Auteur Julien De Wit: ‘Vroeger twijfelde ik er niet aan dat we in het Westen goed bezig zijn’

‘Ik ben opgegroeid met het idee dat wij in het Westen heel goed bezig zijn en het alleen maar beter zal gaan’, zegt Julien De Wit. ‘Dat leerden we op school: je hebt het dominante Amerika, het grote Europa en dan de rest. Dat stond vast, daarover twijfelde ik vroeger ook helemaal niet. Maar nu wel. Onze productiviteit slabakt. De rest van de wereld is ons in ijltempo aan het inhalen. Het Westen dreigt irrelevant te worden en we merken het niet eens. We blijven geloven in de grootheidswaanzin dat wij de besten zijn.

‘Natuurlijk vraag ik me af of mijn generatie nog dezelfde welvaart zal hebben als de vorige generaties. Zullen onze scholen en universiteiten hetzelfde niveau blijven halen? Zullen wij nog altijd de beste gezondheidszorg hebben? Over al die dingen pieker ik veel. Zeker ook omdat de continenten die ons inhalen niet dezelfde morele standaarden hanteren. Als je bijvoorbeeld ziet wat Narendra Modi, de minister-president van India, allemaal op zijn kerfstok heeft. Die man geeft niet om mensenrechten en schakelt zonder veel mededogen de oppositie uit.’

Ligt de rest van uw generatie daar ook wakker van?

Julien De Wit: Dat weet ik niet. Ik denk dat veel mensen pas over geopolitieke spanningen beginnen na te denken als ze de concrete gevolgen zien. Ze maken zich pas zorgen als ze merken dat winkelen duurder wordt. Of als het plots niet meer zo vanzelfsprekend is om naar werelddeel x of y te gaan.

Alles is zo zwart-wit. In zo’n wereld vind ik het zinvol om op zoek te gaan naar grijswaarden.

Welke oplossing ziet u?

De Wit: Het helpt in elk geval niet dat we blijven wegkijken van onze problemen. Onze productiviteit is ferm gedaald. Ook mijn generatie gaat niet vrijuit. We waren een verwende generatie: we hebben altijd in vrede geleefd, alles kon en alles mocht. Maar zo hebben we ons in het Westen in slaap laten wiegen. We zullen dus iets moeten doen aan onze productiviteit. Tegelijkertijd zullen we onze ivoren toren moeten verlaten en ook bondgenootschappen zoeken. Daar wordt nu argwanend naar gekeken, maar we hebben geen andere optie.

Twijfelt u veel?

De Wit: In mijn persoonlijke leven niet. Ik weet redelijk goed wat ik wil en wat ik niet wil. Hoogstens twijfel ik in een boekenwinkel over welk boek ik ga kopen. (lacht) Maar over maatschappelijke thema’s kan ik wel heel lang piekeren. Op het internet lees je duizenden meningen pro en duizenden meningen contra. Alles is zo zwart-wit. In zo’n wereld vind ik het zinvol om op zoek te gaan naar grijswaarden. Maar ook om te twijfelen over mijn eigen opvattingen. Het is uitdagend om ze af en toe ter discussie te stellen. Twijfelen wordt veel te weinig naar waarde geschat.