Bijna 60 procent van dienstenchequebedrijven gaat in op discriminerende eisen klanten

Van de 48 gecontroleerde dienstenchequebedrijven, gaan 28 in op discriminerende voorkeuren van klanten, dat is 58 procent. Dat blijkt dinsdag uit een reportage van het VRT-programma Factcheckers.

De ploeg van het programma filmde via een verborgen camera en stelde vragen aan de dienstenchequebedrijven over de mate waarin een voorkeur naar een poetshulp kan worden doorgegeven. Die voorkeuren gingen dan over het geslacht, de huidskleur, de afkomst of de taal van een poetshulp.

De programmamakers wilden het onderzoek van het Minderhedenforum van tien jaar geleden herhalen. Toen ging twee derde van de gecontroleerde bedrijven in op dergelijke voorstellen.

In de nieuwe steekproef zegt een gecontroleerd bedrijf in de reportage dat klanten “mogen zeggen dat ze liever geen Marokkaan als poetshulp willen”. Een ander bedrijf geeft daarbij zelfs aan dat een voorkeur mag worden aangegeven, maar dat het niet op de klantenfiche mag staan, omdat dat discriminatie is. “Als we daar ooit op gecontroleerd worden, kunnen we tegen de lamp lopen”, klinkt het. “Ze zijn daar vrij streng in.” Daarbij geeft de medewerker een tip. “Als u schrijft ‘geen anderstaligen, uitroepteken’, dan weten we eigenlijk dat u bedoelt geen anderskleurigen.”

De bedrijven zijn dus wel degelijk op de hoogte van de wetgeving, maar gebruiken dergelijke achterpoortjes.

In de reportage reageert het kabinet van voormalig Vlaams minister van Werk Jo Brouns (CD&V) dat hiervoor in het verleden nog geen sancties (geldboetes of intrekkingen van erkenningen) werden opgelegd aan dienstenchequebedrijven.

Ann Cattelain, CEO van werkgeversorganisatie Federgon, reageert in het programma geschokt. Ze noemt de praktijken “totaal onaanvaardbaar”. “Er moet gekeken worden naar de poetskwaliteiten van de poetshulpen, niet naar andere kenmerken”, zegt ze. “De toegevoegde waarde van de dienstenchequesector is dat die openstaat voor alle soorten mensen.”

Op de vraag of ze weet had van de praktijken, reageert ze ontkennend. “Als er meer controles en inspecties nodig zijn om die praktijken weg te krijgen, is dat een goede zaak. De rotte appels moeten eruit”, klinkt het nog.

Volgens de vakbonden ABVV, ACV en ACLVB werd er in 2020 al een rapport gepubliceerd, op basis van een onderzoek in de sector, waaruit bleek dat bij 38 procent van de mystery calls bedrijven ingingen op discriminerende vragen. “Sindsdien is Federgon niet meer bereid geweest om een objectief en transparant wetenschappelijk vervolgonderzoek te bestellen, laat staan om de eigenlijke discriminaties aan te pakken”, klinkt het dinsdag bij de vakbonden. 

De vakbonden vragen dat er vervolgonderzoek komt en dat bedrijven die dergelijke praktijken toelaten, gesanctioneerd worden door inspectiediensten van de overheid. “Ondernemingen die structureel discrimineren moeten voor de erkenningscommissie verschijnen en indien nodig hun erkenning verliezen”, klinkt het nog.

De vakbonden zijn blij dat Ann Cattelain ook voor nultolerantie pleit, maar vinden haar verontwaardiging hypocriet, aangezien Federgon nu al jaren inspecties en sancties weigert. 

Ook oppositiepartij Groen reageert dinsdag misnoegd. “Tien jaar lang is blijkbaar geen enkele regering erin geslaagd om discriminatie in de dienstenchequesector aan te pakken”, zegt Groen-parlementslid Eva Platteau. “In 2024 ging maar liefst 1,6 miljard euro belastinggeld naar de dienstenchequesector. Dat de overheid met ons belastinggeld mee bedrijven financiert die erop los discrimineren, dat is ronduit onaanvaardbaar”, aldus de Groen-politica. Platteau vraagt de huidige Vlaamse regering om voor een duidelijke omslag in het beleid te zorgen. “Praktijktesten en sancties bij overtredingen werken. Het enige wat ontbreekt is de politieke moed om ze in te voeren en paal en perk te stellen aan discriminatie”, klinkt het nog.

De aflevering van Factcheckers is dinsdagavond te zien op VRT 1, maar was dinsdag al beschikbaar via het onlineplatform VRT MAX.