Wordt uw winkelkar opnieuw duurder?

De grondstofprijzen stijgen fors. Dat zorgt voor hogere prijzen van vele producten. En ook het inflatiespook komt weer om de hoek kijken.

De grondstofprijzen zijn weer aan een klim bezig. De eerste drie maanden van het jaar steeg vooral de prijs van cacao sterk: plus 140 procent, dat is bijna 2,5 keer zoveel. Dat was het gevolg van de slechtere oogst, na warm en droog weer en een schimmelziekte die de cacaoplant trof. Kan gebeuren.

De prijzen van andere grondstoffen stegen het eerste kwartaal van het jaar ook wel wat. De prijs van aardolie klom met 16 procent, omdat de olie-exporterende landen de productie nog steeds afremmen. Maar voor de rest ging de prijs van tin 11 procent vooruit, de prijs van koper 6 procent. Dat viel nog mee. De prijs van aardgas zakte zelfs 11 procent omdat er ruim voldoende aanbod was.

Maar sinds eind maart stijgen de grondstofprijzen opmerkelijk snel. De aardolieprijs steeg al vier werken op een rij en zit nu aan meer dan 90 dollar per vat. Die van koper steeg sinds begin van het jaar met 10 procent en zit nu met meer dan 9400 dollar per ton op het hoogste peil sinds juni 2022. En koper wordt een almaar belangrijkere grondstof. Het is een essentieel onderdeel van elektrische auto’s en windmolenparken, en dus van de energietransitie, maar is ook nodig voor datacenters die rekenkracht moeten leveren om de artificiële intelligentie vooruit te stuwen.

Meer groei

Hoe komt het dat de grondstofprijzen zo stijgen? Omdat men meer vraag naar grondstoffen verwacht in de VS en China, waar de economische groei aantrekt. Ook in Duitsland zien sommigen die groei weer aantrekken. Voor aardolie komen daar de geopolitieke spanningen nog eens bij, zeker na de Israëlische luchtaanval op het Iraanse consulaat in de Syrische hoofdstad Damascus,

Velen verwachten dat de prijsstijgingen van de grondstoffen nog wel even zullen aanhouden. Ook omdat de reële inkomens gegroeid zijn: de gezinnen hebben meer geld om te besteden en die wereldwijde vraag naar goederen zal de grondstofprijzen waarschijnlijk nog verder opdrijven, redeneren specialisten.

Winkelkar

De stijgende grondstofprijzen sijpelen natuurlijk door in de prijs van de producten, zeker als de klim nog enige tijd aanhoudt. Ook voedingsproducten worden duurder, denk aan cacao en dus chocolade, maar ook de koffieprijs steeg de voorbije vijf dagen met 10 procent. En de stijgende olieprijs werkt door in de prijs van zowat alle producten, al was het maar omdat ook de prijs van de verpakkingen, vaak vervaardigd uit aardolie, stijgt. En we weten het sinds enige tijd weer: stijgende prijzen zorgen voor duurdere winkelkarren. Het leven dreigt dus weer duurder te worden.

In maart bedroeg de inflatie in de eurozone 2,4 procent, dat wil zeggen dat de prijzen in maart 2024 2,4 procent duurder waren dan in maart 2023. Die 2,4 procent ligt dicht bij de 2 procent die de Europese Centrale Bank (ECB) als ideale inflatie nastreeft. De vraag is nu of de grondstofprijzen zo sterk en zo lang zullen stijgen dat ze de inflatie opnieuw zullen opdrijven.

Loonindexering

Als de inflatie opnieuw sterk zou stijgen en het leven dus fors duurder wordt, zullen in België de lonen en uitkeringen volgen dankzij de automatische loonindexering. De weddes van de ambtenaren en ook de uitkeringen en pensioenen worden vrijwel onmiddellijk aangepast, die van de werknemers met enige vertraging. Het kan er weer voor zorgen dat onze loonkosten duurder worden dan die van onze buurlanden, waar geen automatische loonindexering bestaat, waardoor we aan concurrentiekracht kunnen verliezen.

Maar als de inflatie opnieuw zou stijgen, is dat ook belangrijk voor het rentebeleid van de ECB. Over het algemeen wordt verwacht dat de ECB de rente in juni zal verlagen. Dat zou betekenen dat lenen weer goedkoper wordt en dat de rente op spaarboekjes zeker niet zal stijgen, maar eerder zal afnemen. Dat zou de economie een extra stimulans kunnen geven.

Maar zal de ECB de rente wel verlagen als de grondstofprijzen zorgen voor een stijging van de inflatie? Dat wordt dan minder zeker.De ECB komt donderdag samen en het is uitkijken of ECB-voorzitster Christine Lagarde dan duidelijkheid zal verschaffen over een renteverlaging in juni.

Goud

Nog een woordje over goud, het edelmetaal dat weinig of niet wordt gebruikt als industriële grondstof, maar waar beleggers wel vaak naartoe vluchten als het spannend wordt. De goudprijs steeg de eerste drie maanden van het jaar met 11 procent. Begin deze maand werd voor het eerst meer dan 2300 dollar voor een ounce goud gegeven. Oorzaken voor de stijgende goudprijzen zijn de conflicten in Gaza en Oekraïne, maar ook goudaankopen van de Chinese, Indiase, Russische en Kazachse centrale banken, die minder afhankelijk willen worden van de Amerikaanse dollar. Of de goudprijs nog verder zal stijgen? Daarover is men het niet eens. Volgens sommigen kan het edelmetaal nog stijgen tot 2500 dollar, anderen zien het voor de zomer nog terugvallen tot 2060 dollar. Ook dat wordt dus afwachten.