‘Manifesting’: van onschuldig zelfhulpmiddel tot oplichtingspraktijk
Manifesting of ‘manifesteren’ is een pseudowetenschappelijke zelfhulpmethode die erop neerkomt dat het volstaat om zaken te ‘visualiseren’ opdat ze realiteit zouden worden. Onschuldige fun? Soms, maar er liggen ook gevaren en oplichters op de loer.
Het idee achter manifesting gaat terug op de ‘Wet van aantrekking’, een pseudowetenschappelijke theorie die stelt dat je door ‘positief denken’ van het universum alles kunt krijgen wat je wilt: van geld en liefde tot een goede gezondheid. Het fenomeen heeft – al dan niet toevallig tijdens het coronajaar 2020 – TikTok veroverd en ging extreem viraal.
Het principe van manifesting doet wat denken aan The Secret, het boek en de gelijknamige film van de Australische Rhonda Byrne, die 15 jaar geleden miljoenen fans verzamelde. In feite gaan varianten van de ‘Wet van aantrekking’ al terug op de 19e-eeuwse spirituele New Thought-beweging in de Verenigde Staten. De voorbije jaren is het pure mysticisme van toen nog vermengd geraakt met allerlei hoogdravende claims over kwantummechanica en ‘energievelden’.
Vooral op TikTok vind je duizenden filmpjes terug over ‘manifesteren’ en de Wet van aantrekking.
‘Money magnet’
Wetenschappelijk is ‘manifesteren’ volslagen onzin. Het universum is een onverschillige plek die zich niets aantrekt van je ‘energieveld’. Zolang ‘manifesterende’ tienermeisjes hopen dat hun stiekeme crush hen zal aanspreken op het schoolplein wanneer ze hun wens 500 keer opschrijven, is er weinig aan de hand.
Maar er zit ook een donkere kant aan de manifesting-ideologie. Er is een kleine industrie gegroeid van coaches, die bijvoorbeeld aan zakenlui een ‘Money Magnet Mindset’ beweren te kunnen aanleren. Internationale supersterren zoals de Amerikaanse chiropractor Joe Dispenza of de Canadese zelfhulpgoeroe Bob Proctor zijn erg rijk geworden door het verkopen van boeken en cursussen over de Wet van aantrekking.
Die figuren hebben ook navolging gekregen in onze contreien. Een Nederlandse ‘manifestatie-expert’ beweert op haar website dat ze via ‘moderne wetenschappen als kwantumfysica en neurowetenschappen’ kan aantonen dat ‘jouw gedachten, jouw gedrag en daarmee jouw energieveld (jouw frequentie) jouw werkelijkheid creëren’. De coaches maken allerlei pseudowetenschappelijke claims en leren je meditatieoefeningen aan waardoor je ‘je elektromagnetisch veld activeert’ en zo ‘letterlijk een magneet wordt’ voor geld en geluk.
Positieve vibes
Een ander gevaar schuilt op psychologisch vlak. Wat gebeurt er wanneer je oprecht gelooft dat het universum je zal ‘geven wat je verdient’, zolang je maar voldoende ‘positieve vibes’ uitstraalt, en je vervolgens te maken krijgt met tegenslagen, gezondheidsproblemen of zakelijke besognes? Waren je ‘vibes’ dan wel positief genoeg? Is het niet je eigen schuld? Behalve veel verspilde energie kan geloven in manifesteren ook demotiverend werken.