Amir Bachrouri
‘Geef jongeren weer een verhaal waarvoor ze zich kunnen engageren’
Achttien jongeren die schuldig werden bevonden aan onopzettelijke doodslag werden gestraft met een werkstraf. Voer voor een hevig debat over de strafmaat in onze samenleving. De opgelegde werkstraffen werden al gauw geclassificeerd als klassenjustitie. Een debat over strafrecht is belangrijk. Alleen bleef in die discussie een aspect fel onderbelicht, namelijk: hoe ga je om met jongeren die een misdrijf plegen?
Elk kind is het product van zijn opvoedingssituatie: voor de ene is die kansrijk en warm, voor de ander is die een spiraal van geweld en bron van ellende. Intrafamiliaal geweld, een autoritaire opvoedingsstijl, afwezige ouderfiguren. Om maar te zwijgen over de omgeving die in je jongere jaren zeer bepalend is voor je ontwikkeling en zelfbeeld.
In het geval van Reuzegom werd terecht gewezen op de niet te onderschatten impact van een toxische groepsdynamiek. Dat is een verzachtende omstandigheid die je ook in het geval van een drillrap-bende mee in overweging zou kunnen nemen.
Maar kreten als ‘leg de ouders van jonge delictplegers een werkstraf op’ helpen ons niet vooruit. We moeten de focus verleggen naar het kind en ons afvragen hoe het zover is kunnen komen. We moeten inzicht krijgen in de gezinssituatie en de ouders begeleiden bij hun opvoeding.
Geef jongeren weer een verhaal waarvoor ze zich kunnen engageren. Het verhaal van Z. – ooit een recidiverende minderjarige delictpleger, vandaag een succesvolle jeugdwerker – is een levendig bewijs van die kracht. ‘Waarom ik die misdrijven pleegde? Omdat ik thuis op een muur van onbegrip stootte. Een gevangenismuur zou niet veel erger zijn, dacht ik. Tot ik die jeugdrechter kruiste. Die wél luisterde naar mijn verhaal en voor wie ik ertoe deed. Die me zei: “Z., jij hebt zo veel in je mars, maar het is nu aan jou om daar iets mee te doen. Ga! Ik wil je hier nooit meer zien.” En zo vond ik de liefde die ik altijd zocht, maar nooit had gevonden.’
Amir Bachrouri is voorzitter van de Vlaamse Jeugdraad. Zijn column verschijnt tweewekelijks.