen. Door Black Friday schiet de last-minute shopper vroeger in gang. Kleine zelfstandigen kunnen minder sterke kortingen bieden dan grote spelers, waardoor hun klanten worden weggekaapt nog voor de kerstperiode begint. Het (last-minute) lokaal winkelen lijkt ook steeds meer een luxe te worden die mensen zich niet meer kunnen veroorloven.

Speelveld moet eerlijker

Vorige week in De Standaard konden we nog de noodkreet van Murielle Scherre lezen, over hoe moeilijk het is om als duurzame ondernemer te overleven. Duurzame ondernemers hebben het extra zwaar omdat zij niet enkel naar hun eigen portefeuille kijken, maar ook naar de impact van hun producten op mens en milieu. Voor de eindklant blijft dat teveel onder de radar:

Het is onduidelijk waar in het schap de producten met en zonder kinderarbeid staan. Het is onduidelijk welke producten gemaakt worden in landen waar de milieuwetgeving zo zwak is dat de fabrieken hun afvalwater rechtstreeks in de rivier lozen. Kortom, voor een consument is het niet duidelijk welke bedrijven systematisch hun verantwoordelijkheid ontlopen en welke niet.

Wetgeving komt te traag

Er is Europese wetgeving op komst die de grootste bedrijven verantwoordelijk houdt voor hun productieketen, maar het huidige vacuüm in de wetgeving zorgt ervoor dat het moeilijk is voor duurzame winkels om in tussentijd te overleven. De ontwerptekst van één van die wetgevende kaders, de CSDD richtlijn, is inmiddels ook afgezwakt tegenover de eerdere versies. Hierdoor is het minder waarschijnlijk dat de excessen uit de markt gaan en blijft het moeilijk voor bedrijven die wel op een duurzame manier ondernemen.

Wat ligt er onder de boom?

Hoe moeilijk het ook is voor consumenten om door het bos de bomen te zien, het blijft belangrijk om te beseffen dat jouw geld een enorme impact heeft op de wereld. Door de uitblijvende wetgeving, is het vandaag de consument die bepaalt wat er met de lokale en duurzame handel gebeurt. Elke consument die een lokale en duurzame ondernemer steunt, brengt een stem uit voor de wereld: een wereld met bruisende steden met een mix van unieke winkels die lokaal meerwaarde creëren en belastingen betalen.

En een wereld waarin de pakjes onder de kerstboom niet door kinderhandjes worden gemaakt, maar waar een mooi verhaal achter schuilt dat begint met “dit pakje heb ik speciaal voor jou in een leuk winkeltje gekocht”.

Evelien Bossuyt is onderzoeker bij UCLL Research & Expertise. Haar onderzoek gaat over duurzaam ondernemen en duurzame consumptie.