Na de film, de vrouwenrechten? ‘Barbie, neem het alsjeblieft over’

Hoe wordt deze wereld eindelijk een betere plek? Met meer vrouwen aan de macht. En met meer mannen voor wie Ken-van-Barbie een rolmodel is, vindt Anna Clauß, chef opinie van Der Spiegel.

Zo leuk! De Persoon van het Jaar is een vrouw. Eentje die zingt over vrouwelijke zelfempowerment. Volgens Time Magazine heeft de Amerikaanse muzikante Taylor Swift een manier gevonden ‘om een bron van licht te zijn in een verdeelde wereld waar te veel instellingen falen’. Met haar mix van pop en empowerment bereikt – en verdient – Swift miljoenen. En wie wil nu geen baas die elke vrachtwagenchauffeur van haar tour aan het eind van het jaar een bonus van 100.000 dollar geeft?

Ook in de filmwereld zegevierde het feminisme: Barbie was de meest succesvolle film van 2023. Een plastic pop van vlees en bloed die op hoge hakken uit een roze parallel universum naar de werkelijkheid reist en daar tot haar grote verbazing ontdekt dat mannen ook president, hoofdarts, Nobelprijswinnaar of rechter kunnen worden. Het amuseerde de massa.

Taliban paspoppen

Helaas wordt de wereld niet beter van al dat lachen met genderstereotypes en zingen over emancipatie. Vrouwen zegevieren in de popcultuur. Maar al te veel vrouwenlevens worden nog elke dag overheerst door onderdrukking, discriminatie en geweld.

Helaas wordt de wereld niet beter van al dat lachen met genderstereotypes en zingen over emancipatie.

Vrouwenlichamen zijn slagvelden geworden. In Israël, waar Hamas-aanvallen op vreedzame feestvierders en gezinnen tot de meest gruwelijke verkrachtingen leidden. In Iran, waar schoolmeisjes naar verluidt systematisch werden vergiftigd. In delen van de VS, waar een legale abortus nauwelijks nog voorhanden is. In Afghanistan mogen zelfs vrouwelijke etalagepoppen hun gezicht niet meer laten zien. Niet alleen mode is er door de Taliban voor meisjes en vrouwen verboden, ze worden weggehouden van onderwijs, gezondheidszorg en werk.

Dieptepunt

Wereldwijd heeft het tempo waarin gelijke rechten tussen man en vrouw tot stand komen een dieptepunt in 20 jaar bereikt, zo analyseerde de Wereldbank in maart 2023. er werden ongeveer 190 economieën geanalyseerd en als het gaat over mobiliteit, werkgelegenheid, huwelijk, ouderschap, vermogen en pensioen hadden vrouwen gemiddeld slechts 77 procent van de rechten die mannen hadden.

En ook hier was er stagnatie in 2023 en soms zelfs achteruitgang. De zanger van de band Rammstein zou niet alleen gezongen hebben over vrouwen vernederen – maar ondertussen juichen tienduizenden fans hem nog altijd toe tijdens zijn optredens. En de eerste vrouwelijke baas van de Duitse metaalvakbond IG Metall werd bij haar aantreden in een Duits dagblad – door een man – omschreven als een ‘slanke, atletische, 1,78 meter lange vrouw’. Alsof ze een Barbie uit een speelgoedcatalogus was.

Vrouwen hebben gemiddeld slechts 77 procent van de rechten die mannen hebben.

Meer gelijkheid? Die eis hoor je niet meer. Wie luisterde naar kersttoespraken van de Duitse president, de paus of de Engelse koning, werd aangespoord tot vrede of gesensibiliseerd voor milieubescherming. Meer samenhorigheid! Minder ruzie! Tegen haat en onrust! Allemaal waar – maar is de voorwaarde voor dat alles niet een wereld waarin mannen en vrouwen gelijke rechten hebben?

En de feministen?

‘Geen vrede zonder vrouwen’, dat was de mantra van de Duitse minister voor Buitenlandse Zaken Annalena Baerbock. Feminisme genoeg in al die mooie woorden, symbolische gebaren of popcultuurhulde. Maar wat met tastbaar beleid, dat leidt tot duidelijke verbeteringen voor vrouwen? Waar zijn de maatregelen uit het regeerakkoord tegen armoede bij oudere vrouwen, tegen loonongelijkheid, tegen huiselijk geweld of tegen prostitutie?

En waar zijn onze feministische leiders? Alice Schwarzer, boegbeeld van het Duitse feminisme, is druk bezig met de marketing van haar levenswerk en ligt ook nog eens overhoop over de relatie tussen vrouwen, homoseksuelen en transgenders. Het academisch feminisme, met zijn ontelbare genderdefinities en intersectionele gradaties van discriminatie, mist pragmatisme. Barbie, neem het alsjeblieft over!

Tot slot zijn er ook nog altijd te weinig mannen die gelukkig kunnen zijn in de schaduw van een vrouw. Net als Ken, die aan het einde van de Barbie-film beseft hoe heerlijk het is om jezelf te bevrijden van alle normen van mannelijkheid. Ken houdt van het strand en van paarden, hij streeft niet naar wereldheerschappij. En Barbie, zij wil terug naar het matriarchaat. Ze krijgen allebei een happy end.