‘Dictatuur van de emotie: als alles kwetsend is, dan is uiteindelijk niets dat nog’

Als élk gevoel van ongemak wordt opgewaardeerd tot een aanklacht, verliest échte onrechtvaardigheid haar gewicht.

Feiten zijn niet langer heilig. Rede en logica zijn ondergeschikt aan gevoelens. Wie het hardst roept, wie het diepst gekwetst is, wie de meeste verontwaardiging opwekt, wint het debat. Niet de argumenten tellen, maar de emotionele impact. De democratie is niet langer een arena van ideeën, maar een slagveld van gekrenkte ego’s.

En nee, dit is geen probleem van links of rechts. Iedereen is in dit bedje ziek. Progressieven cancelen critici die vraagtekens zetten bij hun dogma’s over klimaat, gender en diversiteit. Conservatieven schreeuwen moord en brand bij elke vorm van sociale vooruitgang, alsof hun hele beschaving op instorten staat. Links spreekt over ‘micro-agressies’, rechts over ‘cultuurmarxisme’. Beide kampen beschuldigen elkaar van hysterie, terwijl ze zelf steeds emotioneler worden.

De feiten doen er niet meer toe, enkel de beleving. De wereld draait niet langer om wat is, maar om hoe iets voelt. In deze realiteit volstaat het dat een kritische studie over de economische gevolgen van klimaatmaatregelen zonder discussie als ‘ontkenning’ wordt afgedaan. Een onderzoek naar de impact van globalisering op de middenklasse wordt bestempeld als ‘provincialistisch’, terwijl een analyse over racisme al snel wordt weggezet als ‘woke propaganda’. Links en rechts hanteren dezelfde methode: niet de waarheid telt, maar de mate waarin ze ongemak veroorzaakt.

Het gevolg? De dood van het rationele debat. Niemand wil nog luisteren, iedereen wil winnen. Een democratie heeft echter geen emotionele overwinnaars nodig, maar kritische denkers. Als feiten slechts nog decor zijn voor de grootste verontwaardiging, als objectieve waarheid ondergeschikt wordt aan subjectieve pijn, wat blijft er dan nog over?

Het tragische is dat de emotionele tsunami geen onderscheid maakt tussen gerechtvaardigde en overdreven verontwaardiging. Sommige woede is terecht – over racisme, ongelijkheid, machtsmisbruik. Maar als élk gevoel van ongemak wordt opgewaardeerd tot een aanklacht, verliest échte onrechtvaardigheid haar gewicht. Als alles kwetsend is, dan is uiteindelijk niets dat nog.

Dit is geen pleidooi tegen empathie, integendeel. Emotie is essentieel, maar niet als enige maatstaf. Democratie en wetenschap draaien om argumenten, bewijs en kritisch denken. Maar vandaag worden feiten overschaduwd door een emotionele overgevoeligheid die elke nuance wegvaagt. En wie daar iets van zegt, is natuurlijk ongevoelig, toxisch en gevaarlijk.

Welkom in de dictatuur van de emotie. Hier regeert niet het beste argument, maar de diepste verontwaardiging.