‘Een snel crashdieet van shaming en repressie zal de problemen aan Brussel-Zuid niet oplossen’

Emmy Deschuttere en Michel Genet van de medische ngo Dokters van de Wereld staan stil bij de situatie en Brussel-Zuid, en vragen aandacht voor de verschillende groepen mensen die uit de boot vallen en door de jaren heen de Brusselse onderbuik zijn gaan vormen.

De afgelopen dagen is er al heel wat gezegd en geschreven over Brussel-Zuid en de problemen in de buurt van het station. De bezorgdheden van de buurt zijn pertinent, maar de oplossingen die tot dusver geopperd zijn, hebben veel weg van symptoombestrijding.

Al tien jaar lang rijdt de Medibus van Dokters van de Wereld elke dinsdagavond naar het Zuidstation.  De bezoekers van het kabinet op wielen vormen een doorsnede van de Brusselse onderbuik: daklozen, Brusselaars in grote armoede, vluchtelingen en mensen zonder papieren, steeds vaker minderjarig.  

De 60-jarige Maurice is één van hen. Na ontslag als financieel adviseur, bleef zijn recht op uitkering haperen in het systeem. Een depressie, een paar maand huurachterstand en een huisuitzetting later stapte hij binnen op de Medibus.  Daarmee maakte hij voor het eerst in zijn leven deel uit van de aanzwellende groep daklozen in de hoofdstad. Uit de laatste daklozentelling eind 22’ werden op één nacht iets meer dan 7.000 dakloze of slecht gehuisveste mensen geteld. Dat is een stijging van 200% op vijftien jaar. 

 Maurice bleek een wandelende statistiek: ook hij kon niet langer meedingen met de stijgende huurprijzen (de gemiddelde huurprijs voor een Brussels appartementje bedraagt intussen net geen 1100 euro) , net als 17% van de Brusselse daklozen had ook hij een huisuitzetting meegemaakt, ook hij kon niet terecht in één van de chronisch overbezette daklozencentra en als 60-plusser raakte hij nergens  nog aan de bak. Ook Maurice kon daarom niet anders dan slapen op een stuk karton in het station. Met een rechtvaardiger huurbeleid, een minder discriminerende arbeidsmarkt en een ruimere daklozenopvang hadden we dat misschien kunnen voorkomen.

(Lees verder onder de preview.)

Wie ook instapt op de bus, zijn de verwenste druggebruikers. Zij komen er langs voor steriel injectiemateriaal en medische opvolging, die door het repressieve drugbeleid en de saturatie van de verslavingszorg weinig voorhanden zijn. Een deel  van hen bestaat uit niet-begeleide minderjarigen. Zij belanden via levensgevaarlijke migratieroutes en mensensmokkelaars in ons land en worden door gebrek aan opvang en bescherming redelijk vlotjes doorgegeven aan mensenhandelaars. Vaak gaat het om 14- of 15-jarigen, maar evengoed zagen we al kinderen van 9 jaar. De wettelijke verplichting van ons land om deze kinderen te beschermen? Die  blijft al vele jaren dode letter. Wat volgt is een leven in portalen en kraakpanden, getekend door uitbuiting, aangeleerd druggebruik, (seksueel) geweld en verplichte criminele activiteit. Met een doortastend beleid dat anticipeert op de veiligheid van deze kinderen, hadden we deze tragedies misschien kunnen voorkomen.

Een recentere groep van bezoekers ten slotte, bestaat uit mensen op zoek naar internationale bescherming in ons land. We kennen hen als asielzoekers, en dat is een treffende naam, want veel van hen zijn maanden na aankomst nog steeds aan het zoeken naar een streepje bescherming in ons land.  Ook hier ligt krakkemikkig beleid aan de basis van deze ellende en  zijn we ondanks talloze veroordelingen, ook door Europa, koppig blijven kiezen voor een beleid dat honderden mensen doelbewust de straat en de clandestiniteit instuurt.

Over één ding zijn we het volmondig eens met de buurtcomités: de onderbuik van Brussel is te dik aan het worden en de huidige situatie heeft een negatieve impact op het leven van de gewone burgers die er wonen en leven.  Maar die onderbuik, die wordt ook vetgemest door wie aan de knoppen zit. We zijn het als samenleving verplicht  dat overgewicht aan ellende aan te pakken, ook voor de buurtbewoners die terecht de alarmklok luiden. Maar door enkel te focussen op snel crashdieet van shaming en repressie zullen we er niet geraken.