‘De manier waarop de digitale wereld vorm krijgt, kan onze mensenrechten aantasten’, zegt Paola Verhaert. Al bijna tien jaar werkt ze op het snijvlak tussen sociale rechtvaardigheid en technologie. Eerder deed ze dat bij non-profitorganisaties, vandaag als onderzoeker bij imec-SMIT aan de VUB.
‘Digitale rechten zijn mensenrechten. Er bestaat nog altijd een groot politiek en democratisch vacuüm rond technologie. Dat laat ruimte voor onrechtvaardigheden. Omdat de maatschappelijke uitdagingen rond technologie vrij laag op de politieke agenda staan en weinig tastbaar zijn, blijven heel wat van die onrechtmatigheden onder de radar. Voor mij is technologie politiek.’
Kunt u voorbeelden geven van zulke digitale onrechtvaardigheden?
Paola Verhaert: We hebben het vaak over hoe de digitalisering van de samenleving een impact heeft op privacyrechten, maar een roekeloze omgang met technologie kan ook andere burgerrechten schaden. Denk aan digitaal kwetsbare personen wier toegang tot overheidsdiensten beperkt wordt als die onvoorzichtig gedigitaliseerd worden.
Bovendien is het vaak niet makkelijk om zicht te krijgen op mogelijke inbreuken op mensenrechten, omdat men vaak weinig transparant is over de toepassing van nieuwe technologieën. Zo weten we dat de Europese Unie sterk inzet op de digitalisering van haar grensinfrastructuur, maar stelt de nieuwe AI Act het domein van migratie vrij van belangrijke regels en voorzorgsmaatregelen die de fundamentele rechten zouden kunnen beschermen.
Hoe kunnen we beter waken over onze digitale rechten?
Verhaert: Door kritisch technologisch burgerschap te stimuleren. Het heersende narratief zegt dat technologie te complex is om sterkere vormen van zeggenschap toe te laten, maar niets is minder waar. Vandaag wordt er vooral ingezet op participatie in de digitale wereld, door bijvoorbeeld toegang te bieden tot de nodige toestellen, ondersteuning en opleidingen. Daarmee kunnen burgers bedreven technologiegebruikers worden. Dat is belangrijk, maar oprechte participatie houdt ook in dat burgers mee kunnen nadenken over de richting van de digitale transitie. Iedereen heeft wat over technologie te zeggen, omdat het raakt aan ieders leven.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Jong talent
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
