‘Goede voornemens? Hoe doe je dit jaar honderd keer beter’

Moraalfilosoof Stijn Bruers (Effectief Altruïsme België) legt bij de start van het nieuwe jaar uit hoe  je simpelweg honderd keer beter kunt worden in goed doen.

Eindejaar en nieuwjaar. Tijd voor de goede voornemens. Wat meer sporten, zodat je honderd keer sneller kunt lopen of hoger kunt springen? Wat meer sparen en beleggen, zodat je honderd keer meer verdient op de beurs? Wat meer mindfulness en mediteren, zodat je honderd keer gelukkiger en kalmer van geest wordt?

Nee, dat zijn valse beloftes. Onhaalbaar. Maar er is wel iets waar je vrij eenvoudig honderd keer beter in kunt worden en wat er ook nog eens echt toe doet: de wereld verbeteren, anderen helpen, levens redden. Ja, je kan komend jaar honderd keer meer goed doen dan het afgelopen jaar, met weinig inspanning.

Hier zijn de twee geheimen waarmee je simpelweg honderd keer beter kunt worden in goed doen.

Ten eerste: effectiever doneren. Economen en wetenschappers hebben het onderzocht: een heel kleine minderheid van goede doelen, maatregelen en projecten om de wereld te verbeteren zijn meer dan honderd keer kosteneffectiever dan de grote meerderheid. Dat wil zeggen dat ze voor hetzelfde gedoneerde bedrag (dezelfde kost voor jou) meer dan honderd keer zoveel positieve impact realiseren, levens redden, klimaatverandering vermijden, welzijn bevorderen of dierenleed besparen. Mensen verschillen slechts enkele procenten in lichaamslengte, maar goede doelen verschillen honderdvoud in effectiviteit.

Zelf op zoek gaan naar die top goede doelen is bijzonder moeilijk. Daarvoor heb je veel expertise nodig. Maar het is wel eenvoudig om eens te gaan kijken bij de dit jaar opgerichte organisatie Effectief Geven. Op hun website effectiefgeven.be kun je doneren aan drie fondsen, voor armoedebestrijding, klimaat en dierenwelzijn. Dat geld wordt dan doorgestort naar de allereffectiefste goede doelen.

Waarschijnlijk geef je al aan goede doelen, zeker deze eindejaarsperiode. En waarschijnlijk ga je volgend jaar ook goede doelen steunen. Wil je honderd keer meer realiseren met je goede doelen, dan kun je ofwel honderd keer zoveel doneren aan je favoriete organisaties, of je kunt simpelweg je goede doelen wat diversifiëren. Van het bedrag dat je van plan was te doneren, geef je bijvoorbeeld de helft aan je favoriete goede doelen, en de andere helft aan de fondsen van Effectief Geven. Dat kost je niets extra, en je doet meteen honderd keer meer goed voor de wereld.

Ten tweede: diervriendelijker eten. Afgelopen jaar heb ik meer dan honderd willekeurige vleesetende Vlamingen bevraagd naar het welzijn van landbouwdieren. Zowat allemaal vinden ze dierenwelzijn belangrijk en geloven ze dat bijvoorbeeld een willekeurige vleeskip in een Vlaamse pluimveestal een negatief welzijn heeft. De intensiteit of sterkte van dat negatieve welzijn vinden ze even groot als hun eigen positieve welzijn. Maar voor elke gelukkige Vlaming zijn er zeven ongelukkige kippen die dus elk evenveel ongeluk ervaren als het geluk van een Vlaming. Ja, dan is het totale opgetelde welzijn van mensen en dieren in Vlaanderen negatief, en nog geen beetje.

Je kunt natuurlijk beloven om vanaf 2025 volledig veganistisch te eten. Dat is het effectiefste om het totale leed in de wereld te verminderen. En het is ook nog eens goed voor het klimaat en de volksgezondheid (minder luchtvervuiling en infectieziektes). Maar er is een veel eenvoudigere maatregel waarmee je al honderd keer meer leed bespaart dan afgelopen jaar: koop minder producten van dieren kleiner dan een varken.

Dus minder kippenvlees, garnalen en vis, en ook minder eieren en niet-veganistische mayonaise, cake en chocomousse. Producten van kleine dieren hebben een welzijnsvoetafdruk bijna honderd keer groter dan producten van grote dieren, zoals melk en rood vlees. Een portie kippenvlees kent minstens tien keer meer leed dan een portie rood vlees. Eet je dus ietsje minder kippenvlees, dan bespaar je meer dierenleed dan wanneer je alle rood vlees en kaas van je menu schrapt. Kippenvlees mag dan wel ietsje goedkoper, gezonder, lekkerder en klimaatvriendelijker zijn dan rood vlees, ik heb met de gegevens van de bevraging van Vlamingen uitgerekend dat deze voordelen allesbehalve opwegen tegen het ingeschatte extra dierenleed volgens de Vlamingen. De klimaat- en gezondheidsimpact van rood vlees zijn duizend keer kleiner dan de dierenleedimpact van kippenvlees.

Een halvering van je consumptie van kleine dieren moet haalbaar zijn. Waarschijnlijk eet je al minder vlees. Waarschijnlijk koop je al minder of geen paardenvlees, foie gras of konijn. Er zijn tegenwoordig veganistische nuggets, stukjes zonder kip en veganaise te vinden in de supermarkt, die volgens consumenten even lekker en gezond zijn als de dierlijke alternatieven.

Dus hier zijn twee goede voornemens voor 2025: geef minstens de helft van je donaties aan Effectief Geven, en eet minstens de helft minder producten van kleine dieren. Neem al je goede daden van 2024 samen, en waarschijnlijk ga je in 2025 meer dan honderd keer zoveel goeds realiseren.

Stijn Bruers is econoom, voorzitter van Effectief Altruïsme België en auteur van ‘Goed Bedoeld, 30 valkuilen voor de wereldverbeteraar’.