Laptops en gevulde brooddozen voor kwetsbare kinderen: ‘Er is nog veel meer armoede dan we denken’

Ondernemers voor een Warm België is een organisatie die kinderen en jongeren een beter toekomstperspectief wil bieden. ‘We zijn een groep ondernemers die vooral wil teruggeven aan de samenleving.’

Tijdens de coronacrisis bleek dat heel wat kinderen thuis geen laptop hadden om de lessen te volgen. Ondernemer Mark Lens besliste toen om zijn handen uit de mouwen te steken. Via sociale media lanceerde hij een oproep om oude laptops te verzamelen die een tweede leven konden krijgen. Er volgde zo veel reactie – zowel van donateurs als van mensen die zo’n laptop konden gebruiken –, dat Lens besliste om een onderneming op te starten. ‘Er kwam een enorme beweging op gang. Mensen leverden hun oude laptop in, die werd dan klaargemaakt voor hergebruik, waarna het doorstroomde naar de meest kwetsbaren in onze samenleving’, vertelt operationeel manager Charlotte D’halewin. ‘Zo is Ondernemers voor een Warm België ontstaan.’

In België groeit een op de zeven kinderen op in armoede of in een gezin dat risico loopt op monetaire armoede. Is Ondernemers voor een Warm België een antwoord op dat probleem?

Charlotte D’halewin: Het is een cijfer waar we niet voldoende bij stilstaan, dat onderbelicht blijft en dat bovendien alleen maar groeit. Ik schrok er zelf ook van. Enkele jaren geleden deed ik vrijwilligerswerk in Peru, waar ook armoede is en waar je dat op een manier ook wel verwacht. Maar in België leven evengoed mensen in schrijnende omstandigheden. Toen Lens dat inzag, richtte hij in 2020 de vzw Ondernemers voor een Warm België op: een twintigtal ondernemers die hun netwerk en kennis inzetten om terug te kunnen geven aan de samenleving en om het leven van kinderen en jongeren beter te maken.

Het begon met laptops, maar de werking van de vzw is intussen uitgebreid.

D’halewin: Klopt. Dankzij de steun van de overheid en Telenet is het Heartware-project, zoals we het project met de laptops noemen, snel kunnen groeien. Intussen hebben we meer dan 4500 kansarme gezinnen aan een laptop geholpen. Dat is belangrijk, want hoe lager het gezinsinkomen, hoe lager het aantal digitale toestellen in huis. 29 procent van de mensen met een laag inkomen heeft thuis geen toegang tot het internet. Vaak hebben gezinnen met een lager inkomen enkel een smartphone ter beschikking. Maar voor veel online toepassingen heb je een laptop of desktop nodig, bijvoorbeeld voor het maken van huiswerk via een online schoolplatform.

Voor de verdeling van de laptops werken we nauw samen met middenveldorganisaties. Denk aan armoedeorganisaties, OCMW’s en scholen. Via hen hoorden we dat er nog heel wat andere noden bestaan binnen onze maatschappij. Op basis van hun input hebben we onze werking uitgebreid. Als ondernemers pretenderen we niet perfect op de hoogte te zijn van wat zoal leeft binnen onze samenleving, maar we proberen dat wel te achterhalen. De middenveldorganisaties spelen daarin een belangrijke rol. Wij luisteren naar hen en bekijken dan op welke manier we kunnen bijdragen. Soms gaat dat om financiële steun, soms om het delen van kennis. We gaan altijd op zoek naar een oplossing op maat.

Zoals u zegt, bestaan er heel wat noden. Hoe beslissen jullie waar de vzw op focust?

D’halewin: Op basis van de inbreng van de middenveldorganistaties hebben de ondernemers van de vzw uiteindelijk drie pijlers vastgelegd waarrond ze willen werken: onderwijs, cultuur en voeding. We geloven dat we daarmee een verschil kunnen maken in het leven van kinderen en jongeren.

Gemiddeld een op vier kinderen zit met honger op school. Hoe gaan jullie daarmee aan de slag?

D’halewin: Dat zijn schrikbarende cijfers, maar het is helaas de realiteit. Te veel kinderen gaan met een lege of een niet voedzame brooddoos naar school. En wie niet goed eet, kan zich moeilijker concentreren. Om dat aan te pakken, zaten we eerst samen met scholen om het probleem goed in kaart te brengen en om te bekijken hoe we daar best op inspelen. Samen met onze partner Brood(doos)nodig konden we ervoor zorgen dat er soep werd uitgedeeld op school of dat er een ontbijthoekje in de klas voorzien wordt. Op die manier hebben we al bijna 2700 kinderen aan een voedzame maaltijd geholpen.

Heel de klas kan dan meegenieten van die maaltijden?

D’halewin: Ja, en dat vinden we heel belangrijk. Het kan niet de bedoeling zijn dat kansarme kinderen op school een zoveelste stempel krijgen. Kinderen worden al zo snel gepest. Natuurlijk kan de leerkracht erop toezien dat de kinderen die het nodig hebben zeker hun maaltijd krijgen. Wat we doen in scholen is nooit alleen voor de doelgroep, maar voor iedereen.

Hoe meten jullie de impact van jullie werk?

D’halewin: Omdat we vaak heel lokaal en ook sterk op maat werken, zijn we doorgaans goed op de hoogte van wat er met onze centen gebeurt. Daarnaast wordt er ook aan ons gerapporteerd.

We beschikken natuurlijk ook over cijfers, zoals die 4500 laptops die aan gezinnen werden uitgedeeld. Maar zo’n cijfer staat nog niet gelijk aan impact. Daarom hebben we in dat concrete geval, bijvoorbeeld, nog een vragenlijst laten invullen om te polsen naar het gebruik van die laptops. Daaruit bleek dat er nood is aan begeleiding. Binnen de gezinnen bestaat er een soort angst om de toestellen te gebruiken. Vaak weten ze niet goed hoe ze ermee moeten werken. Ook daarmee gaan we aan de slag: per regio, per stad en per school gaan we kijken hoe we die begeleiding vorm kunnen geven.

Wat hopen jullie in 2024 te bereiken?

D’halewin: Het komende jaar willen we onze werking graag nog verder uitbreiden, en zeker ook sterker verankeren in de regio’s waarin we al actief zijn. We zullen altijd financieel blijven steunen, maar eigenlijk zouden we onze projecten na een tijd moeten kunnen loslaten, omdat ze zonder onze intensieve steun ook overleven. Van zodra het kan, willen we dus afstappen van de symptoombestrijding en streven naar structurele verandering.