‘Politici spreken over mensenrechten, maar sluiten de ogen voor geweerschoten op vluchtelingen’

‘In januari 2024 neemt België het voorzitterschap van de EU over. Geen betere gelegenheid om een einde van het geweld aan de grenzen te eisen zodat het recht op bescherming van mensen op de vlucht terug gerespecteerd wordt’, schrijft Els Hertogen van 11.11.11. ‘Geen beter moment om dwars te liggen voor fundamentele mensenrechten.’

Het klinkt bizar, maar onze politici moeten zich eigenlijk eens durven te spiegelen aan Viktor Orban. Als je kijkt hoe hij om de haverklap dwarsligt en zijn vetorecht inzet om de grens van wat acceptabel is te verleggen, vraag ik me af: wanneer zullen we een staatshoofd zien die dat doet voor mensenrechten? Europese migratietops gaan haast uitsluitend over prikkeldraad en grenswachters in plaats van mensenlevens en fundamentele rechten. Zijn die dan geen politieke crisis of een diplomatieke rel waard?

Sommige fundamentele kwesties zijn het waard om voor dwars te gaan liggen, keet te schoppen, verandering te eisen. Afgelopen jaren gebeurde dat al meermaals. Partijvoorzitters gooiden brandbommetjes in de verschillende regeringen die dit land telde omdat bepaalde dossiers of compromissen tegen hun principes indruisten. Bovengrondse hoogspanningslijnen en kinderbijslag blokkeerden de Vlaamse regering. Federaal was er zelfs een fel politiek debacle over fiscale gunstregimes voor topvoetballers.

Maar wat met de 30 mensen die in maart verdronken terwijl de Italiaanse autoriteiten meerder alarmsignalen negeerden? Wat met de minstens 2406 anderen wier zoektocht in 2022 naar veiligheid en perspectief hen het leven kostte? Wat met Europese grenswachters en agenten die iedere dag 617 mensen neerknuppelen, achterlaten in levensbedreigende omstandigheden, beschieten, beroven of met valse beloftes in busjes verzamelen om hen illegaal de grenzen over te duwen? Mensen wier fundamentele recht om asiel aan te vragen continu wordt geschonden. Door overheden of all people en dat maar liefst 225.513 keer in 2022. Geen politieke rel. Geen crisis. Niets. Nada. Noppes.

Politici spreken over mensenrechten, maar sluiten de ogen voor stokslagen en geweerschoten op vluchtelingen. Of ze reageren geschokt wanneer kinderen sterven op zee, maar ballen geen vuist tegen de structurele uitbuiting die dat mogelijk maakt. Verontwaardiging zonder actie daar is niemand iets mee. Wij eisen verandering. Wij vragen aan politici om deel van de oplossing te zijn. Niet alleen woorden, maar ook daden.

Door dwars te liggen liggen en politieke bommetjes te werpen, boekten sommige partijen wel degelijk resultaat. Dus waar een wil is, is een weg. Politiek heeft nog steeds macht. Maar ze zet deze onvoldoende in voor universele mensenrechten en dus ook voor onze mensenrechten. Bij uitstek politici hebben de opdracht om een kader voor mensenrechten te ontwerpen én te garanderen dat ze worden bewaakt, voor iedereen, vanuit het algemeen belang.

In januari 2024 neemt België het voorzitterschap van de EU over. Geen betere gelegenheid om een einde van het geweld aan de grenzen te eisen zodat het recht op bescherming van mensen op de vlucht terug gerespecteerd wordt. Geen beter moment om dwars te liggen voor fundamentele mensenrechten.

Els Hertogen is directeur van 11.11.11.