De Britse regering wil “in de komende weken” wetgeving indienen waarmee ze eenzijdig de afspraken uit het Noord-Ierse protocol aanpast. Dat heeft minister van Buitenlandse Zaken Liz Truss aangekondigd in het parlement in Londen. Ze hoopt daarmee de politieke crisis in Noord-Ierland op te kunnen lossen.
De verklaring van Truss komt niet als een verrassing. De regering in Londen onderhandelt al maanden met de Europese Commissie over nieuwe afspraken voor de handel tussen Groot-Brittannië en Noord-Ierland. Die regio behoort tot het Verenigd Koninkrijk, maar bleef na de brexit deel uitmaken van de Europese interne markt en douane-unie. Daardoor zouden er nu grenscontroles moeten plaatsvinden in de havens aan de Ierse Zee.
Uit onvrede met de situatie – de handel met Noord-Ierland verloopt heel moeizaam – weigert de unionistische partij DUP toe te treden tot de Noord-Ierse regering, waardoor de politieke crisis er totaal is. ‘De praktische problemen hebben bijgedragen tot het gevoel dat de oost-westrelaties (tussen Noord-Ierland en Groot-Brittannië, red.) onder druk staan. Die moeten worden opgelost om ook het politieke probleem op te lossen’, zei Truss in het Lagerhuis. Dat is alleen maar mogelijk, aldus Truss, als het protocol wordt aangepast, waarin de handelsafspraken met de Europese Unie zijn vastgelegd. ‘Maar het mandaat van de EU laat niet toe dat de fundamentele bezwaren worden aangepakt.’ Daarom zal de Britse regering zelf voorstellen doen om het protocol aan te passen.
Toch blijft Truss de voorkeur geven aan een met de EU onderhandelde oplossing. Nog volgens Truss betekent haar initiatief niet dat het VK internationale afspraken schendt. Wel zal de voorgestelde oplossing voor de handel over de Ierse Zee een harde grens vermijden, terwijl de EU er geen schade van zal ondervinden, maakt ze zich sterk.
