Nieuwe wending in zaak-Vandecasteele: Grondwettelijk Hof verwerpt beroep tegen Irandeal

Het Grondwettelijk Hof heeft vrijdag het beroep verworpen tegen de wet die instemt met de Irandeal. Het Hof merkt wel op dat slachtoffers van een veroordeelde moeten worden ingelicht over zijn overbrenging zodat een rechter de wettigheid ervan zou kunnen toetsen.

Het verdrag dat de overdracht van gevangenen tussen Iran en België regelt, zou de vrijlating kunnen faciliteren van OIivier Vandecasteele, de Belgische hulpverlener die intussen al meer dan een jaar wordt vastgehouden in een Iraanse cel. Hij zou daar tijdens een schijnproces veroordeeld zijn tot een celstraf van 40 jaar en 74 zweepslagen voor spionage.

In ruil voor zijn vrijlating zou België de Iraanse schijndiplomaat Assadolah Assadi naar Iran kunnen overbrengen. Hij werd in 2021 in ons land veroordeeld tot 20 jaar cel voor zijn rol in een – verijdelde – terreuraanslag in Parijs. Het verdrag is echter controversieel omdat er geen garantie zou zijn dat Assadi in Iran het vervolg van zijn straf zal uitzitten.

De Iraanse oppositiebeweging NCRI, een Britse ngo en verschillende internationale bekende koppen zoals de Colombiaanse ex-presidentskandidate Ingrid Betancourt trokken daarom naar het Grondwettelijk Hof. Dat schorste in december een deel van de Irandeal om de overbrenging van Assadi te verhinderen.

Als de Iraanse autoriteiten de man vrijlaten, zou dat volgens het Hof immers het recht op leven schenden van de personen die aan de geplande aanslag zijn ontsnapt. 

In de beoordeling ten gronde verwierp het Hof vrijdag nu dat beroep tot vernietiging. Daarbij preciseert het Grondwettelijk Hof ook dat “in geval van de overbrenging van een veroordeelde, de regering een concrete afweging moet maken van de beschermingsplicht ten aanzien van het recht op leven en het recht op menselijke waardigheid”. Wanneer de regering beslist een veroordeelde over te brengen, moet ze de slachtoffers van handelingen van die veroordeelde daarover dan ook inlichten, zodat zij die beslissing op haar wettigheid kunnen laten toetsen door de rechtbank van eerste aanleg.

Belgische regering:”Tevreden dat Hof onze argumentatie heeft gevolgd”

“Deze uitspraak ten gronde bevestigt het gegeven dat dit overbrengingsverdrag voldoet aan alle standaarden van internationaal recht”, aldus de premier en de ministers in een gezamenlijke reactie. “Ons land heeft met 74 landen een dergelijk verdrag.”

De regering is van oordeel dat het verdrag een belangrijk juridisch instrument is om Olivier Vandecasteele terug naar België te kunnen halen. “De regering zet vastberaden haar inspanningen hiertoe verder. We staan hiervoor in nauw contact met de familie van onze landgenoot”, klinkt het. De regering zal nu de nodige stappen zetten om het verdrag te finaliseren en daarbij rekening houden met het arrest van het Grondwettelijk Hof.

In het arrest verwierp het Hof het beroep tegen de wet die instemt met de Irandeal. Daarbij merkte het Hof wel ook op dat slachtoffers van een veroordeelde moeten worden ingelicht over zijn overbrenging, opdat een rechter de wettigheid ervan zou kunnen toetsen.

Iraanse oppositie trekt naar rechtbank als België beslist Assadi over te brengen

De ‘Nationale raad van verzet van Iran’ (NCRI) zal de eventuele overbrenging van Assadolah Assadi voor een rechtbank aanvechten, zoals het arrest van het Grondwettelijk Hof van vrijdag dat toelaat. Dat meldt de NCRI vrijdag aan Belga.

“Het Belgische Grondwettelijk Hof is gekant tegen een onvoorwaardelijke vrijlating van de terreurdiplomaat Assadolah Assadi en heeft de regering opgelegd op voorhand de slachtoffers en de klagers te informeren als ze de intentie heeft om Assadi over te brengen. Zij kunnen de zaak voor de rechtbank van eerste aanleg brengen”, aldus de NCRI.

Volgens de oppositie gaf het Hof dus het recht om naar de rechtbank te trekken, ook al heeft het Hof het verdrag tussen Iran en België niet vernietigd. De verzetsraad kondigt dan ook aan dat recht te zullen gebruiken om “de vrijlating van deze terrorist te verhinderen”. In hun ogen is de vrijlating van Assadi een overtreding van de resolutie 1373 van de VN-Veiligheidsraad tegen het terrorisme en moedigt dat het Iraanse regime aan om “gijzelingen en terrorisme voort te zetten en op te voeren”