Niemand spreekt hem erop aan, maar Bart De Wever (N-VA) is naast burgemeester ook schepen van Erfgoed in Antwerpen. Een schepen die wel veel gebouwen laat afbreken, zoals nu weer de prachtige oude Sint-Lucaskliniek in Ekeren. ‘Een Vlaamse erfgoedschande’, vindt onze reporter Stijn Tormans.
Tien jaar is Bart De Wever (N-VA) deze maand burgemeester van Antwerpen. Het regent toeters en bellen, terugblikken, politieke analyses en interviews in de kranten. Zoals gewoonlijk stelt niemand hem een vraag over erfgoed.
En hey, dat is best sneu. Want De Wever is naast partijleider en burgemeester ook schepen van Erfgoed – dat werd hij nadat zijn vorige schepen van Erfgoed, Rob Van de Velde, zich outte als projectontwikkelaar.
Zijn partij N-VA wordt in linkse kringen vaak weggezet als ‘de partij van de oude stenen en het erfgoed’. Een mens vraagt zich af waarom.
Bij de start van de eerste legislatuur van De Wever, in de eerste maanden van 2013, werd een iconisch Antwerps gebouw gesloopt: het Zeemanshuis, een prachtig modernistisch relict uit de jaren vijftig. Het brein achter die sloop, Christian Rapp, is vandaag stadsbouwmeester in Antwerpen.
Bij het tienjarige burgemeestersjubileum van De Wever is het de beurt aan een ander iconisch Antwerps gebouw: de Sint-Lucaskliniek in Ekeren. De bulldozers staan intussen klaar in het Laar. ‘Breek het maar af! Duw het maar om, dat krot, dat oud sinjorenkot!’
Lied van de Neus van Wannes Van de Velde klinkt vandaag even actueel als in 1966. En ja, het is waar, tussendoor liet De Wever de allang beschermde Handelsbeurs en het Stadshuis renoveren. In dat laatste gebouw word je nu zelfs begroet door zijn hologram.
Maar over de lijst Vlaams erfgoed dat hij in zijn eigen stad liet afbreken, rept zelfs zijn hologram met geen woord. Die lijst begint nochtans indrukwekkend te worden: twee officierswoningen op de Kielsevest, een heel romantisch sluis- en brugwachtershuis in art nouveau uit 1910 bij de Royerssluis. ‘Breek maar af’, stond er in een brief die De Wever twee jaar geleden ondertekende. ‘Ergens anders opbouwen hoeft niet.’ Het werd ook meteen geschrapt op de website van onroerend erfgoed.
Over de renovatie van het Steen zullen we maar zedig zwijgen. De naam Renaat Braem mag niet meer hardop uitgesproken worden op ’t Schoon Verdiep. En de hele middeleeuwse site van het Elzenveld – achthonderd jaar het terrein van de armen – werd verkocht aan projectontwikkelaars. Die er, bij wijze van dank, de ene bouwovertreding na de andere begingen.
Over de Stadsschouwburg zei De Wever: ‘Ik vind dat gebouw lelijk’. Die moet dus ook weg. Dat het een voorbeeld is van brutalisme, doet er even niet toe. Zelfs voor de prachtige luifel van de Italiaanse architecten Bernardo Secchi, Paola Viganò en de Vlaming Dirk Jaspaert lijkt het stadsbestuur geen genade te hebben.
Vlaamse Bouwmeester Erik Wieërs schreef een paar weken geleden, na een debat over de toekomst van de Stadsschouwburg, op Facebook: ‘Overweegt de stad Antwerpen om samen met de Stadsschouwburg ook de luifel af te breken? Na het debat van gisteravond durf ik hierop geen nee meer te antwoorden… Het wordt moeilijk om beleefd te blijven!’
Het lijkt alsof De Wever maar twee bouwstijlen in zijn stad tolereert: zijn eigen favoriete stijl, gotiek, en die van de projectontwikkelaars met al hun geld. Al de rest is waardeloos.
Het lijkt alsof De Wever maar twee bouwstijlen in zijn stad tolereert: zijn eigen favoriete stijl, gotiek, en die van de projectontwikkelaars met al hun geld. Al de rest is waardeloos.
Zoals de oude Sint-Lucaskliniek in Ekeren dus, ook wel het Hof van Delft genoemd. Een kasteel dat gebouwd werd in 1903 in neo-Vlaamserenaissancestijl. Het zit in de hoofden en harten van duizenden sinjoren. Omdat ze er geboren zijn of dierbaren zagen sterven.
Tien jaar geleden was het kasteel nog in redelijke staat. Maar het stadsbestuur liet het tien jaar lang doelbewust verkommeren, tot het nu rijp is voor de sloop. Het jaar is nog maar net begonnen, onze voornemens nog vers, dus we wikken en wegen onze woorden: dit is een echte Vlaamse erfgoedschande.
Niet dat het elders beter is – in het progressieve Gent doeken ze zelfs hun eigen archeologenteam op. Maar een zelfverklaarde conservatief, die ooit de kracht van de verandering predikte, zou toch iets meer van Vlaanderen en zijn eigen stad mogen houden.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier