‘Het pacifisme dat vandaag heerst, is in zijn selectiviteit erg gewelddadig’

In een gesprek met de hoofdredacteur van Knack drukte hij mij op het hart dat ik werkelijk alles mocht schrijven in deze column, dat alles kan. Grappend voegde hij eraan toe: ‘Tenzij je oproept tot geweld, natuurlijk.’ We lachten, want ik ben een fatsoenlijk meisje en uiteraard ben ik tegen geweld. Toch bleef de opmerking hangen.

Want in verschillende Europese landen worden lgbtq+-bewegingen opnieuw als extremistisch bestempeld. In dit land wil het Vlaams Belang Extinction Rebellion op de lijst van terreurorganisaties. Geweld blijkt vandaag zoiets geabstraheerds dat vreedzaam een weg blokkeren of verf aanbrengen al snel als buitensporig en agressief wordt beschouwd, terwijl het bombarderen van 20.000 Palestijnen nog al te vaak diplomatisch wordt goedgepraat.

Het geweld van Israël labelt de internationale gemeenschap als zelfverdediging, en de zelfverdediging van de Palestijnen als terrorisme. Het geweld van politieagenten moeten we begrijpen, maar voor de acties van gediscrimineerde jongeren die met hun woede nergens heen kunnen mogen we geen begrip opbrengen.

Dat is allemaal niet nieuw. Native Americans werden ‘Wilde Indianen’ genoemd. Zoals alle gekoloniseerde volkeren werden ze als agressief afgebeeld om het geweld van de cowboys als heldhaftig te kunnen bestempelen. Feministen, socialisten, antiracisten, abolitionisten aan wie wij al onze rechten te danken hebben, zijn altijd weggezet als gevaarlijk voordat hun strijd werd genormaliseerd.

De wereld zou ongetwijfeld een betere plek zijn mocht hij vol lopen met toegewijde, principiële pacifisten. Maar het pacifisme dat vandaag heerst, is in zijn selectiviteit erg gewelddadig. Het rechtvaardigt het geweld van de macht in naam van orde of vrede. Tegelijk veroordeelt het alle anderen tot vredelievendheid en dus onderdanigheid. Dat soort pacifisme eist van minderheidsgroepen en protestbewegingen dat ze zich houden aan de wetten van hun onderdrukker om gerespecteerd te worden. Ook al bewijst die onderdrukker hen niet te respecteren.

Om maar te zeggen: sorry Bert Bultinck, in een wereld waar steeds agressievere haantjes aan de macht komen en waarin verzet tegen macht beschouwd wordt als geweld, durf ik niet te beloven nooit voor dat verzet en dus dat geweld te pleiten. Juist om tegen geweld te kunnen zijn. Zelfs Mahatma Gandhi zei: ‘Waar er alleen de keuze is tussen lafheid en geweld, zou ik geweld adviseren. Ik zie India liever naar de wapens grijpen om zijn eer te verdedigen dan dat het een hulpeloze getuige van zijn eigen oneer zou worden of blijven.’ En de haast heilig verklaarde Gandhi kun je bezwaarlijk geen pacifist noemen.