‘Europa kan maar beter een museum worden? Zelfs daar lijken we moeite mee te hebben’

Schromelijk onderschatten wij in dit land de economische relevantie van schoonheid.

Bent u op dit moment op vakantie in het buiten­land of net weer thuis? Dan vormt u, beste lezer, een economisch probleem voor ons land. En, nee, dat is niet eens een hyperbolische stijlfiguur. De toeristische sector vormt voor ons land werkelijk een heel grote verliespost, en die kunnen we ons met deze kwakkelende economie steeds moeilijker veroorloven.

De cijfers spreken voor zich: elk jaar geven de Belgen volgens de Nationale Bank 15 miljard euro uit aan reisverkeer en halen we slechts 7 miljard euro aan toerisme-inkomsten op. Dat betekent een verlies op onze lopende rekening van pakweg 8 miljard per jaar. Traditioneel konden we dat wegwerken door concurrerend te zijn in andere sectoren. We verkochten bijvoorbeeld veel auto’s en chemische producten. Maar de afgelopen jaren eindigde onze lopende rekening in het rood. Ons land werkt zich met andere woorden in de schulden om de rekeningen te betalen.

‘Ja maar, het wéér’, zult u misschien tegenwerpen. Je kunt de zomer toch niet in dit grijze, dichtbevolkte land slijten. Mijn eigen ervaring leert dat dat nogal meevalt, maar er zijn ook gewichtige economische tegenargumenten. Het weer in Nederland is net zoals hier en dat land haalde vorig jaar meer dan 20 miljard euro uit toerisme op. Zelfs Denemarken is ons met dik 9 miljard euro voorbijgewipt. Tussen 2020 en 2023 groeide het aantal toeristen in België met 3 procent, in Denemarken met 14 procent en in Nederland met 8 procent.

Een belangrijke verklaring is dat we door de versnippering gewoon heel erg slecht zijn in het promoten van ons land. Op zich zijn de boetiekcampagnes van bijvoorbeeld Vlaanderen wel mooi, maar de resultaten blijven eerder beperkt. Daarnaast blijven we ons land gewoon ook grondig verknoeien.

Vergelijk hoe spitsvondig zelfs de kleine Nederlandse kunststadjes onderhouden worden met onze historische stadjes. Vergelijk hoe Nederland zorg draagt voor zijn platteland en hoe wij het toelaten dat dorpsgezichten met oude hoeves en hoogstamboomgaarden plaats blijven maken voor lintbebouwing en architectonische gedrochten. Als wij in die ruimtelijke wanorde zelf steeds harder moeten zoeken naar verlokkelijke plekjes, dan zullen we ook nooit buitenlandse toeristen verleiden.

Schromelijk onderschatten wij in dit land de economische relevantie van schoonheid en verleidelijkheid. Vaak wordt gezegd dat Europa door verzwakking van zijn industrie en technologie maar beter een museum kan worden, maar zelfs daar lijken we moeite mee te hebben. En als u denkt dat het allemaal overdreven is: welke economische sector zou op termijn een gat van 8 miljard euro compenseren?