Filosoof Griet Vandermassen: ‘De wereld verbeteren doe je niet door te preken’
Griet Vandermassen is filosoof en auteur.
Welk nieuws heeft u recent bang of boos gemaakt?
Het systematisch toedekken van seksueel misbruik door de katholieke kerk maakt me zeer boos.
Hebt u een concreet idee of voorstel om de wereld te verbeteren?
De wereld verbeteren doe je niet door te preken. Mijn voorstel: ga in gesprek met elkaar, en luister naar de ander.
Wat is uw grootste prestatie?
Ik kijk niet naar mezelf met prestaties als maatstaf. Een doctoraat behalen, misschien? Gezien mijn fenomenale onzekerheid destijds was dat niet vanzelfsprekend.
Hebt u al eens overwogen om te emigreren?
Ooit, als gevolg van een grote verliefdheid. Verder ben ik nogal honkvast.
Doet u iets bijzonders voor het milieu?
Mijn vriend en ik hebben geen kinderen of auto en we eten vrijwel vegetarisch. Maar dat is niet ‘omwille van het milieu’. Wat ik bewust doe: onze tuin zo veel mogelijk laten verwilderen, zodat insecten en vogels er floreren.
Wat is het ergste wat u over uzelf op sociale media hebt gelezen?
Ik volg sociale media niet zo. Maar dat ik ‘transfoob’ zou zijn, vond ik wel hilarisch.
Praat u weleens tegen uw huisdier?
Sinds kort vangen mijn vriend en ik soms de kindjes van twee vriendinnen op en sindsdien praat ik zelfs tegen mijn planten.
Van welke beslissing hebt u het meest spijt?
Spijt is een begrip dat ik niet hanteer. Ik besef natuurlijk dat ik dingen heb gedaan die niet helemaal koosjer waren, maar op dat moment stond ik in mijn ontwikkeling waar ik stond. Ik had toen niet anders kunnen handelen.
Ik kijk niet naar mezelf met prestaties als maatstaf.
Hebt u ooit al eens een zelfhulpboek gelezen?
Vaak. Ik lees ze nog altijd, nu meestal in de vorm van boeken over het stoïcisme. Dat was de eerste filosofische ‘zelfhulpschool’, gesticht door de Oude Grieken. Leer aanvaarden wat je niet onder controle hebt, is een van hun cruciale lessen. Dat lukt me heel goed als de dingen tamelijk oké gaan. Als het minder gaat, is dat moeilijker.
Welk kunstwerk – boek, film, muziek, schilderij… – heeft u het meest geraakt of gevormd?
The Adapted Mind, een boek uit 1992, door de evolutiepsychologen Jerome Barkow, John Tooby en Leda Cosmides.
Hoeveel geld geeft u jaarlijks aan goede doelen?
Ik doneer alleen nog aan Amref Flying Doctors, een organisatie die ijvert tegen meisjesbesnijdenis en kindhuwelijken, omdat ik nu als zelfstandige leef en mijn inkomen nogal pover is. Mijn vriend geeft wel aan veel organisaties. Ik geloof in effectief altruïsme: organisaties steunen die, op basis van ratio en evidentie, de grootst mogelijke impact hebben.
Vindt u seks overschat?
Nee. Het is een fenomenale, magische manier van connectie met iemand.
Hoelang is het geleden dat u uw ouders hebt gezien?
Ik was een nakomertje. Mijn ouders zijn allebei al lang overleden. We hebben nooit intens contact gehad. Daar zat de generatiekloof voor iets tussen: mijn moeder was 46 toen ik geboren werd, mijn vader 50. Ik groeide op bij ouders die zelf geboren waren in de jaren 20.
Doet u iets bijzonders voor uw gezondheid?
Ik probeer veel te bewegen en eet gebalanceerd. Ik slaap ook veel, maar dat is vooral uit fysieke noodzaak.
Zou u op de vlucht slaan als het oorlog wordt?
Dat weet ik niet. Het hangt af van de dreiging en de potentiële impact op mijn geliefden.